Cənubi İsveçdə aşkar edilən qeyri-adi tapıntı neolit dövrünün inancları barədə yeni ipucları yaradır…
Poliqon xəbər verir ki, İsveçin cənubunda yerləşən bataqlıq ərazidə arxeoloqlar daş dövrünə aid son dərəcə nadir və maraqlı bir dəfn aşkar ediblər. Live Science nəşrinin məlumatına görə, tapıntı təxminən beş min il əvvələ aid olan itin skeletindən və onun yanında diqqətlə yerləşdirilmiş çaxmaqdaşından hazırlanmış xəncərdən ibarətdir.
Tapıntı torf yatağında üzə çıxarılıb. Bu cür mühitlərdə oksigenin az olması üzvi qalıqların yaxşı qorunmasına şərait yaradır. Mütəxəssislərin fikrincə, aşkar edilən dəfn təsadüfi deyil və daş dövrünün, xüsusilə neolit epoxasının hələ kifayət qədər öyrənilməmiş ritual praktikaları ilə əlaqəlidir.
İtin skeleti anatomik cəhətdən düzgün vəziyyətdə yerləşdirilib ki, bu da onun məqsədli şəkildə dəfn edildiyini göstərir. Skeletin yanında tapılan xəncər isə xüsusi ustalıqla hazırlanıb və həmin dövrdə yüksək dəyərə malik əşya hesab olunurdu. Belə alətlər yalnız məişətdə deyil, eyni zamanda simvolik və ya status xarakterli məna daşıya bilərdi.
Tədqiqatçılar vurğulayırlar ki, heyvan və silahın eyni dəfn kontekstində birgə tapılması son dərəcə nadir haldır və bu tapıntı nə məişət tullantılarına, nə də ov izlərinə bənzəyir. Bu amil dəfnin ritual xarakter daşıdığı ehtimalını gücləndirir.
Xüsusi diqqət çəkən məqamlardan biri də məhz dəfn yerinin seçilməsidir. Şimali Avropanın tarixdən əvvəlki mədəniyyətlərində bataqlıq və torf əraziləri tez-tez dünyalararası sərhəd — canlılar aləmi ilə ruhlar dünyası arasında keçid məkanı kimi qəbul olunurdu. Bu cür yerlərdə əvvəllər də qurbanlıq əşyalar, insan qalıqları və müxtəlif mərasim izləri aşkar edilib. Bu səbəbdən alimlər itin inanclar çərçivəsində qurban verildiyini və bunun keçid, qorunma və ya o biri dünyaya müşayiət ideyaları ilə bağlı ola biləcəyini istisna etmirlər.
Məlumdur ki, neolit dövründə itlər insan həyatında mühüm rol oynayıb: ovda kömək edib, yaşayış məskənlərini qoruyub və böyük ehtimalla xüsusi simvolik məna daşıyıblar. Arxeoloqlar hesab edirlər ki, tapılan it konkret bir şəxsə və ya icmaya məxsus ola bilər və sədaqət, qoruyuculuq və ya ruhani vasitəçilik anlayışları ilə əlaqələndirilə bilərdi. Xəncər isə statusu, gücü təmsil edən və ya ritual üçün nəzərdə tutulmuş bir təqdimat kimi istifadə olunmuş ola bilər.
Alimlər bildirirlər ki, bu cür tapıntılar olduqca azdır və hər biri daş dövrü insanlarının mürəkkəb dünyagörüşünü, inanclarını və rituallarını daha dərindən anlamağa imkan yaradır.
Poliqon.info
