Rusiya hakimiyyəti 2026-cı il üçün neft və qaz gəlirlərində pandemiya dövründən bəri ən aşağı səviyyəni proqnozlaşdırır...
Bloomberg Agentliyi
Rusiya hakimiyyəti 2026-cı il üçün neft və qaz gəlirlərində pandemiya dövründən bəri ən aşağı səviyyəni proqnozlaşdırır. Əsas səbəblər dünya bazarında qiymətlərin zəifləməsi və rublun möhkəmlənməsidir ki, bu da büdcəyə daxilolmaları azaldır. Dövlət Dumasının saytında dərc edilən 2026-cı il büdcə layihəsinə dəyişikliklərə görə, neft-qaz sektorundan ümumi vergi yığımları 8,65 trilyon rubl (təqribən 100 milyard dollar) olacaq. Bu, 2025-ci illə müqayisədə təxminən 22% azdır və federal büdcənin əsas mənbələrindən birini zəiflədir.
Neft və qaz hasilatçıları, həmçinin ixracatçılarından alınan vergilər dövlət gəlirlərinin kritik hissəsini təşkil edir. 2026-cı ildə bu mənbələr büdcənin təxminən dörddə birini təmin etməlidir. Eyni zamanda Moskva, Ukraynadakı müharibəni maliyyələşdirmək üçün hərbi xərcləri artırmaq niyyətindədir. Büdcə boşluğunu bağlamaq üçün hakimiyyət bir sıra vergilərin, o cümlədən ƏDV-nin artırılmasını və daxili bazarda daha aktiv borclanmanı planlaşdırır.
Rusiyanın enerji ixracatına əlavə təzyiq Qərbin sanksiyaları ilə bağlıdır. ABŞ və müttəfiqləri artıq Moskvanın enerji sektoruna qarşı geniş məhdudiyyətlər tətbiq ediblər. Bloomberg qeyd edir ki, son vaxtlar ABŞ prezidenti Donald Tramp NATO tərəfdaşlarına, o cümlədən Türkiyəyə, Rusiyadan neft alışını tam dayandırmaq üçün təzyiqi artırıb.
Qiymət fonu da Moskva üçün əlverişli deyil. Büdcə hesablamalarına görə, 2026-cı ildə Urals markalı neftin orta qiyməti 1 barel üçün 58 dollar olacaq. Bu göstərici 2025-ci ilin 66,60 dollar proqnozundan aşağıdır. Sanksiyalara baxmayaraq, əsas eniş səbəbi qlobal iqtisadi artımla bağlı narahatlıqlardır ki, bu da neft qiymətlərini aşağı salır. Hökumət gözləyir ki, Urals ilə Brent arasında qiymət fərqi barel üçün 12 dollar səviyyəsində qalacaq. Bu, müharibənin ilk illərindəki geniş fərqlə müqayisədə azalsa da, hələ də tarixi orta göstəricidən (2–4 dollar) yüksəkdir və sanksiyalarla yanaşı əlavə logistik xərclərin nəticəsidir.
Digər mənfi amil rublun məzənnəsidir. 2026-cı il üçün hökumət 1 dolların orta hesabla 86,1 rubla bərabər olacağını gözləyir. 2025-ci ildə bu göstərici 92,4 rubl idi. Rublun güclənməsi isə o deməkdir ki, hətta dollarla gəlir dəyişməsə belə, hər ixrac edilən barel neft və ya hər kubmetr qaz üçün büdcəyə daha az rubl daxil olur.
Orta müddətli perspektivdə hakimiyyət 2026-cı ildən sonra Urals qiymətinin tədricən bərpası hesabına neft-qaz gəlirlərinin artacağına ümid edir. Lakin Bloomberg-in qiymətləndirməsinə görə, yaxın illərdə illik gəlirlər 2024-cü ilin göstəricilərindən aşağı qalacaq və bu da federal maliyyələr üzərində təzyiqi davam etdirəcək.
Nəticə aydındır: zəif neft qiymətləri, genişlənən sanksiyalar və möhkəm rubl fonunda dövlət vergi sistemini yenidən tənzimləməyə və borclanmanı artırmağa məcbur olur ki, prioritet hesab edilən müharibə dövrü xərcləri qarşılaya bilsin.
Poliqon.info
