Yüksək sürətli qoşulma imkanı təqdim edən 5G texnologiyası müdafiə sənayesində pilotsuz sistemlərin istifadəsini, hərbi rabitəni və süni intellekt tətbiqlərini daha səmərəli hala gətirir.
Əvvəlki nəsil şəbəkələrlə müqayisədə daha yüksək ötürmə sürəti və aşağı gecikmə təqdim edən 5G çoxsaylı sistem və sensorların eyni anda, real vaxtda qarşılıqlı əlaqə saxlamasına şərait yaradır. Bu xüsusiyyət sayəsində 4K canlı görüntü ötürmələri, artırılmış reallıq tətbiqləri və uzaqdan idarə olunan əməliyyatlar problemsiz həyata keçirilir.
Mütəxəssislərin fikrincə, 5G yalnız mülki rabitə üçün deyil, həm də hərbi əməliyyatlarda oyun dəyişdirən texnologiyalardan biri hesab olunur.
Pilotsuz sistemlərdə inqilabi dəyişiklik
5G-nin müdafiə sənayesində ən mühüm təsiri pilotsuz sistemlərdə müşahidə olunur. Pilotsuz uçuş aparatları (PUA), quru və dəniz vasitələri 5G sayəsində daha təhlükəsiz və dəqiq idarə olunur. Aşağı gecikmə sayəsində operatorlar PUA-ları real vaxtda idarə edə və yüksək keyfiyyətli videoməlumatı dərhal yerə ötürə bilir.
5G texnologiyası eyni zamanda “sürü PUA” konsepsiyasını da dəstəkləyir — bu, çoxsaylı pilotsuz aparatın koordinasiyalı şəkildə hərəkət etməsinə imkan verir. South China Morning Post qəzetinin məlumatına görə, Çin Xalq Azadlıq Ordusu 10 minlərlə PUA, robotik sistem və avtonom platformadan ibarət dünyanın ən böyük pilotsuz hərbi birliyini yaratmaq məqsədilə 5G infrastrukturunu əsas baza kimi qəbul edir.
Hərbi rabitədə 5G sərmayələri artır
5G texnologiyası hərbi kommunikasiya sistemlərində də əsas rol oynayır. Bölmələrarası məlumat ötürülməsi, mobil qərargahların əlaqələndirilməsi və radar-sensor şəbəkələrinin inteqrasiyası 5G sayəsində daha etibarlı olur.
ABŞ Müdafiə Nazirliyi 2020-ci ildə ölkə daxilində beş hərbi bazada 5G sınaqları üçün 600 milyon dollar sərmayə yatırıb və texnologiyanın hərbi tətbiqləri və sonrakı nəsil tədqiqatları üçün əlavə 2 milyard dollar ayırıb.
NATO da 2024-cü ildə “Çoxmillətli 5G təşəbbüsü” (MN5G)-nü işə salaraq üzv ölkələrin bu texnologiyanı hərbi sistemlərə inteqrasiya etməsini və təhlükəsiz, birgə işləyə bilən infrastruktur qurmasını hədəfləyib. Layihənin qurucu üzvləri arasında Türkiyə, İtaliya və İspaniya yer alır.
Süni intellekt üçün kritik infrastruktur
SAHA İstanbul-un “5G – Yeni nəsil silah sistemlərinin infrastrukturu” adlı hesabatında qeyd olunur ki, 5G və süni intellekt texnologiyalarının birgə istifadəsi döyüş meydanında real vaxtlı qərar qəbulunu və əməliyyat koordinasiyasını asanlaşdırır.
5G böyük həcmli məlumatların aşağı gecikmə ilə ötürülməsini təmin edərək süni intellekt sistemlərinə sürətli və dəqiq məlumat axını yaradır. Bu isə saniyələrin belə həlledici olduğu əməliyyatlarda süni intellektin anında qərar verməsini mümkün edir.
