...Yadınızda olar, bir müddət bundan əvvəl Prezident Vladimir Putin elan etdi ki, süni intellekt tədricən yaradıcı və intellektual sahələrdə çalışan işçilər də daxil olmaqla, başlanğıc səviyyəli işçiləri əvəz edəcək.
..Və indi mütəxəssislər dəqiq olaraq kimin risk altında olacağını və necə hazırlaşmalı olduğunu müəyyən ediblər. Maraqlıdır ki, rusiyalı deputat Kaplan Paneş dəyişikliklərin tez bir zamanda baş verəcəyinə əmindir.
O, inanır ki, adi tapşırıqlarla əlaqəli peşələr yaxın iki-üç ildə risk altında olacaq.
Paneşin fikrincə, bunlara, xüsusən də standart planlar və bannerlər yaradan dizaynerlər, standart müqavilələri təhlil edən kiçik hüquqşünaslar və standart kod yazan proqramçılar daxildir.
...Neyron şəbəkələrinin tətbiqi üzrə mütəxəssis Danila Şevçenko aydınlaşdırır ki, neyron şəbəkələri əsasən başlanğıc və orta səviyyəli mütəxəssislərdən adi funksiyaları öz üzərinə götürəcək, lakin bu peşələri tamamilə aradan qaldırmayacaq.
...Məqsədlər qoyan, qərarlar qəbul edən və nəticələrə görə məsuliyyət daşıyan mütəxəssislərə tələbat qalacaq. Bundan əlavə, onların dəyəri artacaq, çünki onlar süni intellektdən necə və niyə istifadə olunduğunu müəyyən edirlər, - deyə ekspert qeyd edir.
Onun sözlərinə görə, bunlara məhsul menecerləri, həll memarları, sistem analitikləri, yaradıcı direktorlar, tədqiqatçılar və sahibkarlar daxildir.
...Milli Tədqiqat Universitetinin Ali İqtisadiyyat Məktəbinin Təhsil İnstitutunun direktoru Yevgeni Terentyev də oxşar mövqedədir. Lakin o qeyd edir ki, qarşıdakı illərdə bir sıra peşələrin ləğvi və ya dəyişdirilməsi barədə deyil, peşəkar vəzifələrin transformasiyası barədə danışmalıyıq.
...Bu, ilk növbədə kontent istehsalı ilə məşğul olanlara - marketinq mütəxəssislərinə, PR mütəxəssislərinə və dizaynerlərə təsir edəcək. İkincisi, bu, ilkin məlumatların emalı və analitika mütəxəssislərinə təsir edəcək. Süni intellekt insanları adi işlərdən azad edəcək, onları dərin təhlil və ya yaradıcılıq tələb edən daha mürəkkəb tapşırıqlar üçün azad edəcək, - deyə Terentyev izah edir.
Bu proqnozlarla yanaşı, mövcud əmək bazarı da dəyişir. ...SuperJob tədqiqat mərkəzinin məlumatına görə, indi UI/UX dizaynerlərindən, marketinq menecerlərindən, satış menecerlərindən, layihə menecerlərindən və qrafik dizaynerlərdən süni intellekt bacarıqları gözlənilir.
Ruslar hələ də süni intellektdən istifadə edərək görülən işin keyfiyyəti ilə bağlı qərarsızdırlar. Sorğu göstərdi ki, respondentlərin 26 faizi neyron şəbəkələrindən istifadə edərək görülən işi yüksək keyfiyyətli hesab edir, eyni faiz isə onu keyfiyyətsiz hesab edir.
Qalan 48 faizi isə əmin deyildi. Eyni zamanda, mütəxəssislərin maşınların insanları əvəz edə bilməyəcəyinə inandıqları sahələr də var.
...Söhbət yüksək etik və hüquqi məsuliyyətləri olan peşələrdən gedir. Məsələn, tibbdə süni intellekt diaqnostik mərhələdə istifadə edilə bilər, lakin müalicə, məsuliyyət və son qərar qəbuletmə həkimdə qalır.
Bunu rusiyalı dosent Anna Berdnikova qeyd edir.
...Bundan əlavə, süni intellekt emosional zəkanı və psixologiya, valideynlik, mentorluq və komanda idarəetməsi kimi empatiyanın vacib olduğu şəxslərarası bacarıqları əvəz edə bilməz.
Ən aktual sual 40 yaş və yuxarı mütəxəssislər üçün nə etməli? Onlar hələ təqaüdə çıxmaqdan çox uzaqdırlar və yeni texnologiyaların və gənc həmkarların müasir alətləri tez mənimsəməsi təzyiqi artır.
Eyni zamanda, bir çoxlarının ikinci ali təhsil almaq üçün vaxtı və ya maliyyə resursları yoxdur.
...Kaplan Paneş hesab edir ki, sistemli yenidən hazırlıq lazımdır. O, həlli ikinci ali təhsildə deyil, bir sözlə, praktik peşəkar yenidən hazırlıq proqramlarında görür.
...Bu format ikinci ali təhsildən daha az vaxt tələb edir və tez-tez uzaqdan mövcuddur, bu da təhsili işlə birləşdirməyə imkan verir, - deyə deputat izah edir.
...Danila Şevçenko bu yanaşmanı dəstəkləyir və əlavə edir: yetkin mütəxəssislər üçün sıfırdan başlamaq deyil, mövcud təcrübələri üzərində yeni bacarıqlar qurmaq daha məntiqlidir.
...Ən davamlı yol sənayeniz daxilində dəyişiklik etməkdir. Məsələn, bir dizayner məhsul dizaynı üzrə mütəxəssis, generativ məzmun kuratoru və ya incəsənət direktoru kimi sahələrdə karyera inkişafını nəzərdən keçirə bilər, - deyə o məsləhət görür.
...Karyera məsləhətçisi və Moskva Biznes Məktəbinin müəllimi Anna Yasnova panik olmadan hərəkət etməyi tövsiyə edir.
...Ağıllı qərarlar narahatlıqdan yaranmır, - deyə o qeyd edir. Yasnova karyerasını qəfil dəyişdirmək əvəzinə, süni intellektlə hazırkı işinizə inteqrasiya etməyi, kiçikdən başlamağı məsləhət görür.
...Mən inqilabın deyil, təkamülün tərəfdarıyam. Karyera dəyişikliyinə tələsməyə və ya yeni təhsilə böyük sərmayə qoymağa ehtiyac yoxdur. Birincisi, süni intellektin inkişaf sürətinə ayaq uydurmaq çətindir. İkincisi, bu cür radikal dəyişikliklər hazırlıq tələb edir, - deyə karyera məsləhətçisi bildirir. O, unikal təcrübənizi təhlil etməyi və tədricən neyron şəbəkələrindən istifadə edərək inkişaf üçün bir istiqamət tapmağı tövsiyə edir.
...Və unutmayın ki, təcrübəniz heç bir neyron şəbəkəsinin əvəz edə bilməyəcəyi əvəzsiz bir kapitaldır, - deyə Yasnova yekunlaşdırır.
Əli Babayev
