ain.az, Kulis.az portalına istinadən məlumat yayır.
7 noyabr Xalq artisti Baba Mahmudoğlunun doğum günüdür.
Kulis.az bu münasibətlə onun həyat və yaradıcılığı haqqında maraqlı faktları təqdim edir.
Baba Mahmudoğlu 1940-cı ildə Qazax rayonunun Muğanlı kəndində dünyaya gəlib.
O, orta məktəbi əla qiymətlərlə başa vurub. 16 yaşında Bakıya gəlib, daha sonra o vaxtkı Sənaye İnstitutunun mexanika fakültəsinə imtahansız qəbul olunub.
Tələbəlik vaxtı yoldaşları onu Seyid Şuşinskinin yanına aparıb və Baba Mahmudoğlu Seyid Şuşinskinin dərslərində iştirak edib.
Baba Mahmudoğlu gənclik illərində
Sənaye İnstitutunda oxuyarkən Süleyman Abdullayev, Əlibaba Məmmədov, Nəriman Əliyev, Nəzakət Məmmədova, Zeynəb Xanlarova ilə birgə Asəf Zeynallı adına Musiqi Məktəbində muğamları öyrənib.
1961-ci ildə institutu bitirib mühəndis ixtisasına yiyələnib və Səttarxan adına zavodda aparıcı konstruktor kimi işləməyə başlayıb. Hələ tələbəlik illərində institutun, işə daxil olduğu vaxtdan isə zavodun Mədəniyyət sarayının mahnı və rəqs ansambllarının solisti kimi fəaliyyət göstərib.
Sonra Səid Rüstəmovun rəhbərliyi ilə fəaliyyət göstərən orkestrlə televiziyaya çıxıb. Daha sonra Əhməd Bakıxanovun, Baba Salahovun ansamblı ilə ekranda görünməyə başlayıb.
Elə həmin illərdə Amaliya adlı qızla tanış olub və onunla ailə həyatı qurub. Bu evlilikdən onların iki övladı dünyaya gəlib. Xanəndə ailəsi ilə birlikdə 16 il birotaqlı, darısqal mənzildə yaşamalı olub. Həyat yoldaşı Amaliya xanım xatirələrində deyib:
"Baba Mahmudoğlu ilə tanışlığımı heç vaxt unutmaram. İndiki Azadlıq prospektindəki yataqxanamız Neft-Kimya İnstitutunun yataqxanası ilə üzbəüz idi. Bir çox tələbələr kimi, mən də Babanı tanıyırdım. Çünki bəzən axşamlar onun səsi nəinki yataqxanaları, ətraf evləri də başına götürürdü. Tanışlığımız da elə ordan başladı. Birinci görüşümüzdəcə mənə evlənməyi təklif etdi. Baba sözü qıpqırmızı, adamın gözünün içinə deyirdi. Uşaq kimi təmiz və səmimi idi. Mən onun üçün yaşayırdım. Qohum-əqrəba da çox istəyirdi onu. Nəsimi bazarının yanında darısqal birotaqlı evimiz var idi. 1962-78-ci illərdə orada yaşamışıq. Ömrünün ən gözəl çağları olub o illər... Hara gedirəm səsi qulağımdadır. Televizorda yaxşı nə görürəm, Baba yadıma düşür. Çətindir onsuz, çox çətindir".
O, bir qədər sonra Əhsən Dadaşovun ansamblında oxumaq hüququ alıb.
"Leyli və Məcnun"da Məcnun, "Aşıq Qərib"də Aşıq Qərib, "Əsli və Kərəm"də Kərəm, "Koroğlu"da təlxək, "Şah İsmayıl"da Şah İsmayıl, "Xanəndənin taleyi"də Mir Seyid obrazlarını yaradıb. 1992-ci ildə Xalq artisti fəxri adını alıb.
