TürkiyÉ coÄrafiyası vÉ tÉbiÉt quruluÅu baxımından dünyanın Én unikal turizm bölgÉlÉrindÉn biri hesab olunur. İqlim ÅÉrtlÉrinin müxtÉlifliyi, dÉniz, daÄ vÉ meÅÉlÉrin harmoniyası, tarixi irsi vÉ zÉngin mÉtbÉxi bu ölkÉni istÉnilÉn mövsümdÉ sÉyahÉt üçün ÉlveriÅli hala gÉtirir. Son illÉrdÉ Ümumdünya Turizm TÉÅkilatı (UNWTO) da TürkiyÉnin turizm sahÉsindÉ apardıÄı ardıcıl islahatlar vÉ infrastruktur inkiÅafını yüksÉk qiymÉtlÉndirir.
XüsusilÉ COVID-19 pandemiyasından sonra TürkiyÉ sürÉtlÉ toparlanaraq yenidÉn turizm liderlÉri sırasında yer almaÄa baÅladı. Bunun Ésas sÉbÉblÉri arasında turistlÉr üçün yaradılan tÉhlükÉsiz ÅÉrait, xidmÉt sÉviyyÉsinin artması, tarixi-mÉdÉni abidÉlÉrin bÉrpası vÉ ÉlveriÅli qiymÉt siyasÉti ön plandadır.
Bu yazımızda isÉ TürkiyÉnin turizm xÉritÉsindÉ xüsusi yeri olan, hÉm qÉdim tarixi, hÉm dÉ tÉbii gözÉlliklÉri ilÉ seçilÉn FÉthiyÉ bölgÉsini daha Étraflı araÅdıracaÄıq.
FÉthiyÉ bölgÉsi TürkiyÉnin cÉnub-qÉrbindÉ, Aralıq dÉnizi bölgÉsindÉ, MuÄla ÉyalÉtinÉ baÄlı bir rayondur. Ümumi sahÉsi 3059 km² olan bu rayon, MuÄla ÉyalÉtinin Érazi baxımından Én böyük bölgÉsidir. ÅÉrqdÉ vÉ cÉnub-ÅÉrqdÉ Antalyanın Korkuteli vÉ Elmalı rayonları, cÉnub-qÉrbdÉ Aralıq dÉnizi, qÉrbdÉ QapıdaÄ yarımadası, Åimalda isÉ DÉnizli vÉ Burdur ÉyalÉtlÉri ilÉ hÉmsÉrhÉddir.
BölgÉnin tÉbiÉti daÄlar, meÅÉliklÉr, yaylalar vÉ dÉniz sahillÉri ilÉ zÉngindir. XüsusilÉ mÉÅhur ÖlüdÉniz sahillÉri dünyanın Én tÉmiz vÉ sakit sulardan biri kimi tanınır.
FÉthiyÉnin tarixi qÉdim Telmessos ÅÉhÉrinÉ dayanır. ÆldÉ olunan mÉlumatlara görÉ, ÅÉhÉrin Ésası e.É. V ÉsrdÉ qoyulub. İlk dövrlÉrdÉ ÆhÉmÉnilÉr İmperiyası, daha sonra isÉ Delos birliyi, Likiyalılar, Farslar, Makedoniyalılar, SelevkilÉr, Lagoslar, Roma, Bizans, SÉlcuqlular, MenteÅeoÄulları vÉ nÉhayÉt Osmanlı imperiyası bu torpaqlar üzÉrindÉ hökmranlıq etmiÅdir.
Telmessos ÉfsanÉsi vÉ Apollonun ÅÉhÉri
ÅÉhÉrin adı ilÉ baÄlı mÉÅhur ÉfsanÉyÉ görÉ, Finikiya kralı Agenorun qızına vurulan Tanrı Apollon köpÉk cildinÉ girÉrÉk ona yaxınlaÅır vÉ bu birliyin nÉticÉsindÉ Telmessos adlı oÄul dünyaya gÉlir. Apollon oÄlunun ÅÉrÉfinÉ qurduÄu ÅÉhÉrÉ Telmessos adını verir. Bu ÉfsanÉ Telmessosun qÉdim dövrdÉ mÉdÉni vÉ dini mÉrkÉz olduÄunu da göstÉrir.
