...Böyük Sakit Okean Zibil Yamacı, çirklənmiş okeanın iki bölgəyə bölünmüş bir bölgəsidir. Bunlardan biri Kaliforniya sahillərində, digəri isə Yaponiya sahillərindədir.
SİA-nın məlumatına görə, IFLScience xəbər verir ki, yamac okean səthindəki konserv qutuları və köhnə təkərlər dağı deyil, əksinə gir adlanan güclü okean cərəyanlarında tutulan milyonlarla plastik hissəcikdən ibarət qalın bir şorbadır.Yeni bir araşdırmada, bu texnogen dəniz fəlakətlərini araşdıran tədqiqatçılar, bir çox dəniz növünün, hətta adətən sahil sularında uzaqda tapılanların belə, bu yamacı öz evləri adlandırmağa başladığını aşkar ediblər.
Alimlər əvvəllər sahil dəniz heyvanlarının təbii biomlarından və qida zəncirlərindən ayrılaraq açıq okeanda uzun müddət yaşaya bilməyəcəklərini düşünürdülər.
Bu cür növlərin sahildən uzaqda olmalarının bir neçə yolundan biri də raftinqdir, burada onlar okean cərəyanları ilə daşınan texnogen və ya təbii zibillərlə səyahət edirlər.
Bitki və ya üzən pemza kimi təbii sallar açıq okeana çatdıqdan qısa müddət sonra çürüyür və ya batır. Lakin alimlər okean sahəsində tapılan plastikin açıq okeanda daha uzun müddət qaldığını aşkar ediblər və bu da onları sahil canlılarının orada yaşaya biləcəyini araşdırmağa sövq edib.
2018 və 2019-cu illərdə alimlər plastik sahədə üzən 15 santimetrdən uzun material nümunələrini tapıblar. Ümumilikdə 105 plastik zibil parçası tapılıb.
Sahədə tapılan materialın əksəriyyəti gəmiçilikdən qaynaqlanırdı və tutulan balıqlar arasında şamandıralar, iplər və torlar var idi.
Alimlər nümunələri həyat əlamətləri üçün araşdırıblar - komanda mollyuskalar və xərçəngkimilər kimi dəniz onurğasızlarını axtarıb.
Nəticələr plastik parçaları arasında zəngin, canlı bir dünya aşkar edib: tədqiqatçılar zibilin 94,3 faizində pelagik (okean) növlər, 70,5 faizində isə sahil növləri tapıblar.
Maraqlıdır ki, zibilin üçdə ikisində sahəni paylaşan sahil və dəniz növləri var idi. Bu heyvanlar arasında aşağıdakı növlər müşahidə edilib:
- sadə bryozoanlar;
- kiçik amfopod ovçuları;
- dəniz anemonları;
- dəniz süngərləri;
- qurdlar;
- dəniz ilbizləri.
Altı fərqli heyvan qrupundan götürülmüş 46 növdən cəmi 484 heyvan aşkar edilmişdir. Daha da maraqlısı, sahil ərazilərindən olan fərdi heyvanların sayının dərin dəniz ərazilərindən olanlara nisbətən bir qədər çox olması idi.
Daha sonra komanda heyvanların sadəcə zibillərlə birlikdə yeni bir yerə daşındığını və ya okeanın təsiri altında aktiv şəkildə çoxaldığını göstərən əlamətlər axtardı. Komanda yumurtalarını inkubasiya edən dişiləri, eləcə də balaları aşkar etdi. Bundan əlavə, zibillərdə müxtəlif inkişaf mərhələlərində olan heyvanlar tapıldı. Bütün bunlar heyvanların "yeni evlərində" aktiv şəkildə çoxaldığını və yeni icmalar yaratdığını göstərir.
Əli Babayev
