Avropa Birliyi (Aİ) tərəfindən elan edilən son sanksiya paketi təkcə Moskvadakı xarici bankları və maliyyə platformalarını deyil, həm də Rusiya ilə əlaqələrinə görə dost ölkələri əhatə edir. RBC-nin məlumatına görə, siyahıya Alfa-Bank, MTS Bank, Absolyut Bank, Zemsky Bank və "Istina" kredit təşkilatı, eləcə də rubl əsaslı rəqəmsal valyuta A7A5 və Böyük Britaniyada yerləşən “Payeer” ödəniş sistemi əlavə edilib.
Hafta.az-ın yazdığına görə, bundan əlavə, Qırğızıstandakı Tolubay və Avrasiya Əmanət Bankı, Düşənbə Şəhər Bankı, Spitamen Bank və Tacikistan Ticarət Bankı da sanksiya siyahısına əlavə edilib. Aİ vətəndaşlarına bu banklarla hər hansı əməliyyat aparmaq qadağandır və Avropadakı müxbir banklar bu qurumlarla avro ilə köçürmələr apara bilməyəcəklər.
Ekspertlər bu addımın Rusiyanın alternativ ödəniş kanallarını ləğv etmək səylərində yeni bir mərhələ olduğunu bildirirlər. IPM Consulting şirkətindən Anastasiya Vladimirovanın sözlərinə görə, Tacikistan və Qırğızıstan bankları Rusiya maliyyə qurumlarının üçüncü ölkələr vasitəsilə pul köçürə biləcəyi müvəqqəti körpülər idi.
“Chainalysis”in hesabatına görə, Rusiya 2025-ci ilə qədər kriptovalyuta axınlarında Avropanı üstələyib və rublla dəstəklənən A7A5 tokeni bu prosesdə mühüm rol oynayıb. Beynəlxalq hüquq üzrə ekspert İvan Tixonenok bildirib ki, A7A5 təkcə iqtisadi hədəf deyil, həm də simvolik hədəfə çevrilib. Bu sanksiyaların yaxınlaşması siyasi siqnaldır.
Məhdudiyyətlərin qısa müddətdə beynəlxalq ödənişləri yavaşlatması və xərcləri artırması gözlənilir. Anastasiya Vladimirova deyib ki, Rusiya ilə bağlı hər yeni sanksiya əməliyyatları daha bahalı edir, lakin bazar sonda öz tarazlığını bərpa edəcək.
Xüsusilə Orta Asiyaya pul axınlarının daha sərt tənzimlənəcəyi, komissiyaların artacağı və bəzi əməliyyatların rədd ediləcəyi gözlənilir. Tacikistan və Belarus banklarını hədəf alan sanksiyaların Çindən idxal ödənişlərini poza biləcəyi də gözlənilir. Bununla belə, ekspertlər Rusiya şirkətlərinin tez bir zamanda yeni maliyyə yolları tapacağına inanırlar.
Alternativ ödəniş üsulları arasında kiçik Orta Asiya bankları, kriptovalyutalar və Çin yuanına bağlı stabilkoinlər ön plandadır. Rusiya banklarının ikinci dərəcəli sanksiyalar riskindən qaçınmaq üçün diqqətlərini daha kiçik tərəfdaşlara yönəltmələri gözlənilir.
Ekspertlər gələcəkdə Laos, Serbiya, Ermənistan, Körfəz ölkələri və Qazaxıstan vasitəsilə aparılan əməliyyatların artacağını proqnozlaşdırırlar. Analitik Yekaterina Popova RBC-yə bildirib ki, Rusiya qlobal maliyyə sistemindən təcrid olunmuş vəziyyətdə qalır, lakin onun daxilində yeni kiçik damarlar yaratmağa davam edir.