VIII ÉsrdÉ ÅÉhÉr Bizans imperatoru II Anastasinin ÅÉrÉfinÉ Anatasiapolis adlandırılır. 1261-ci ildÉ Rum SÉlcuqlu dövlÉtinin süqutundan sonra bölgÉ MenteÅeoÄulları bÉyliyinin ÉlinÉ keçir. 1424-cü ildÉ isÉ Osmanlılar bu torpaqları öz ÉrazilÉrinÉ qatırlar vÉ ÅÉhÉrin adı MeÄri olaraq dÉyiÅdirilir (Rum dilindÉ “uzaq diyar”).
1914-cü ildÉ TürkiyÉnin ilk hÉrbi pilotlarından olan FÉthi bÉyin ÅÉhid olması ilÉ ÉlaqÉdar ÅÉhÉrin adı FÉthiyÉ olaraq dÉyiÅdirilir. Bu gün bu ad hÉm ÅÉhÉrin tarixi qÉhrÉmanlıq simvoluna çevrilib, hÉm dÉ milli yaddaÅda dÉrin iz buraxıb.
Amitas mÉzarı vÉ Telmessos amfiteatrı
FÉthiyÉnin simvollarından biri olan Amitas mÉzarı, ÅÉhÉri ÉhatÉ edÉn tÉpÉlÉrin birindÉ yerlÉÅir. Bu monumental mÉzar IV ÉsrdÉ Telmessosun kralı Amitasın ÅÉrÉfinÉ tikilmiÅdir. Yaxınlıqda yerlÉÅÉn Telmessos amfiteatrı isÉ Roma dövrünÉ aiddir vÉ 5000 nÉfÉrlik tutuma malikdir. Bizans dövründÉ bu amfiteatr arena kimi istifadÉ olunmuÅdur.
FÉthiyÉ qalası vÉ Rodos cÉngavÉrlÉri
FÉthiyÉdÉ yerlÉÅÉn qala qalıqları Æziz John CÉngavÉrlÉri tÉrÉfindÉn inÅa olunmuÅ, daha sonra XV ÉsrdÉ Rodos cÉngavÉrlÉri tÉrÉfindÉn bÉrpa edilmiÅdir. Qala ÅÉhÉrin müdafiÉsi ilÉ yanaÅı, hÉm dÉ dini vÉ hÉrbi mÉrkÉz funksiyası daÅıyırdı.
DigÉr tarixi abidÉlÉr
Telmessos qÉbir daÅları – üzÉrindÉ qÉdim döyüÅçü yazıları olan abidÉlÉr
1791-ci il Osmanlı hamamı – 14 qübbÉli, 6 kÉmÉrli inÅaat
FÉthiyÉ KöhnÉ MÉscidi
2001-ci ildÉ ucaldılmıŠÅÉhidlÉr AbidÉsi
FÉthiyÉ Muzeyi: MÉdÉni mirasın aynası
FÉthiyÉ ÅÉhÉrinin mÉrkÉzindÉ yerlÉÅÉn bu muzey Likiya, ÆhÉmÉnilÉr, Ellinizm, Roma vÉ Bizans dövrünÉ aid arxeoloji vÉ etnoqrafik eksponatlarla zÉngindir. Burada nümayiÅ olunan “Dastar” tikiÅ dÉzgahı vÉ yerli Éhalinin Él iÅlÉri, bölgÉnin folklor vÉ sÉnÉtkarlıq tarixini yaÅadır.
Açıq hava sÉrgi hissÉsindÉ qÉbir mÉzarları, daÅ bloklar vÉ Ä°zraza abidÉsi kimi nadir tapıntılar sÉrgilÉnir.
Turizm infrastrukturu vÉ müasir cazibÉ mÉrkÉzlÉri
FÉthiyÉ hÉm dÉniz turizmi, hÉm dÉ tarixi vÉ ekoloji turizmin inkiÅaf etdiyi bir mÉkandır. BölgÉdÉki mÉÅhur sahillÉr:
ÖlüdÉniz – Dünyanın Én sakit vÉ tÉmiz sulardan biri
ÇalıŠçimÉrliyi
Kabak koyu – sıx meÅÉ ilÉ ÉhatÉlÉnmiÅ sahil
HÉmçinin paragliding, su idmanı, daÄ yürüÅlÉri, antik ÅÉhÉr turları vÉ jeep safari kimi fÉaliyyÉtlÉr turistlÉrÉ tÉqdim olunur.