Qloballaşan dünya iqtisadiyyatı, texnoloji dəyişikliklər və sosial ehtiyaclar əmək bazarını sürətlə dəyişməkdədir. Müasir dövrdə bir ixtisas seçmək artıq yalnız şəxsi maraqla deyil, eyni zamanda əmək bazarındakı real tələbatla da bağlıdır. Xüsusilə süni intellekt, rəqəmsallaşma və yaşlanan əhali kimi qlobal tendensiyalar bəzi ixtisaslara olan ehtiyacı kəskin şəkildə artırıb.
AzEdu.az 2025-ci il üçün dünyanın aparıcı ölkələrində ən çox tələbat olunan ixtisaslar araşdırılır, sahələr üzrə səbəblər və perspektivlərlə bağlı araşdırma aparıb:
Kompüter Elmləri və İT (Information Technology)
Texnologiyanın hər sahədə dominant hala gəlməsi, proqramçılar, sistem inzibatçıları, bulud mühəndisləri və süni intellekt üzrə mütəxəssislərə olan tələbi artırır. BMT və Dünya İqtisadi Forumu bu sahəni 2030-cu ilə qədər ən sürətlə böyüyəcək peşə sahəsi kimi göstərir.
Data Elmləri və Analitika
"Big Data" çağında yaşayan dünyada şirkətlər və dövlət qurumları qərarlarını məlumat əsaslı verirlər. Bu səbəbdən data analitikləri, statistiklər və data elmi mütəxəssisləri yüksək maaş və davamlı karyera perspektivləri ilə seçilir.
Süni İntellekt və Maşın Öyrənməsi
Süni intellekt tibbdən tutmuş nəqliyyata qədər hər sahəyə daxil olur. Bu texnologiyanın inkişafını idarə etmək üçün AI mühəndisləri, NLP tədqiqatçıları və maşın öyrənməsi üzrə mütəxəssislər böyük tələbatla qarşılanır.
Kibertəhlükəsizlik (Cybersecurity)
2024-cü ildə hər 11 saniyədə bir kiberhücum qeydə alınırdı. Bu kontekstdə şirkətlər və hökumətlər kibertəhlükəsizlik analitiklərinə, etik hakerlərə və informasiya təhlükəsizliyi mütəxəssislərinə ciddi ehtiyac duyur.
Tibb və Sağlamlıq
Dünyada orta ömür uzunluğu artır və eyni zamanda xroniki xəstəliklərin yayılması genişlənir. Bu da həkimlərə, tibb bacılarına, fizioterapevtlərə və yaşlı baxımı üzrə mütəxəssislərə davamlı tələbat yaradır.
Mühəndislik
Ənənəvi və yeni texnologiyalar arasında körpü rolunu oynayan mühəndislik ixtisasları - xüsusilə elektrik, mexanika, ətraf mühit, avtomatika və bərpa olunan enerji mühəndisliyi yüksək qiymətləndirilir.
Psixologiya və Davranış Elmləri
Pandemiyadan sonra mental sağlamlıq qlobal diqqətə çevrildi. Psixoloqlar, psixoterapevtlər və iş yerlərində insan resurslarının davranış yönümlü ekspertləri artan tələbatla qarşılaşır.
Ətraf Mühit və Davamlı İnkişaf
İqlim böhranı fonunda dövlətlər və şirkətlər davamlılıq üzrə məsləhətçilər, ekoloqlar və enerji siyasəti üzrə mütəxəssisləri işə cəlb edirlər.
Biznes və Maliyyə Texnologiyaları
FinTech, maliyyə analitikası, rəqəmsal valyutalar və süni intellektlə inteqrasiya olunmuş maliyyə alətləri üzrə biliklər tələbatdadır. MBA və maliyyə mühəndisliyi üzrə təhsil alanlar üstün mövqedədirlər.
Təhsil Texnologiyaları və İnstruksional Dizayn
Onlayn təhsilin yüksəlişi ilə rəqəmsal tədris dizaynerləri, edtech mütəxəssisləri və e-öyrənmə platforması qurucuları üçün geniş imkanlar yaranır.
Nəticədə 2025-ci ilin tələbat xəritəsinə baxdıqda, texnologiya və insan yönümlü sahələrin paralel inkişaf etdiyi görünür. Kompüter elmləri, süni intellekt, data analitikası və kibertəhlükəsizlik gələcəyin peşələrini formalaşdırdığı kimi, tibb, psixologiya və davamlı inkişaf kimi sahələr də insanlığın rifahını qorumaqda əsas rol oynayır.
Əmək bazarında yer tutmaq istəyən gənclər üçün bu ixtisaslar həm iş tapmaqda yüksək şans, həm də uzunmüddətli karyera sabitliyi təklif edir. Buna görə də ali təhsil seçimində bu istiqamətləri nəzərə almaq strateji qərar ola bilər.
