Araşdırma göstərir ki, itkilər qorxusu yeni imkanları sınamaq həvəsini artırır...
Poliqon xəbər verir ki, Veytsman İnstitutunun alimləri neyron mexanizmini müəyyən ediblər ki, bu da insanın itkilərdən qaçmaq istədikdə yeni variantları daha aktiv araşdırmasını izah edir. Tədqiqat göstərib ki, bu proses amiqdala və qonşu temporal korteksdə neyronların fəaliyyəti və “səsi” ilə əlaqəlidir.
Alimlərin fikrincə, tanış və etibarlı mənbələrdən istifadə ilə yeni imkanları araşdırmaq arasında balans insanın sağ qalması üçün həyati əhəmiyyət daşıyır. Tanış yerlər və resurslar təhlükəsiz görünə bilər, lakin tükənməyə və ya qeyri-sabit mənbələrə asılılığa gətirib çıxara bilər. Yeni imkanların axtarışı mükafat vəd etsə də, risk və məyusluq ehtimalını da artırır.
Əvvəlki araşdırmalar daha çox mənfəət əldə etməklə bağlı situasiyalara fokuslanmış, korteks və amiqdaladakı fəaliyyətin rolunu göstərmişdi. Yeni tədqiqat isə, itkilərdən qaçınma strategiyalarının fərqli neyron əsaslara malik olduğunu və narahatlıq pozuntuları və PTSR kimi mənfi vəziyyətlərlə əlaqəli olduğunu üzə çıxarıb.
"Nature" jurnalında dərc olunan araşdırmada alimlər qazancla və itkilərlə öyrənmə zamanı beynin fəaliyyətini müqayisə ediblər. Təcrübədə 17 epilepsiya xəstəsi iştirak edib və onlara dərin elektrodlar yerləşdirilmişdi. Ümumilikdə amiqdala və qonşu temporal korteksdə 382 neyronun fəaliyyəti qeydə alınıb.
Nəticələr göstərib ki, itki şəraitində iştirakçılar daha çox yeni strategiyaları sınamağa üstünlük veriblər, hətta hansı seçimin daha sərfəli olduğunu bilsələr belə. Bu zaman qərarların düzgünlüyü azalıb. Araşdırma seçimindən əvvəl amiqdala və temporal korteks neyronları daha aktiv olub, itkilər zamanı isə “səs” səviyyəsi əlavə olaraq yüksəlib.
Bu səs yüksək qeyri-müəyyənlik şəraitində sınama və səhv etmə meylini artırır və öyrənmə ilə tədricən azalır. Beləliklə, neyron fəaliyyətinin dəyişkənliyi insanların risk altında daha fəal kəşf etməsinin əsas səbəbini izah edir. Evolyusiya baxımından isə bu, tanış mənbələrin itirilməsi zamanı yeni sağ qalma yollarını axtarmağa xidmət edir.
Poliqon.info
