İlk dəfə olaraq dünyada kök şaqların sayı arıq uşaqlarının sayı çox olub. Yəni daha çox uşaq daha çox piylənməyə məruz qalıb.
“Cebheinfo.az” xəbər verir ki, UNİCEF-in araşdırması bunu göstərib.
5-19 yaş arası təxminən hər 10 nəfərdən birinin – təxminən 188 milyon uşaq və gəncin – hazırda piylənmə problemi var. Tədqiqatçılar bunu ənənəvi pəhrizlərdən nisbətən ucuz və yüksək kalorili, ultra emal olunmuş qidalara əsaslanan pəhrizlərə keçidlə əlaqələndirirlər.
UNICEF hökumətləri uşaqların qida rasionunun sağlam olmayan maddələrdən azad olmasını və qida sənayesinin siyasət qərarlarına müdaxilə etməməsini təmininə çağırır.
Hətta daha kasıb ölkələrdə də bu, böyük narahatlıq doğurur. Çəkisi yaşına, cinsinə və boyuna görə normadan əhəmiyyətli dərəcədə artıq olan uşaqlar artıq çəkili sayılırlar.
Piylənmə 2-ci tip şəkərli diabet, ürək xəstəliyi və bəzi xərçəng növlərinin inkişafı riski ilə əlaqəli olan artıq çəkinin ağır formasıdır. Uşaqlıq dövründə bol meyvə, tərəvəz və zülal ehtiva edən sağlam qidalanma böyümə, idrak inkişafı və psixi sağlamlıqda mühüm rol oynayır. Ancaq bir çox ənənəvi pəhrizləri yüksək dərəcədə işlənmiş, çox vaxt şəkər, nişasta, duz, qeyri-sağlam yağlar və əlavələr olan qidalar əvəz edir.
UNICEF-in 190-dan çox ölkədən alınan məlumatlara əsaslanan araşdırması göstərir ki, 2000-ci ildən bəri çəkisi az olan 5-19 yaşlı uşaqların yayılması demək olar ki, 13%-dən 9,2%-ə düşüb. Bununla belə, piylənmə nisbətləri 3%-dən 9,4%-ə yüksəlib, demək olar ki, hər 10 uşaqdan biri artıq piylənməkdədir.
Kilolu uşaqların, o cümlədən piylənmənin sayı da o həddə çatıb ki, hər beş məktəb yaşlı uşaq və yeniyetmələrdən biri artıq çəkidən əziyyət çəkir.
Araşdırmaya görə, bu, dünyada təxminən 391 milyon uşaq deməkdir. Piylənmə hal-hazırda Afrikanın cənubundakı Afrika və Cənubi Asiya istisna olmaqla, dünyanın bütün bölgələrində çəki çatışmazlığını üstələyir.
Uşaqlar və gənclər arasında ən yüksək piylənmə göstəriciləri bəzi Sakit okean ada ölkələrində, o cümlədən Niue (38%), Kuk adaları (37%) və Nauruda (33%) müşahidə edilir. Bununla belə, bir çox yüksək gəlirli ölkələr də ciddi piylənmə problemi ilə üzləşirlər. 5-19 yaş arası yeniyetmələrin Çilidə 27%, ABŞ-da 21%, Birləşmiş Ərəb Əmirliklərində 21%-i obezdir.
Xəzər
“Cebheinfo.az”