Onun sənətdə yüksəlişi, professional səhnə taleyi isə Opera və Balet Teatrından başlayıb. Mərhum sənətkar öz xatirələrində deyib:
"Bir gün eşitdim ki, Opera və Balet Teatrında "Gözəl səslər" müsabiqəsi keçirilir. Açığı özüm buna çox can atırdım, dostlarım da məsləhət gördülər ki, həmin müsabiqədə iştirak edim. 1962-ci ildə maestro Niyazinin rəhbərliyi ilə keçirilən həmin müsabiqədə iştirak edən 153 nəfər içərisindən birinciliyi qazanaraq Opera və Balet Teatrına solist qəbul olundum".
1979-cu ilə kimi hamı onu xanəndə Baba Mirzəyev kimi tanıyıb. 1979-cu ilin sentyabr ayında isə özünə "Dastan" folklor ansamblı yaradaraq, o andan Baba Mahmudoğlu kimi çıxış etməyə başlayıb. B. Mahmudoğlu sənət yolunu bu ansamblla davam etdirib. "Dastan" folklor ansamblı ilə o, bir çox xarici səfərlərdə də çıxış edib və Azərbaycan musiqisinin gözəlliyini digər xalqların nümayəndələrinə ən gözəl şəkildə çatdırıb.
Baba Mahmudoğlu tamaşa zamanı
Baba Mahmudoğlu taleyinə, bəxtinə, uğurlarına arxayın olub heç vaxt qürrələnməyib, özünü yuxarı tutmayıb, yolunu azmayıb və öz keçmişini, uşaqlıq dövrünü, kasıb yaşadıqları zamanı unutmayıb.
Ağır, məşəqqətli 1941-1945-ci müharibə illərini, ondan sonrakı çağları xatırlayıb, heç bir şəraiti olmayan, qazmada yaşadıqlarını yaddan çıxarmayıb.
1962-ci ildə Niyazi Opera və balet teatrında baş dirijor olan zaman qəzetlərdə Məcnun rolu üçün yeni ifaçı axtarışı elan verilib. Baba bu müsabiqəyə qatılıb və 153 nəfər arasından birinci olub. Elə həmin ildən teatrın solistinə çevrilib.
8 il orda təmənnasız çalışıb, baş rollar ifa edib. O, Məcnun obrazının ruhi aləmini mənimsəmək və tamaşaçıya çatdırmaq üçün altı ay ruhi xəstəxanaya gedib, ruhi xəstələrin davranış tərzini öyrənməyə çalışıb. Tamaşa zamanı obrazı necə ifa edibsə, izləyənlər elə bilib ki, o, həqiqətən də, dəli olub. Hətta bir dəfə Məcnun özünü qayadan atan səhnəsində hündürdən atılıb və huşunu itirib. Bir dəfə isə az qalır, orkestrin üstünə düşsün.
Leyli obrazı üçün gənc Nəzakət Məmmədova ilə məşqlər aparıb və Məcnun rolunda da daha bir gənci görmək istəyib. Nəzakət xanım sevincək ona belə bir ifaçının olduğunu bildirib:
"Səhnə görkəmi Məcnuna uyğun, səs imkanları çox geniş, sənətə böyük həvəsi olan bir oğlan var, Baba Mirzəyevdir. Çox istedadlıdır".
Baba Məcnun obrazının mətnini, Füzuli yaradıcılığını dərindən dərk etsin deyə ədəbiyyatşünas alimlərdən Həmid Araslı və Əli Fəhmi ilə görüşüb. Bu böyük alimlər, xeyirxah insanlar bu işdə Babaya kömək ediblər.
Gənc xanəndə Opera Teatrının müşayiətçi tarzəni, böyük muğam bilicisi Bəhram Mansurovla məşqlərdə onun çalğısı, tövsiyə və tapşırıqları vasitəsi ilə çox şey əxz edib, səsini muğam parçalarına uyğunlaşdırıb, Məcnun roluna aid olan oxuma üslubunu mənimsəyib.
Firudin Səfərov Babanı yoxlamaq üçün bir ay sınaq müddətinə iki həftə də əlavə edib və çox gözəl nəticə alınıb. Baba əsl Məcnun kimi səhnəyə çıxarılıb. İlk tamaşa uğurlar qazanıb.
