Sudan hökuməti Şimali Darfur əyalətinin inzibati şəhəri olan əl-Faşirdə və Şimali Kordofan əyalətinin Bara şəhərində Çevik Dəstək Qüvvələrinin (ÇDQ) üzvləri tərəfindən törədilən qırğınlarıın qarşısını almaq üçün beynəlxalq ictimaiyyəti NAF-ı terror təşkilatı kimi tanımağa çağırıb.
Hafta.az-ın yazdığına görə, Sudan xarici işlər nazirinin müavini Hüseyn əl-Əmin ölkənin müvəqqəti paytaxtı Port Sudanda keçirilən mətbuat konfransında əl-Faşirdəki hadisələrə çağırış edərək onları “cəzasızlığın bariz nümunəsi” adlandırıb. Emin beynəlxalq ictimaiyyəti “xaosu qızışdıran və milislərin daha çox cinayət törətməsinə imkan verən” ÇDQ -ni dəstəkləyən ölkələri çəkindirməyə çağırıb. Bu arada, ÇDQ komandiri Məhəmməd Həmdan Daqalu (Hamideti) əl-Faşirdə baş verən qanun pozuntularını araşdırmaq üçün komitənin yaradıldığını təsdiqləyib. Əl-Fəşirin təhlükəsiz olacağını bildirən Hamideti, Sudanı “ya sülh, ya da müharibə yolu ilə” birləşdirəcəyini deyib.
Regional və beynəlxalq ölkələr, BMT təşkilatları və yerli xəbər mənbələri ÇDQ -ni bir ildən çox davam edən mühasirədən sonra ələ keçirdikləri Şimali Darfur əyalətinin paytaxtı əl-Faşirdə soyqırıma bərabər dəhşətli vəhşiliklər törətməkdə ittihamlayıb. Əl-Faşirdən gələn xəbərlərə görə, ÇDQ şəhərdə keçirdiyi əməliyyatlar nəticəsində bazar günündən bəri 2 mindən çox silahsız mülki şəxsi edam edib, ağlasığmaz vəhşiliklər törədib.
Xatırladaq ki, əl-Faşirdə aclıq və bombardmanlardan qaçan 250 mindən çox insan hökumət ordusunun geniş Darfur bölgəsindəki son qalası olan bu şəhərə sığınıb.
Qeyd edək ki, Darfur bölgəsinin ən böyük şəhəri olan əl-Faşir təxminən 18 aydır ki, ÇDQ qüvvələri tərəfindən mühasirəyə alınmışdı. Həftəsonu başlayan şiddətli toqquşmalardan sonra nəhayət ki, bazar günü şəhər silahlılar tərəfindən ələ keçirilib.
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının baş direktoru Tedros Adhanom Qebreyesus, NAF silahlılarının Səudiyyə Xəstəxanasında 460-dan çox xəstə və tibb xidmətçisini öldürməsi xəbərindən dəhşətə gəldiklərini və bütün məsuliyyəti ÇDQ komandanlarının daşıdığını bəyanlayıb.
Qeyri-hökumət təşkilatı olan Sudan Həkimləri Şəbəkəsinin Facebook səhifəsindəki bir paylaşımda deyilir: “ÇDQ silahlıları Səudiyyə Xəstəxanasında tapdıqları hər kəsi soyuqqanlılıqla öldürdü”.
Sudan Silahlı Qüvvələrinin açıqlamasında həmçinin ÇDQ -nin əl-Faşirdə ən azı 2 min mülki şəxsi qətlə yetirdiyi bildirilir. ABŞ-ın Yel Universiteti ilə əlaqəli Humanitar Tədqiqatlar Laboratoriyası (HRL) tərəfindən peyk görüntülərinə əsaslanaraq hazırlanmış hesabatda qırğınların baş verdiyi ərazilərdə “insan bədənlərinin ölçüsünə uyğun” topaların göründüyü bildirilir. Həmçinin, ərazinin “qırmızımtıl rəng aldığı” qeyd olunur.
Hesabatda 27-28 oktyabr tarixlərinə aid olan bu görüntülərin əl-Faşirdə məcburi köçürülmə, kütləvi edamlar və qeyri-ərəblərin etnik təmizlənməsini göstərdiyi bildirilir.
Əl-Faşirdən qaçan mülki şəxslərin əşyalarının ÇDQ döyüşçüləri tərəfindən oğurlandığı və ya milislərin vətəndaşlardan fidyə tələb etdiyi deyilir. Həmçinin şəhərdən qaçmağa çalışan bir çox qadının cinsi təcavüzə məruz qaldığı və öldürüldüyü qeyd olunur.
“Associated Press”in əlaqə saxladığı Tacal Rahman Faşirdəki vəziyyətlə bağlı şərh verib: “Hər yer qəbiristanlığa çevrilib. Hər yerdə cəsədlər var. Hamı yaralanıb, amma heç kim onlara kömək edə bilməz”.
BMT-nin rəhbərlik etdiyi və humanitar təşkilatlardan ibarət Agentliklərarası Daimi Komitə (IASC) humanitar vəziyyətin fəlakətə çevrildiyini bildirərək təcili beynəlxalq müdaxiləyə çağırıb. Komitənin bəyanatında aşağıdakılar yer alır: “Sudanda hər üç nəfərdən ikisinin humanitar yardıma ehtiyacı var. 2023-cü ilin aprel ayından bəri təxminən 12 milyon insan evlərini tərk etmək məcburiyyətində qalıb, onlardan 4 milyondan çoxu qonşu ölkələrə sığınıb. Milyonlarla uşaq da daxil olmaqla, əhalinin təxminən yarısı qida çatışmazlığı yaşayır və aclıq səbəbindən çətinliklərlə üzləşir”.
Hadisələr beynəlxalq birlik tərəfindən ən sərt şəkildə qınanmaqdadır. Türkiyə ilə yanaşı, Səudiyyə Ərəbistanı, Qətər, İordaniya və sair ərəb ölkələri sərt münasibət bildirib.
ABŞ-da Senatında müzakirə zamanı həm Demokrat, həm də Respublikaçı senatorlar prezident Donald Trampı ÇDQ -ni terror təşkilatı kimi siyahıya almağa çağırıblar...
