Kremlin Azərbaycandakı milyonluq layihəsinin uğursuzluğundan yeni detallar üzə çıxır...
Minval Politika portalı
Kremlin Azərbaycandakı emissarlarının fəaliyyəti, daha doğrusu, Rusiya Prezidenti Administrasiyasının regionlararası və xarici ölkələrlə mədəni əlaqələr üzrə ləğv edilmiş idarəsinin, o cümlədən, Qazaxıstanın keçmiş müttəfiqi, GRU-nun əməkdaşı Valeri Çernışovun məsul olduğu Azərbaycan istiqamətində necə fəaliyyət göstərməsi ilə bağlı “Insider”in sensasiyalı araşdırmasından söhbət gedir.
Minval Politika bu barədə artıq məlumat vermişdi, lakin bəzi məqamları yenidən xatırladaq.
Bu idarə Rusiya Federasiyası Prezident Administrasiyasının tərkibində olsa da, burada işlər xüsusi xidmət orqanlarının qanunlarına uyğun aparılırdı. Birincisi, dövlət məmurları, hərbçilər və tanınmış ictimai xadimlər haqqında "obyektiv məlumatlar" hazırlanır və sonra Moskvaya göndərilirdi. İkincisi, Dmitri Kozak üçün məxfi hesabatlar da tərtib edilir və sonra Putinə təqdim olunurdu. Xüsusilə, Kremlin Azərbaycanda Rusiyanın maraqlarını Türkiyəyə qarşı irəli sürə biləcək Rusiya tərəfdarı QHT-lərin demək olar ki, tam olmaması narahat edirdi. Nəşr məxfi hesabatlardan birindən bir parçanı təqdim edib:
“Azərbaycanda Rusiya QHT-lərinin fəaliyyətini gücləndirmək məqsədəuyğundur. Mövcud qurumların canlandırılması və ya yenilərinin yaradılması “yumşaq güc” alətinə çevrilə bilər. Vurğu sərhədyanı ərazilər, gənclər, tələbə təşkilatları, təhsil, rus dili, mədəni layihələr və jurnalistika forumları üzərindədir”.
Deyilən edilib. Geniş turizm imkanları və ləziz mətbəxi ilə qonaqpərvər Bakıya Stara Plosçaddan emissarlar axışmağa başlayıb. Burada konfranslar, jurnalistika məktəbləri təşkil olunub. Bütün bunlar üçün külli miqdarda pullar ayrılıb. Moskvaya müsbət hesabatlar gedib. Görünürdü ki, hər şey qaydasındadır.
Lakin sonra Azərbaycan-Rusiya ikitərəfli münasibətlərində hazırkı böhran baş verdi. 2024-cü ilin dekabrın sonunda Rusiya hava hücumundan müdafiə sistemi Qroznı yaxınlığında Azərbaycanın mülki təyyarəsini vurdu və Moskva bu faciəvi hadisəni həqiqətən araşdırmaq, Azərbaycandan lazımi şəkildə üzr istəmək və təzminat ödəmək üçün ən kiçik bir istək belə nümayiş etdirmədi. Daha sonra Yekaterinburqda faciəli hadisələr - azərbaycanlılara qarşı reyd və onlardan ikisinin döyülərək və işgəncələrə məruz qalaraq ölməsi baş verdi. Bakı buna sərt reaksiya verdi: “Sputnik” bağlandı, Rusiya Federasiyası ilə rəsmi tədbirlər minimuma endirildi.
Və bütün bu fonun üzərində Kremlin çaşıb qaldığı görünür: Necə? Necə ola bilərdi? Niyə bizim yüz milyonluq layihəmiz sönük və nəticəsiz oldu? Axı biz çox çalışdıq! Biz o qədər pul qoyduq! Niyə?!!! Nəyi səhv etdik?!!! Niyə Azərbaycanda Rusiyayönlü partiyalardan heç biri özünü göstərmədi? "Təsir agentlərimiz" haradadır? "Yumşaq güc" haradadır? Pul hara getdi?