Baba Mahmudoğulunu qəribə xasiyyətlərindən biri də oxuyarkən gözlərini yumması olub. Bir gün Filarmoniyada konsert vermək üçün məşq etdiyi zaman Baba yenə gözlərini yumub. Musiqiçilər görüb ki, Baba yenə gözlərini yumub, səsini də uzadır, tez alətləri yerə qoyub bayıra çıxıblar. Sən demə, onlar əvvəlcədən öz aralarında danışıblar ki, Baba ifa edəndə durub getsinlər. Baba təsnifə keçəndə gözlərini açır, baxıb ki, otaqda bəstəkardan başqa heç kim yoxdur. Zarafatı başa düşən xanəndə şaqqanaq çəkib gülüb.
Canəli Əkbərov isə onu belə xatırlayırdı:
“Bir dəfə "ezamiyyət vaxtıdır" dedik, bizim kəndimizə getdik. Baba çox aktiv adam idi. Bir yerdə durmurdu. Həyətimizə çatandan az sonra gördük yoxa çıxdı. Arif Babayev dedi ki, əə, bura hara getdi? Evimizin arxasına keçib gördük ki, yoncalıqda uzanıb yatıb. Yonca o qədər hündür idi ki, Baba içində itib-batırdı. Arif dedi ki, sən tut ayağından, mən də başından, bunu yaxınlıqdan keçən kanala ataq. Elə də yatıb daş kimi. Nəysə, bunu qaldırdıq, apardıq kanala tərəf, birdən ayıldı. Başladı bizə yalvarmağa: "Başınıza dönərəm, məni kanala atmayın".
O qədər saf idi ki, o dəqiqə inanmışdı”.
Əməkdar artist Süleyman Abdullayev müsahibələrinin birində deyib:
"Baba Mahmudoğlunun istedadına söz ola bilməzdi. O qədər savadlı idi ki, hardan deyirdin, ordan cavab verirdi. Dünya klassiklərini əzbər bilirdi. İnanın ki, Füzulinin qəzəllərini elə gözəl təhlil edirdi ki, biz ona öz aramızda "Kəllə" deyirdik. O vaxtı hər adamın işi deyildi ki, Füzulini dərindən bilsin. Həyat yoldaşı Amaliya xanım da özü qədər savadlı qadın idi. Sovet höküməti vaxtında kooperativ ev aldığına görə onu həbs etmişdilər. Baba da mənim yaxın dostum idi deyə tez-tez yanına gedirdim. Bir dəfə də çətin vaxtlarında cibinə yüksək məbləğdə pul qoydurmuşdum. Hər dəfə müsahibələrində onu söyləyirdi ki, "Süleyman Abdullayev kimi sənətkar mənim ən çətin günümdə yanımda olub".
B. Mahmudoğlu 2005-ci ildə Opera və Balet Teatrından təqaüdə göndərilib.
Sənətkar elə həmin ilin noyabr ayında xəstələnib, insult keçirib. Bir müddət sonra özünü yaxşı hiss etsə də, 2006-cı ilin yayında vəziyyəti yenidən pisləşib.
Həkimlər ona rayonda yaşamağı məsləhət görüblər. Bu səbəbdən B. Mahmudoğlu ilin təxminən beş ayını Şamaxı rayonunun Çuxuryurd kəndində yaşamalı olub.
Daha sonra Bakıya qayıdıb. 2006-cı il dekabrın 6-da Azərbaycanın xalq artisti Baba Mahmudoğlu 66 yaşında vəfat edib.
Son arzu - Tərlanə Yaqubqızı
Erməni müstəntiqlər kimi Vəli Xuluflu ilə üzləşməyə məcbur etmişdilər?
Bu ilin ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatçısı Laslo Krasnahorkai kimdir? - DOSYE
Ən son yeniliklər və məlumatlar üçün ain.az saytını izləyin, biz hadisənin gedişatını izləyirik və ən aktual məlumatları təqdim edirik.
