"Danışıqlar ərazilər və təhlükəsizlik zəmanətləri üzrə dalana dirənib..."
ABŞ prezidenti Donald Trampın Floridada Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski ilə keçirdiyi danışıqlar rəsmi açıqlamalardakı nikbin ritorikaya baxmayaraq, sülh razılaşması baxımından faktiki iflasla nəticələnib.
Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "Financial Times" nəşri yazıb.
Nikbin bəyanatlar fonunda konkret nəticələr yoxdur
Nəşr qeyd edir ki, tərəflər əsas və ən çətin məsələlər üzrə razılığa gələ bilməyib, Moskvanın mövqeyi isə əvvəlki kimi sərt qalır. Mar-a-Laqoda baş tutan və təxminən üç saat davam edən görüşdən sonra Tramp "əhəmiyyətli irəliləyişdən" danışsa da, nə Vaşinqton, nə də Kiyev hansı real razılaşmanın əldə edildiyini açıqlayıb.
Zelenski 20 maddəlik sülh planının guya 90 faizinin razılaşdırıldığını desə də, ən kritik 10 faiz - ərazilər, təhlükəsizlik zəmanətləri və Rusiyanın öhdəlikləri açıq qalıb. Nəşr yazır ki, görüş Rusiya tərəfindən Kiyevə qarşı kütləvi raket və dron hücumundan dərhal sonra baş tutsa da, bu, tərəfləri kompromisə yaxınlaşdırmayıb. Tramp özü də etiraf edib ki, "razılaşdırılıb" sözü hələ tezdir və ərazi məsələləri üzrə ciddi fikir ayrılıqları qalır.
Ərazilər, Donbas və Moskvanın dəyişməyən şərtləri
Danışıqlarda əsas dalan Donbas və ümumilikdə ərazi məsələsi olub. Rusiya Kiyevdən Donbasın nəzarətində olan hissələrindən çıxmağı tələb edir və bu mövqedən geri çəkilmir. Zelenski isə bildirib ki, hər hansı qoşunların geri çəkilməsi yalnız Rusiyanın eyni addımı atacağı, Ukraynanın ərazi bütövlüyünün qorunacağı və beynəlxalq sülhməramlıların yerləşdiriləcəyi halda mümkündür.
Bundan əlavə, Kiyev ərazi ilə bağlı istənilən qərarın yalnız ümumxalq referendumu ilə qəbul edilə biləcəyini vurğulayır. CNN-in təhlilinə görə, Tramp Ukraynanı indi güzəştlərə getməyə eyham vurur və gələcəkdə Rusiyanın daha çox ərazi ələ keçirə biləcəyi riskini qabardır. Moskva isə ümumiyyətlə atəşkəs ideyasını rədd edir və müvəqqəti pauzanı müharibənin uzadılması kimi qiymətləndirir.
Təhlükəsizlik zəmanətləri və diplomatik dalan
Zelenski üçün əsas məsələ ABŞ və Qərbdən real, işlək təhlükəsizlik zəmanətləridir. "Financial Times" bildirir ki, Ukrayna prezidenti Avropa liderləri ilə söhbətdə hətta demilitarizasiya zonası ideyasına belə açıq olduğunu, lakin bunun müqabilində Rusiyanın pozuntularına qarşı avtomatik mexanizmləri olan zəmanətlər istədiyini etiraf edib.
Tramp isə təhlükəsizlik öhdəliklərinin böyük hissəsinin Avropanın üzərinə düşməli olduğunu deyir və ABŞ-ın uzunmüddətli hərbi zəmanətlərinə ehtiyatla yanaşır. Nəticə etibarilə, Florida danışıqları tərəflər arasındakı ziddiyyətləri aradan qaldırmaq əvəzinə, onları bir daha üzə çıxarıb. Ritorikada "irəliləyiş", praktikada isə dəyişməyən mövqelər fonunda analitiklər hesab edir ki, bu görüş sülhə aparan yol deyil, diplomatik dalanın növbəti təsdiqi oldu.
