Avropa Komissiyasının Rusiyanı çirkli pulların yuyulması və terrorizmin maliyyələşdirilməsi üçün yüksək riskli ölkələr siyahısına daxil etmək qərarı hələ də öz əks-sədasını verir. Qaydalar bir ay ərzində qüvvəyə minəcək. Parlament və Şura etiraz etməsə, qərar Aİ maliyyə qurumlarından Rusiya ilə əlaqəli əməliyyatlar üzərində daha sərt yoxlamalar aparmağı tələb edəcək. Rusiyada bu addım siyasi motivli bir qərar kimi qəbul edildi. Moskva Aİ tərəfindən müəyyən edilmiş heç bir konkret çatışmazlıq olmadığını bildirdi.
Hafta.az yazır ki, “Forbes”ə danışan ekspertlər müzakirənin yeni olmadığını vurğulayıblar. Rusiyanın müxtəlif risk kateqoriyalarına daxil edilməsi 2022-ci ilin yayından bəri Avropa gündəmindədir. O dövrdə Rusiya FATF üzvlüyünün dayandırılması ilə üzləşdi, lakin qara siyahıya və ya boz siyahıya salınmadı. 2024-cü ildə fəaliyyətə başlayan Avropa Çirkli Pulların Yuyulmasına Qarşı Mübarizə Təşkilatı (AMLA) hazırda öz ölkə risk qiymətləndirməsini hazırlayır. Bu siyahıya Şimali Koreya, İran, Əfqanıstan və Suriya kimi ölkələr daxildir. Bu il siyahıya Monakonun əlavə edilməsi yanaşmanın genişləndiyini göstərir.
Hüquq mütəxəssisləri bildirirlər ki, Aİ-nin qərarının hüquqi nəticələri var. Rəsmi əməliyyatlarda iştirak edən banklar, broker şirkətləri və maliyyə xidmətləri təminatçıları Rusiya ilə əlaqəli hər bir əməliyyatı daha ətraflı araşdırmaq məcburiyyətində qalacaqları bildirilir. Bu, müştərilər üçün hesab açılmasından beynəlxalq pul köçürmələrinə qədər müxtəlif sahələrdə daha uzun prosedurlara səbəb ola bilər. Korporativ hesabların son sahiblərinin müəyyən edilməsi və vəsait mənbəyinin açıqlanması indi xüsusilə vacib olacaq.
Mütəxəssislər vurğulayırlar ki, FATF qlobal maliyyə sistemi üçün əsas istinad qurumudur. Buna görə də, onlar xəbərdarlıq edirlər ki, Rusiya boz və ya qara siyahıya daxil edilərsə, dünya üzrə banklar risk prosedurlarını sərtləşdirməyə məcbur olacaqlar. Lakin, Aİ-nin hazırkı qərarı yalnız Avropa qurumları üçün məcburi olan regional tənzimləmədir. Bununla belə, qeyd olunur ki, Aİ infrastrukturundan istifadə edən üçüncü ölkə bankları da bu qiymətləndirmələrdən təsirlənəcək və bu, xüsusən də Asiya və Yaxın Şərqdəki qurumlar üçün əlavə risklər yarada bilər.
Maliyyə mütəxəssisləri qeyd edirlər ki, Aİ bankları 2022-ci ildən bəri Rusiya ilə əlaqəli əməliyyatlara ehtiyatla yanaşıblar. Bir çox bank hətta sanksiyalar deyil, risk qiymətləndirmələri səbəbindən müəyyən hüquqi əməliyyatları rədd edib. Rusiyanın siyahıya daxil edilməsi bu mövqeyi rəsmiləşdirən bir çərçivə yaradacaq. Bu, bankların hesabları bağlamaq və ya köçürmələri rədd etmək qərarlarını əsaslandırmağı asanlaşdıracaq. Müştərilərin şikayət etmək hüququ azaldılacaq, bankların uyğunluq şöbələri isə daha çox səlahiyyətə malik olacaq.
Mütəxəssislər Rusiya vətəndaşlarının Aİ-də hesab açmaq və saxlamaqda daha çox çətinliklərlə üzləşəcəyini gözləyirlər. Xüsusilə Rusiyadan gəlir əldə edənlərin əlavə yoxlamalarla üzləşəcəyi bildirilir. Avropada fəaliyyət göstərən Rusiya şirkətləri üçün maliyyə əməliyyatlarının gecikməsi və ya tamamilə rədd edilməsi ehtimalı da artır. Bəzi ekspertlər həmçinin qeyd edirlər ki, əvvəlcə Rusiyadan vəsaitləri "dost ölkələrə" yönəltmək və sonra onları Aİ-yə köçürmək metodu artıq yüksək risklər daşıyır.