İndi isə “Insider”in araşdırması ortaya çıxıb. Azərbaycanda Rusiya təsirinə yüz milyonlarla dollar sərf etmiş və nəticəsiz qalmış idarənin keçmiş əməkdaşları bütün bu konfransları, forumları, jurnalistika məktəblərini xatırlayaraq etiraf edirlər: hər şey "balalayka diplomatiyası" kimi görünürdü.
Lakin görünür, bu araşdırmanın müəllifləri çox vacib bir şeyi diqqətdən qaçırıblar. Xeyr, bu, Kremlin Azərbaycanda Rusiya tərəfdarı QHT-lərin olmamasından narahat olmasından deyil. Xüsusilə də Qərbin bu sahədəki fəallığı fonunda. Bilikli insanların dediyinə görə, pul varsa, bu problem asanlıqla həll olunur: onlarla, hətta yüzlərlə müxtəlif QHT, "resurs mərkəzi", "müstəqil institutlar" və digər qrant alan qurumlar yaratmaq və onları ayaqda saxlamaq, sonra isə gözəl hesabatlar yazmaq olar.
Bütün bu məsələlərə nəzarət edən, adı bəlli olan Əli Həsənov, həmin Çernışovun yaxın dostu idi və Moskvada əmin idilər: hər şey "tip-top" olacaq. "Bizim Bakıda öz adamımız var". Nəticədə Rusiya tərəfdarı QHT-lər üçün ayrılan pul sadəcə qarət edildi. Yaxud, müasir rus jarqonu ilə desək, "kəsildi". Cənab Həsənov Rusiya tərəfdarı QHT layihəsi də daxil olmaqla, hər şeyi alt-üst etdi.
Amma məsələ bu deyil. Başqa bir şey daha vacibdir. Konfranslar, forumlar, jurnalistika məktəbləri - bütün bunlar, cəmiyyətdə əks-səda doğuran bir ideya təklif olunarsa, çox yaxşıdır. Lakin Moskva məhz bu ideyanı təklif etmədi. Burada sadəcə “gəlin dost olaq” kifayət deyil.
Azərbaycanda SSRİ-yə nostalji xüsusi populyarlıq qazanmadı. Bəlkə də, bu orbitə İmişli rayonunda tanınmış bir şəxsiyyət kimi bir neçə insanı cəlb etmək mümkün oldu, amma bundan artığı yox. Georgi lenti paylamaq? Ukrayna müharibəsi fonunda bu, açıq səbəblərdən burada uğur qazana bilmədi.
Azərbaycanda 30 illik Qarabağ münaqişəsi və öz ərazilərinin işğalı fonunda Krımda və Donbassda baş verənlər, xüsusən də hazırkı Ukrayna müharibəsi ilə bağlı çəhrayı illüziyalar yaşanmadı. Azərbaycanda, "keçmiş cənub respublikası"nda Rusiya təbliğatına, xüsusən də bu təbliğatın Solovyov və ya Marqarita Simonyanın səviyyəsində aparıldığı təqdirdə, çox güclü toxunulmazlıq yaranıb. Bu cür kobud metodlar heç yerdə keçmir, Azərbaycanda isə xüsusilə.
Burada öz müstəqilliklərinə və dövlət suverenliklərinə hörmət edirlər, öz maraqlarını önə çəkirlər və öz tarixlərini yaxşı xatırlayırlar. O cümlədən 28 aprel, 20 yanvar, Xocalıdakı 366-cı alay, Laçındakı Pskov Hava Desant Diviziyası. Bu o deməkdir ki, Rusiyanın təbliğat "lağımı" Azərbaycan qulaqlarında qalmayacaq. Və bu “lağım”a nə qədər "yaşıl" milyonların xərclənməsinin heç bir əhəmiyyəti yoxdur.
Tərcümə Poliqon-a aiddir.
Poliqon.info
