Ermənistan İrana su problemini həll etməkdə praktiki olaraq kömək edə bilmir.
Ulusal.az xəbər verir ki, bu fikri su ehtiyatları üzrə ekspert Kamo Ağababyan “Sputnik Ermənistan”a müsahibəsində bildirib.
İranın bir sıra əyalətləri uzun sürən quraqlıq səbəbindən içməli və suvarma suyu ilə bağlı ciddi problemlər yaşayıb. İran prezidenti Məsud Pezeşkian yağışın olmaması səbəbindən paytaxtın daha da pisləşən su böhranı ilə üz-üzə qaldığını və noyabrın sonuna qədər yağıntının azalacağı təqdirdə insanların evakuasiyasının tələb olunacağını bəyan edib.
“Mən Ermənistandan İrana suyun nəqli variantını praktiki olaraq qeyri-mümkün hesab edirəm, xüsusən də Tehran kimi böyük bir şəhərin böyük istehlakını nəzərə alsaq. Ermənistanın özünün çoxlu resursu yoxdur. Ola bilsin ki, fövqəladə vəziyyətdə sərhədyanı rayonlardakı ayrı-ayrı yaşayış məntəqələrinə müəyyən qədər su çatdırmaq olardı, lakin bu, yalnız ara-sıra mümkün olacaq”, – Ağababyan bildirib.
Ekspert qeyd edib ki, təxminən 10 il əvvəl Ermənistanın quraqlıq zamanı region ölkələrinə nə dərəcədə kömək edə biləcəyini hesablamağa cəhd edilib.
“Həmin vaxt Ermənistandan, konkret olaraq Şəki bulaqlarından (Şimali Sisyan) saniyədə 1000 litr suyun nəqli imkanları nəzərdən keçirilirdi. Ancaq belə bir layihə kifayət qədər baha başa gələrdi, çünki iki ölkə dağ keçidləri və yüksək dağlarla bir-birindən ayrılır və suyun çatdırılması xeyli maliyyə vəsaiti tələb edirdi”, – deyə ekspert hesab edir.
İranın coğrafi mövqeyini və regionda çay hövzələrinin azlığını nəzərə alan ekspert, yaxın gələcəkdə ölkənin vaxtaşırı təkcə içməli su deyil, həm də suvarma suyu ilə bağlı problemlərlə üzləşəcəyini istisna etmir.
O hesab edir ki, dəniz suyunun duzsuzlaşdırılması problemin ən effektiv və sübut olunmuş həllidir. Bu üsul artıq bütün dünyada, xüsusən də su qıtlığı yaşayan ərəb ölkələrində geniş istifadə olunur.
“Dəniz suyunu duzsuzlaşdırmaq üçün müxtəlif üsullar var, ilk növbədə tərs osmos. Məsələn, Səudiyyə Ərəbistanının 5 milyon əhalisi olan Ciddə şəhəri suyunu dənizdən çəkir və duzları tamamilə təmizləyir. Dənizdən kifayət qədər uzaqda, təxminən 600 km məsafədə yerləşən paytaxt Ər-Riyadda da yalnız dəniz suyundan istifadə olunur. Eyni şeyi Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, Qətər və Küveyt də edir”, – mütəxəssis bildirib.
Bununla belə, suyun duzsuzlaşdırılması kifayət qədər bahalı texnologiyadır və onun istifadəsi suyun qiymətini əhəmiyyətli dərəcədə artırır. Ağababyanın sözlərinə görə, Səudiyyə Ərəbistanında 1 kubmetr suyun duzsuzlaşdırılmasının dəyəri təxminən 1,50 dollardır. Məsələn, Yaponiyanın duzsuzlaşdırma texnologiyaları 1 kubmetr suyun qiymətini 0,50 dollar artırır. Ancaq bu, bütün xərclər deyil: su təchizatı xərcləri bu məbləğə əlavə olunur və suyu kifayət qədər bahalı əmtəəyə çevirir.
“İranın şimal-şərqində Xəzər dənizi, cənubda isə Fars körfəzi var. Onlar bu suları duzsuzlaşdırıb istifadə edə bilərlər. Düşünürəm ki, bu, İran üçün indiki mərhələdə yəqin ki, ən optimal vasitədir”, – ekspert vurğulayıb.
İranın iki əsas ehtiyat növü var: su anbarları və yeraltı bulaqlar. Bu gün su anbarları demək olar ki, quruyub, dərin quyularda su ehtiyatları məhduddur və çox yavaş doldurulur.
Tehran Əyalət Su Şirkətinin baş direktoru Behzad Parsa noyabrın 2-də xəbərdarlıq edib ki, İran paytaxtını içməli su ilə təmin edən beş su anbarından biri olan Əmir Kəbir su anbarında su ehtiyatı maksimum iki həftə bəs edər.Publika.az
