ain.az, Sherg.az portalına istinadən məlumatı açıqlayır.
Eyni evdə həm kişi, həm də qadın yaşadığı hallarda pişik çox vaxt “öz adamı” kimi məhz kişini seçir: qapıda ilk onu qarşılayır, gecə onun yanında yatır, daha həvəslə sığallanmasına icazə verir. Tanış mənzərədir, elə deyilmi? Məhz bu cür müşahidələrdən məşhur bir mif yaranır: guya pişiklər kişiləri daha çox sevir. Lakin məişət ehtimallarını bir kənara qoyub heyvan davranışı elminə nəzər salsaq, pişik bağlılığının əslində nədən formalaşdığını daha aydın görərik.
Geniş yayılmış fikrə görə, pişiklər qadınlara nisbətən kişilərə daha çox meyil göstərir. Amma elmi faktlar bunu təsdiqləmir: sahibin cinsi ev heyvanının ona olan simpatiyasının gücünə həlledici təsir göstərmir.
Elmi baxımdan pişik bağlılığı nədir?
Sherg.az xəbər verir ki, zoopsixoloqlar pişiklə insan arasındakı münasibətləri, uşaqlarda və ya itlərdə formalaşan bağlılıq modelinə bənzər şəkildə izah edirlər. Bu bağlılıq “etibarlı” ola bilər - yəni heyvan insanı təhlükəsizlik və rahatlıq mənbəyi kimi qəbul edir, yaxud “etibarsız” ola bilər - bu halda ünsiyyət pişikdə narahatlıq yaradır. Bu münasibət cinsiyyət əsasında deyil, qarşılıqlı əlaqənin keyfiyyətinə görə formalaşır. Pişik onun əsas ehtiyaclarını qarşılayan və sabitlik hissi yaradan “öz” insanını tanıyır.
Kişilər və qadınlar: tədqiqatlar nə deyir?
Alimlər dəfələrlə pişiklərdə gender üstünlüyünün olub-olmadığını araşdırmağa çalışıblar. Vyana Universitetində aparılan bir tədqiqatda 40 “pişik-sahib” cütlüyünün davranışı təhlil edilib. Nəticələr göstərib ki, qadınlar ev heyvanları ilə daha tez-tez və daha uzun müddət ünsiyyət qurur, pişiklər isə öz növbəsində onlarla təması daha aktiv şəkildə təşəbbüs edirlər - məsələn, dizlərinə çıxırlar.
Digər genişmiqyaslı məlumat təhlili isə göstərib ki, sahibin cinsi pişik davranışının çox kiçik bir hissəsini izah edir. 2018 davranış göstəricisindən cəmi 3-də statistik baxımdan əhəmiyyətli fərq aşkar edilib və bunlar da insanların davranışına deyil, pişiklərin reaksiyalarına aid olub. Effekt mövcuddur, lakin o qədər zəif və situativdir ki, hər hansı ümumi qanunauyğunluqdan danışmaq mümkün deyil.
Budapeşt Universitetinin təşkil etdiyi 157 sahibin iştirak etdiyi sorğu isə maraqlı bir detal ortaya çıxarıb: qadınlar pişiklərini daha çox “empatik” və “ünsiyyətcil” kimi təsvir ediblər. Bu isə heyvanların real davranışından çox, insan qavrayışının və şərh tərzinin fərqliliyini göstərir.
Pişiyin qəlbinə aparan yol: cinsiyyətdən daha vacib olan nədir?
Əgər gender həlledici rol oynamırsa, bəs xüsusi bağlılığı nə formalaşdırır? Elm bu suala aydın cavab verir. Pişiklər proqnozlaşdırıla bilənliyi və şəxsi sərhədləri yüksək qiymətləndirən canlılardır.
Tanış səs. Eksperimentlər sübut edib ki, pişiklər sahibinin səsini yad insanın səsindən ayırd edə bilirlər. Xüsusilə “pişiyə yönəlik danışıq” - yəni xüsusi nəvazişli və yumşaq intonasiya onlarda güclü reaksiya yaradır. Maraqlıdır ki, eyni cür danışıq yad bir şəxsdən gəldikdə pişiklər demək olar ki, reaksiya vermirlər. Bu da “insan–pişik” cütlüyü arasında unikal bağın formalaşdığını göstərir.
Ünsiyyət üslubu. Pişik, adətən, özünü məcbur etməyən, əlaqəni onun təşəbbüsünə buraxan və siqnallarına hörmət edən insana daha çox bağlanır. Qısa, lakin müntəzəm oyun və nəvaziş seansları uzun və israrlı qucaqlamalardan daha təsirlidir. Müşahidələrə görə, qadınlar orta hesabla bu cür ünsiyyət üslubuna daha çox riayət edirlər ki, bu da “qadın seçimi” illüziyası yarada bilər.
Ardıcıl qayğı. Qidalandıran, qum qabını təmizləyən və rahatlığı təmin edən insan pişik üçün avtomatik olaraq əsas fiqura çevrilir. O, təhlükəsizlik və əsas ehtiyacların ödənilməsi ilə assosiasiya olunur.
Pişiklərin kişiləri qadınlardan daha çox sevdiyi barədə stereotip elmi təsdiqini tapmır. Araşdırmaların geniş icmalı göstərir ki, əsas rol oynayan amillər konkret insanın şəxsi keyfiyyətləri və davranışıdır: səbir, heyvanın siqnallarına diqqət və onun müstəqilliyinə hörmət.
Pişik sevgisi gender məsələsi deyil - bu, proqnozlaşdırıla bilənlik və təhlükəsizlik üzərində qurulan etimadın nəticəsidir. Ev heyvanınızın sizə olan bağlılığının səbəbini cinsiyyətdə axtarmaqdansa, öz davranışınıza diqqət yetirin. Hörmət, sakitlik və ardıcıllıq ünsiyyətinizin əsasında dayanarsa, bəlkə də siz onun üçün dünyanın mərkəzinə çevriləcəksiniz.
Ən son yeniliklər və məlumatlar üçün ain.az saytını izləyin, biz hadisənin gedişatını izləyirik və ən aktual məlumatları təqdim edirik.
