Çin şirkəti Huawei Technologies yeni smartfon modellərində yerli (Çin istehsalı) komponentlərin payını dəyər ifadəsində demək olar ki, 60%-ə yüksəldib. Qurğuların komponent tərkibinə dair aparılan son təhlil bunu göstərir. ABŞ-ın ixrac məhdudiyyətləri fonunda Çin mərkəzi prosessorların və yaddaş çiplərinin istehsalında irəliləyiş əldə etməyə davam edir.
Nikkei nəşri Yaponiyanın texnika sökülməsi üzrə ixtisaslaşmış Fomalhaut Techno Solutions şirkətinin dəstəyi ilə Huawei-nin iki flaqman smartfonunu — 2024-cü ildə buraxılmış Mate 70 Pro və bu ilin əvvəlində təqdim olunan Pura 80 Pro modellərini sökərək onların komponentlərinin dəyər strukturunu təhlil edib.
Komponentlərin ölkələr və ya regionlar üzrə payı bütün detalların təxmini ümumi dəyəri əsasında hesablanıb, daha sonra nəticələr əvvəlki illərin modelləri ilə müqayisə olunub.
Mate 70 Pro modelində Çin istehsalı komponentlərin payı 57%-ə çatıb. Pura 80 Pro modelində komponentlərin təxmini ümumi dəyəri 380 ABŞ dolları təşkil edir və burada da Çin mənşəli hissələrin payı 57% səviyyəsində qalır.
2020-ci ildə buraxılmış oxşar qiymət kateqoriyalı Huawei smartfonlarında yerli komponentlərin payı cəmi 19% idi; 2023-cü ilə qədər bu göstərici 32%-ə yüksəlib. Eyni zamanda Yaponiya, ABŞ və Cənubi Koreyadan olan komponentlərin payı 2023–2024-cü illər ərzində ümumilikdə 20 faiz bəndindən çox azalıb.
Qurğunun konstruksiya təhlili göstərib ki, Huawei-nin yerli komponentlərə keçidi əsasən daha bahalı elementlərə — prosessorlara və yaddaş mikrosxemlərinə fokuslanıb (Fomalhaut Techno Solutions-un məlumatlarına görə).
Yerli komponentlərin payının artırılmasına təkan verən əsas amil ABŞ-ın ixrac məhdudiyyətləri olub. 2019-cu ildə Donald Trampın ilk administrasiyası ABŞ elektron komponent və proqram təminatı istehsalçılarının Huawei ilə əməkdaşlığını faktiki olaraq qadağan edib. 2020-ci ildə bu qadağa ABŞ-dan kənarda fəaliyyət göstərən şirkətlərə də şamil olunub.
Komponentlərin alınmasında qəfil çətinliklərlə üzləşən Huawei qısa müddətdə daxili təchizat zənciri formalaşdırıb. Pura 80 Pro smartfonunun bir neçə yarımkeçiricini birləşdirən sistem-on-chip (SoC) platforması üçün şirkət törəmə strukturu olan HiSilicon tərəfindən hazırlanmış Kirin 9020 çipsetindən istifadə edib.
Hesab edilir ki, Kirin 9020 çipi 7 nanometr texnoloji proses əsasında istehsal olunur ki, bu da 2019-cu ildə buraxılmış Apple iPhone 11 səviyyəsinə uyğundur. Texnoloji norma nə qədər kiçikdirsə, performans bir o qədər yüksək olur.
“Beş ildən artıq texnoloji fərq hələ də qalmaqdadır”, — deyə Omdia tədqiqat şirkətinin baş məsləhətçisi Akira Minamikava bildirib.
Yaponiyanın yarımkeçirici konsaltinq şirkəti Grossberg-in rəhbəri Satoru Oyama isə qeyd edib: “Çin şirkətləri güclü dizayn imkanlarına malikdir, lakin kütləvi istehsalda çətinliklərlə üzləşirlər”.
Qurğunun konstruksiyasına dair təhlil, xüsusilə yarımkeçirici yaddaş kimi bahalı komponentlərin daxili istehsalında Çinin nə qədər ciddi irəliləyiş əldə etdiyini nümayiş etdirib.
Operativ yaddaş (DRAM) sahəsində Huawei idxal olunan komponentlərdən imtina edərək Çin şirkəti ChangXin Memory Technologies-in məhsullarına keçib. Məlumatların uzunmüddətli saxlanması üçün NAND fləş yaddaş sahəsində də Yangtze Memory Technologies-in həllərindən istifadə olunmağa başlanıb.
OLED displeylərin istehsalı üçün Huawei BOE Technology Group şirkətini seçib. Qiymətləndirmələrə görə, belə bir displeyin dəyəri 64 ABŞ dollarından artıqdır. “Əsas komponentlər artıq demək olar ki, tam şəkildə Çində istehsal olunur ki, bu da şirkəti tam daxili istehsal dövrünə daha da yaxınlaşdırır”, — deyə Fomalhaut şirkətinin baş direktoru Minatake Kasio bildirib.
Çinin texnoloji inkişafının aparıcı qüvvələrindən biri olan Alibaba Group öz süni intellekt çiplərinin hazırlanmasına başlayıb. Bu mikrosxemlərin robotlar və pilotsuz nəqliyyat vasitələri üçün “beyin” rolunu oynaması nəzərdə tutulur. Yarımkeçirici sahəsində fəaliyyət göstərən startaplar da irəliləyiş nümayiş etdirir: Nvidia-nın keçmiş top-menecerləri tərəfindən qurulan Moore Threads və MetaX şirkətləri birjada listinq sayəsində investisiya cəlb edə biliblər.
Çip istehsalı üçün avadanlıq bazarında da gənc şirkətlər mövqelərini möhkəmləndirir. Məsələn, SiCarrier yarımkeçirici lövhələr üzərində sxemlərin formalaşdırılması prosesinin bütün mərhələlərini əhatə edir. Məhsul çeşidini genişləndirən Naura Technology Group isə bazar kapitallaşmasına görə Yaponiyanın Disco şirkətini geridə qoyub.
İnkişaf etmiş texnoloji sahələrdə kadr potensialını artırmaq məqsədilə Çin hökuməti aparıcı milli universitetlərdə həm Çin, həm də beynəlxalq təcrübəyə malik xarici tədqiqatçıları elmi layihələrin maliyyələşdirilməsi yolu ilə cəlb edir.
Kanadanın TechInsights tədqiqat şirkətinin məlumatına görə, 2023-cü ildə Çinin yarımkeçirici sənayesində özünütəminetmə səviyyəsi 23,3%-ə çatıb ki, bu da on il əvvəlki göstəricidən 8,4 faiz bəndi yüksəkdir. “Yarımkeçirici kimi komponentlər hərbi məqsədlər üçün də istifadə oluna bilər”, — deyə Omdia-dan Minamikava vurğulayıb.
