Avropa enerji bazarında 2025-ci ilin ilk yeddi ayı üzrə açıqlanan statistika, Rusiyadan qaz idxalının hələ də əhəmiyyətli rol oynadığını göstərir. Avropa İttifaqının rəsmi statistika qurumu olan “Eurostat”ın məlumatına görə, yanvar–iyul aylarında Aİ ölkələri Rusiyadan ümumilikdə 8,4 milyard avro dəyərində təbii qaz idxal edib. Bu, əvvəlki ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 5,2%-lik artım deməkdir və Avropanın enerji təhlükəsizliyi ilə bağlı müzakirələrdə diqqət çəkən yeni məqam kimi qiymətləndirilir.
Məlumatda göstərilir ki, idxal olunan qazın 3 milyard avrodan çoxu boru kəmərləri ilə nəql olunan təbii qazın, təxminən 5 milyard avrodan bir qədər artıq hissəsi isə mayeləşdirilmiş təbii qazın (LNG) payına düşür. Bu bölgü Avropanın enerji strategiyasında diversifikasiyanın davam etdiyini, eyni zamanda Rusiya qazından tam imtinanın hələlik mümkün olmadığını üzə çıxarır.
Xüsusilə diqqətçəkən məqam odur ki, hazırda Avropaya Rusiya qazının boru kəməri ilə nəqli üçün yeganə aktiv marşrut “Türk axını” qaz kəməridir. Digər marşrutların geosiyasi səbəblərdən fəaliyyətini dayandırması və ya məhdud işləməsi nəticəsində bu kəmərin strateji əhəmiyyəti daha da artıb. Bu, həm Türkiyənin tranzit ölkə kimi mövqeyini gücləndirir, həm də Rusiya–Aİ enerji münasibətlərində yeni balans yaradır.
Avropanın enerji təhlükəsizliyi son illərdə prioritet məsələlərdən biri olaraq gündəmdə qalır. Rusiya ilə siyasi münasibətlərdəki gərginliyə baxmayaraq, qaz idxalında müşahidə olunan artım Avropa ölkələrinin alternativ mənbələrə keçid prosesinin hələ kifayət qədər sürətli olmadığını göstərir. LNG idxalının yüksəlişi ABŞ, Qətər və digər təchizatçı ölkələrin Avropa bazarında payını artırsa da, Rusiya qazı hələ də əhəmiyyətli enerji resursu olaraq qalır.
Analitiklərin qənaətinə görə, Aİ-nin 2025-ci ildə Rusiyadan qaz idxalını tamamilə dayandırmaq imkanları məhduddur. Çünki həm sənaye sektorunda, həm də məişət istehlakında qazın payı yüksək olaraq qalır. Bundan başqa, Avropa ölkələrinin qaz ehtiyatlarını artırmaq üçün istifadə etdiyi anbarların doldurulmasında da Rusiya qazının rolu nəzərəçarpacaqdır.
