Avropa İttifaqının oktyabrın 1-də Kopenhagendə keçirilən sammitində dondurulmuş Rusiya aktivləri hesabına Ukraynaya 140 milyard avro kreditin verilməsi məsələsində irəliləyiş əldə olunmayıb. Bu barədə The Financial Times nəşri məlumat yayıb.
Əsas müqavimət üç ölkədən – Belçika, Fransa və Lüksemburqdan gəlib.
Belçika əvvəlki etirazını geri götürməkdən imtina edib.
Fransa və Lüksemburq isə bu addımın hüquqi nəticələrindən narahat olduqlarını bildiriblər.
Nəticədə, Aİ liderləri ümumi prinsip olaraq təşəbbüsə dəstək verməyə hazır olduqlarını bildirsələr də, Avropa Komissiyasının məsələni hüquqi və fiskal baxımdan daha dərindən araşdırmalı olduğunu qeyd ediblər.
Bu yekun, Brüsseldə keçiriləcək növbəti sammitə qədər Avropa Komissiyasının hüquqi cəhətdən tam formalaşdırılmış təklif təqdim etməsi ehtimalının az olduğunu göstərir.
Belçika bu məsələdə xüsusilə ehtiyatlı yanaşır. Çünki dondurulmuş Rusiya aktivlərinin böyük hissəsi Euroclear adlı Belçika depozitar şirkətində saxlanılır və bu aktivlərdən dövlət büdcəsinə əhəmiyyətli vergi gəlirləri daxil olur.
Brüssel maliyyə risklərinin ədalətli şəkildə bölüşdürülməsini və əgər Rusiya hüquqi müstəvidə cavab tədbirləri görərsə, Aİ tərəfindən hüquqi müdafiə təmin olunmasını tələb edir.
Lüksemburqun Baş naziri isə bildirib ki,
“Başqasına məxsus olan bir şeyi sadəcə götürmək olmaz.”
O, həmçinin ehtiyat edir ki, bu cür addım atılacağı təqdirdə Rusiya öz borc öhdəliklərini yerinə yetirməkdən imtina edə bilər.
Sammit iştirakçıları razılaşıblar ki, mövzu üzərində iş davam etdirilməlidir. Avropa Komissiyasının rəhbəri Ursula fon der Lyayen qeyd edib ki, maraqlı tərəflər təklifi daha detallı işləməlidir.
Bundan əlavə, G7 ölkələrinin maliyyə nazirləri razılığa gəliblər ki, onların yurisdiksiyalarında dondurulmuş Rusiya aktivlərindən koordinasiyalı şəkildə istifadə olunacaq – məqsəd isə Ukraynadakı müharibəni dayandırmaq və ədalətli, davamlı sülhü təmin etməkdir.
Sammit ərəfəsində və keçirildiyi gün Rusiya bu məsələ ilə bağlı təhdidlərini artırıb. Moskva Aİ ölkələrinə xəbərdarlıq edərək, əgər dondurulmuş aktivlər Ukraynanın xeyrinə istifadə olunarsa, Avropa şirkətləri və vətəndaşlarına məxsus əmlakların yüz milyonlarla avro dəyərində müsadirə oluna biləcəyini bəyan edib.
Hazırda Belçikada yerləşən Euroclear depozitarında təqribən 175 milyard avro dəyərində Rusiya aktivləri dondurulub. Aİ və Qərb rəsmiləri bu vəsaitin tam deyil, bir hissəsi hesabına – təxminən 140 milyard avro miqdarında “reparasiya krediti” ayırmağı müzakirə edirlər. Bu, Ukraynaya əvvəlki kredit dəstəklərinin davamı kimi nəzərdə tutulur.
