Özbəkistanda məktəblərdə 12 illik təhsil sisteminə keçid üçün hazırlıqlara başlanılıb. 6 yaşlı uşaqlar üçün bir il hazırlığın məktəb sisteminə daxil edilməsi nəzərdə tutulur. Bu, milli təhsili beynəlxalq standartlara yaxınlaşdırmalı, xüsusən də xarici universitetlərə qəbulu asanlaşdırmalıdır.
Hafta.az-ın yazdığına görə. məktəbəqədər və məktəb təhsili nazirinin müavini Sərdor Rəcəbov “Özbəkistan 24” telekanalına müsahibəsində bildirib ki, ölkədə 12 illik ümumi təhsil sisteminə keçidlə bağlı hazırlıqlara başlanılıb. Onun sözlərinə görə, söhbət uşaqların əhatə dairəsi demək olar ki, 100 faizə çatan hazırlıq qruplarının mərhələli şəkildə məktəb təhsili strukturuna daxil edilməsindən və milli sistemin beynəlxalq standartlara yaxınlaşmasından gedir.
“Bu mərhələnin məktəb sisteminə daxil edilməsi və 12 illik təhsilə keçməsi vəzifəsi qoyulub”, - nazir müavini deyib.
Rəcəbov qeyd edib ki, bu, həm təhsilin keyfiyyətini yüksəltməli, həm də abituriyentlərin xarici universitetlərə daxil olması üçün mövcud maneələri aradan qaldırmalıdır.
“Bu gün xarici universitetlərə daxil olarkən məzunlarımız bir illik hazırlıq kursları keçməyə (təqdimat kursları) məcbur olurlar və bu, bir illik itkiyə gətirib çıxarır. Əgər qanunvericiliyə 12 illik sistem tətbiq etsək, o zaman bir sıra ölkələrdə məzunlarımızın baza kursu keçməsinə ehtiyac qalmayacaq və onlar birbaşa bakalavr pilləsinə daxil olmaq imkanı əldə edəcəklər”, - nazir müavini deyib.
Prezidentin sərəncamına verilən izahat yazısında qeyd olunur ki, Özbəkistanda məktəbdə təhsil müddəti beynəlxalq təcrübəyə və xarici standartlara cavab vermir. Mövcud sistemdə tələbələrin sistemli hazırlanması və məzunların ali təhsil müəssisələrinə qəbula hazırlanması üçün aydın mexanizmlər yoxdur. Nəticədə hər il 15 minə yaxın məzun xaricdə əlavə əlavə kurs keçmək məcburiyyətində qalır. Təhlillərə əsasən, beynəlxalq PISA 2022 məktəb araşdırmasında ən yüksək nəticə göstərən 20 ölkənin 85 faizində məktəbdə təhsil müddəti 12 ildir. Buna əsaslanaraq Özbəkistan da 12 illik məktəbli təhsil sisteminə keçməyi planlaşdırır.
Keçid çərçivəsində artıq qüvvədə olan 6 yaşlılar üçün bir illik hazırlıq ibtidai təhsilin strukturuna daxil ediləcək. Bu məqsədlə 3666 məktəbdə və 1013 dövlət məktəbəqədər təhsil müəssisəsində yeni sistem üzrə hazırlıq sinifləri təşkil olunacaq. İbtidai təhsil üzrə mütəxəssislər üçün təlim proqramları hazırlıq mərhələsinə uyğun məzmunla tamamlanacaq.
Bu dəyişikliklərin həyata keçirilməsi üçün “Təhsil haqqında” və “Məktəbəqədər təhsil və tərbiyə haqqında” qanunlara müvafiq dəyişikliklər və əlavələr ediləcək.
Nəticədə Özbəkistanda 12 illik təhsilin aşağıdakı strukturu təklif olunur:
1 il hazırlıq mərhələsi və 4 il ibtidai təhsil; 5 illik əsas ümumi orta təhsil (5-9-cu siniflər); 2 illik ümumi orta təhsil (məktəblərdə, akademik liseylərdə, hərbi məktəblərdə və ya texnikumlarda).
Bunun Özbəkistanın təhsil sistemini UNESCO-nun beynəlxalq səviyyələrinə (ISCED-2011) uyğunlaşdıracağı gözlənilir.
