...Bəzi müasir reaktiv təyyarələr, bir çox digər təyyarələrin çata bilmədiyi inanılmaz yüksək sürətə qadirdir. Bununla belə, hansının ən sürətli olduğu barədə hələ də mübahisələr var.
SİA-nın məlumatına görə, BBC Science Focus jurnalı tarixin ən sürətli 10 təyyarəsinin adını açıqlayıb. Bu reytinqin lideri vaxtilə 11.000 km/saatdan çox sürətə çata bilmişdi.Dünyanın ən sürətli 10 reaktiv təyyarəsi:
NASA X-43 - 9,6 Mach (11,760 km/saat)
SR-71 Blackbird - Mach 3,3 (4,042 km/saat)
MiG-25 - Mach 2.83 (3.466 km/saat)
MiG-31 - Mach 2.83 (3.466 km/saat)
F-15 - Mach 2,5 (3,062 km/saat)
Su-27 - Mach 2.35 (2.878 km/saat)
MiG-23 - Mach 2.35 (2.878 km/saat)
F-14 - Mach 2,34 (2,866 km/saat)
MiG-29 - Mach 2.3 (2.817 km/saat)
F-22 - Mach 2,25 (2,756 km/saat)
Tarixdəki ən sürətli reaktiv təyyarə eksperimental NASA X-43 idi. Bu, 2001-ci ildə ilk uçuşunu edən pilotsuz hipersəsli təyyarədir. Cəmi üç belə təyyarə istehsal edildi.
2024-cü ildə üçüncü uçuş zamanı bu təyyarə 9,6 Mach (11 760 km/saat) sürət inkişaf etdirdi ki, bu da mütləq rekorddur. NASA X-43 Pegasus raket gücləndiricisi ilə sürətləndirilib. Daşıyıcı təyyarə NASA-nın aerokosmik vasitələri sınaqdan keçirmək üçün istifadə etdiyi B-52B "Balls 8" idi.
Sürət üzrə ikinci yeri 1999-cu ildən bəri səmada görünməyən SR-71 Blackbird tutur.
O, 1966-cı ildə təqdim edilib. SR-71 Blackbird Soyuq Müharibə dövründə kəşfiyyat missiyaları zamanı yüksək hündürlüklərdə uçmaq üçün nəzərdə tutulmuşdu.
O, hələ də 1976-cı ildə müəyyən edilmiş təxminən 26 km yüksəklikdə bir təyyarə ilə ən yüksək davamlı uçuş rekordunu saxlayır.
İlk üçlüyü Sovet MiQ-25 və MiQ-31 qırıcıları tamamlayır. Onlar ilk uçuşlarını müvafiq olaraq 1964 və 1975-ci illərdə ediblər. Bu qırıcılar 2,83 Mach (təxminən 3466 km/saat) sürətə çata bilir.
Əli Babayev
