BAKI, TurkicWorld, Nailə Babazadə
TurkicWorld-un Hüquq Bələdçisi rubrikasının növbəti buraxılışında Quba 1 saylı Mediasiya Təşkilatının direktoru, mediator-hüquqşünas Hümmət Əliyev bu dəfə mediasiya sahəsində təhsil və peşəkarlıq imkanları müzakirə olunub.
1. Mediasiya üzrə təhsil proqramları hansı ölkələrdə daha inkişaf edib?
Hüquq və mediasiya üzrə ekspert bildirir ki, mediasiya təhsili sahəsində ən inkişaf etmiş proqramlar əsasən ABŞ, Böyük Britaniya və Niderlandda mövcuddur. Bu ölkələrdə mediasiya hüquqi sistemin ayrılmaz hissəsinə çevrilib və mediator hazırlığı üzrə xüsusi ixtisaslaşmış institutlar fəaliyyət göstərir.
Sinqapur, Avstraliya və Kanada da mediasiya sahəsində qabaqcıl təcrübəyə malikdir. Xüsusilə Sinqapur beynəlxalq kommersiya mediasiyası üzrə nümunəvi model təqdim edir və təlim proqramları həm nəzəri, həm də praktiki bacarıqları əhatə edir.
Avropa ölkələrində, xüsusilə Almaniya və İtaliyada mediasiya dövlət tərəfindən dəstəklənir, mediatorların təlim standartları qanunla tənzimlənir. Bu da təhsilin keyfiyyətinə və peşəkarlığa birbaşa təsir göstərir.
2. Peşəkar mediatordan hansı bacarıqlar tələb olunur?
Peşəkar mediatorun əsas bacarıqları arasında yüksək səviyyəli kommunikasiya və dinləmə qabiliyyəti dayanır. O, tərəflər arasında effektiv dialoq yaratmalı, çətin emosional vəziyyətləri idarə etməli və obyektiv qalmalıdır.
Mediatorun neytrallıq və qərəzsizlik prinsiplərinə sadiq qalması vacibdir. O, heç bir tərəfi müdafiə etmir, yalnız konfliktin konstruktiv həllinə vasitəçilik edir.
Həmçinin mediator problemin kökünü təhlil etməli, alternativ həll yolları təklif etməli və tərəfləri razılaşmaya aparan yaradıcı yanaşma nümayiş etdirməlidir. Hüquqi biliklər, emosional intellekt və konfliktlərin psixologiyası bu peşənin vacib tərkib hissələridir.
3. Mediasiya ixtisası hüquq təhsili ilə necə əlaqəlidir?
Mediasiya hüquq sistemi ilə sıx bağlı olsa da, klassik hüquq prosesindən fərqlənir. Hüquqşünaslar mübahisəni normativ çərçivədə həll edirsə, mediator tərəflərin maraqlarını əsas götürərək dialoq mühitində könüllü razılıq əldə etməyə çalışır.
Hüquq təhsili mediator üçün mühüm üstünlükdür, çünki o, mübahisənin hüquqi çərçivəsini başa düşür və tərəflərə hüquqi riskləri düzgün izah edə bilir. Bununla yanaşı, mediasiya prosesi daha çox psixoloji və kommunikativ bacarıqlar tələb edir. Beləliklə, hüquq və mediasiya bir-birini tamamlayan sahələr hesab olunur.
4. Mediasiya sahəsində beynəlxalq sertifikatların əhəmiyyəti
Beynəlxalq sertifikatlar mediatorun peşəkarlığını və standartlara uyğunluğunu təsdiqləyir. Sertifikata malik mediator həm ölkə daxilində, həm də beynəlxalq səviyyədə fəaliyyətini genişləndirə bilir.
Bundan əlavə, bu sertifikatlar mediatoru əmək bazarında daha rəqabətli edir və onun təlim və praktiki hazırlığının yüksək səviyyədə olduğunu göstərir.
5. Azərbaycanda mediatordan peşəkar inkişaf üçün imkanlar
Son illər Azərbaycanda mediasiya sahəsində ciddi inkişaf müşahidə olunur. Mediasiya Şurası ilkin təlimlər və ixtisasartırma proqramları təşkil edir.
Eyni zamanda yerli və beynəlxalq təşkilatlarla birgə seminarlar, təlimlər və təcrübə proqramları mediatorların bilik və bacarıqlarını yeniləməsinə imkan yaradır. Regional mediasiya təşkilatlarının fəaliyyətə başlaması isə praktik iş imkanlarını artırır və ölkədə mediasiyanın inkişafına xidmət edir.
“Mediasiya yalnız hüquqi çərçivə deyil, həm də dialoq və əməkdaşlıq vasitəsidir. Peşəkar mediator bu prosesi effektiv və etibarlı şəkildə idarə edir,” – deyə ekspert vurğulayır.
Ünvan: Quba şəhəri, Heydər Əliyev prospekti,
"İlqaroğlu" Business Center, II mərtəbə.
Tel.mob: (+994) 77 450.77.44, (+994) 77 450.77.44
E/ünvan: [email protected]
Şabran ofisi:
Ünvan: Şabran şəhəri, Zərifə Əliyev küç., (Şabran Məhkəməsinin qarşısı)
Tel.mob: (+994) 77 588.77.44
