İsrailin quru hücumları ilə işğal etməyə başladığı Qəzzadan cənuba köç edən fələstinlilər heç bir infrastruktur, yemək və içki olmayan, izdihamlı çadırlarda yaşamağa məcburdur.
Dünyanın ən böyük açıq hava həbsxanası olan Qəzzaya iki ildir davam edən İsrail hücumlarından qaçan fələstinlilər köçkünlüklə bağlı “müharibələrini” davam etdirirlər. İsrail fələstinliləri qurudan, dənizdən və havadan hücumlarla mühasirəyə alıb və işğal yolu ilə onların hərəkətliliyini getdikcə məhdudlaşdırır.

Qəzzada “təhlükəsiz yer olmadığını” bilsələr də, fələstinlilər hələ də İsrail ordusunun “təhlükəsiz” olduğunu iddia etdiyi ərazilərə köçmək məcburiyyətində qalırlar. Üstəlik, bu dəfələrlə baş verir.

Ötən ay hava hücumları ilə Qəzza şəhərini viran qoyan İsrail sentyabrın 15-dən qurudan hücuma başlayıb.

Fələstinlilər deyirlər ki, İsrail onları “tez ölüm” (bombardmanlar) və “yavaş ölüm” (çıxış) arasında seçim etməyə məcbur edir. Təxminən bir milyon əhalisi olan bir şəhərdə fələstinlilərin çoxu “hər ikisi də ölümdür” mövzusunda israr edir, tərk etməkdən imtina edir. Gedənlər son dərəcə primitiv və çətin şəraitdə yaşamaq üçün mübarizə aparırlar.

İki ildir bir yerdən başqa yerə sürülüblər.
Qəzza şəhərindən mərkəzi Deyr əl-Bələh şəhərinə köç edənlər şəhərdə hər kvadratmetrə düşən insanların sayının artması səbəbindən hətta çadır tapmaqda çətinlik çəkirlər.

Bu səbəbdən çadırlar bir-birinə o qədər yaxın qurulur ki, onlar çox vaxt bir neçə ailəni yerləşdirirlər. Bu ərazilərdə infrastruktur yoxdur, işıq və su yoxdur. Bu ayrılmaz çadırlarda yaşayan fələstinlilərin vəziyyəti göstərir ki, onlar yalnız “yaşamaq”la məşğuldurlar.

Cibəliyyə sakini və Deyr əl-Bələhdə qaçqın olan Həmdi Əbu Təbək (63) bu vəziyyətdə olan minlərlə fələstinlidən yalnız biridir. Həmdi təxminən 25 nəfərlə birlikdə uşaqları və nəvələri ilə birlikdə çadırda yaşayır.

Həddindən artıq izdihamlı çadır oturmaq üçün kifayət qədər böyük deyil. Çadırın kənarında yandırdığı odda 25 nəfərə şorba bişirən Həmdi deyir ki, iki ildir ki, onu “əşya kimi atıblar”.

"Çəkdiyimiz əzabları yalnız Allah bilir."

Həmdi izah edib ki, köç fiziki və zehni yorğunluqla yanaşı, həm də onlara maddi yük düşür. "Nəqliyyat üçün 2000 şekel istəyirlər, təqribən 1000 dollar, amma 100 şekelimiz belə yoxdur. Dəfələrlə bir yerdən başqa yerə sürüldük. Nəhayət, Deyr əl-Bələhə gəldik, amma orada da yer tapa bilmədik. Parça qırıntılarından çadır düzəltdik və içəriyə sığındıq".

Həmdi dayı deyir ki, əvvəllər yaxşı, təmiz yemək yeyirdilərsə, indi ancaq mərcimək, makaron, konserv yeyirlər. Yanğın üçün odun tapmadıqları üçün zərərli olsa da, plastik yandırırlar.

Çadırlarda yaşayan ailə üzvlərinin günorta olmasına baxmayaraq hələ də səhər yeməyi yemədiklərini izah edən Əbu Tabak, "Çəkdiyimiz əzabları ancaq Allah bilir. Tək mən deyiləm, bütün Qəzzə bu vəziyyətdədir" deyib.

Ərəb ölkələrinə müraciət edən Əbu Təbək "Bu uşaqların günahı nədir? İki ildir məktəbə getmirlər. Onlar sadəcə su gətirməklə, şorbaxanalardan yemək gətirməklə məşğuldurlar. Bizim işimiz yoxdur, biz mülki insanlarıq. Qoy bu müharibəni dayandırsınlar" deyib.

Bir ölümdən digərinə yorucu bir səyahət
"Biz orada (şimalda) və ya burada (Deyr əl-Bələhdə) təhlükəsiz deyildik. Bunu yaşayacağımızı heç təsəvvür etməmişdik" deyən Ummu İyad Əbu Təbək onların "ölümdən ölümə gəldiklərini" əlavə etdi.

Uşaqların şimaldan Deyr əl-Bələhə qədər bütün yolu piyada keçmək məcburiyyətində qaldıqlarını bildirən Ummu İyad, yaşadıqları əziyyəti belə izah edib: "Yolda aclıqdan və susuzluqdan ağlamağa başladılar. Onları qucağımıza alıb gəzdirə bilmədik. Gecəni çöldə sahildə keçirməli olduq".

aia.az
Tərcümə şöbəsi

• Qəzza
• Müharibə
• Fələstinlilər
• Hücumlar
• İsrail