İnsanlarda “quyruq” niyə əmələ gəlir?

Poliqon “Discover Magazine” nəşrinə istinadən xəbər verir ki, insan bədənində “quyruq sümüyü” adlanan kökcük (kopyik) qədim təkamül mərhələsindən qalan rudiment hesab olunur. Onun uzunluğu adətən 2,5–10 santimetr arasında dəyişir və çanaq sümüklərinin arxa hissəsində, omaaltı (krests) sümüyünün altında yerləşir. Əslində bu, bir neçə birləşmiş fəqərədən ibarətdir və insanın uzaq əcdadlarında olan quyruğun qalığıdır.

“Bu sümük embrion inkişafının erkən mərhələsində formalaşmağa başlayır”,  deyə “Discover Magazine” yazır.

Alimlər bildirirlər ki, kopyik müasir insan orqanizmində tam funksional rol oynamasa da, çanaq dibinin əzələləri və bağları üçün dayaq nöqtəsi rolunu oynayır. O, bədənin oturaq vəziyyətdə tarazlığını qorumağa, həmçinin bağırsaq hərəkətlərinə nəzarətə kömək edir.

“İnsanın kopyiki qədim quyruqlu əcdaddan miras qalan rudimentdir. İnsanlarda, eləcə də digər iri meymunlarda, qorillalar, orangutanlar, şimpanzelər və bonobolarda quyruq yoxdur, lakin bir vaxtlar həmin quyruğu təşkil edən bəzi sümüklər qorunub qalıb”, deyə Cənubi Yuta Universitetinin antropologiya fakültəsinin dosenti Kristal Keninq deyir.

Kopyik, həmçinin sidik kisəsini, düz bağırsağı və qadınlarda uşaqlığı dəstəkləyən çanaq əzələlərinin mühüm hissəsidir. Bu sümüyə çoxlu sayda əzələ və bağın birləşməsi onun zədələrini son dərəcə ağrılı edir. Mütəxəssislər qeyd edirlər ki, sadə zərbə nəticəsində yaranan göyərmə bir aya, qırıq isə üç aya qədər sağalır.

Əksər insanlarda kopyik hamiləliyin 4–8-ci həftəsində formalaşır və embrional quyruq bu mərhələdə bədən tərəfindən sorularaq yox olur. Lakin nadir hallarda bəzi körpələr bu rudimentin tam sorulmadan qaldığı vəziyyətdə doğulurlar. 2023-cü ildə belə bir hadisə qeydə alınıb – uşaq bel hissəsində dəri ilə örtülü çıxıntı ilə doğulub, alimlər bunu “rudimentar quyruq” kimi təsnifləndiriblər.

Mütəxəssislər hesab edirlər ki, bu fenomen insanın təkamül tarixində quyruqlu əcdadlardan qalan genetik xatirələrin nadir və təsadüfi təzahürüdür.

Poliqon.info