Alimlər cəhənnəmi tapdılar - FOTO

ABÅž astronomları “James Webb” teleskopu vasitÉ™silÉ™ mövcudluÄŸu mümkün sayılmayan uzaq bir ekzoplanet aÅŸkarlayıb.

Bizim.Media xÉ™bÉ™r verir ki, bu barÉ™dÉ™ “Interestingengineering” mÉ™lumat yayıb.

“CÉ™hÉ™nnÉ™m planeti”nin kainatın digÉ™r yerlÉ™rindÉ™ indiyÉ™dÉ™k müşahidÉ™ olunmayan bÉ™zi xüsusiyyÉ™tlÉ™ri astronomları təəccüblÉ™ndirib.

Kəşf yarana və təkamül edə bilən planetlərin növləri haqqında anlayışımızı dəyişdirə bilər.

PSR J2322-2650b adlı planet kütləsinə görə təxminən Yupiterə bərabərdir, amma tipik qaz nəhənginə az bənzəyir. Neytron ulduzunun (pulsar) ətrafında son dərəcə yaxın məsafədə dövr edir və güclü radiasiya və cazibə qüvvəsinə məruz qalır. Bu qüvvələr planetin formasını deformasiyaya uğradaraq ona limonu xatırladan bir görkəm verir.

Amma alimlÉ™ri heyrÉ™tlÉ™ndirÉ™n onun atmosferidir. Su buxarı vÉ™ ya metan kimi adi birləşmÉ™lÉ™r É™vÉ™zinÉ™ “James Webb” orada digÉ™r planetlÉ™rdÉ™ É™vvÉ™llÉ™r görünmÉ™miÅŸ ekzotik kimyÉ™vi quruluÅŸ olan helium vÉ™ karbon qarışığı aÅŸkar edib.

Kəşf daha mühüm bir sual doğurur: belə bir planet necə yaranıb?

“Bu qÉ™dÉ™r karbonla zÉ™ngin tÉ™rkibin necÉ™ É™mÉ™lÉ™ gÉ™ldiyini tÉ™sÉ™vvür etmÉ™k çox çətindir. Bu, mÉ™lum olan bütün formalaÅŸma mexanizmlÉ™rini istisna edirmiÅŸ kimi görünür”, - Çikaqo UniversitetindÉ™n, tÉ™dqiqatın rÉ™hbÉ™ri Maykl Çan deyib.

Sistem neytron ulduzunun daha kiçik pulsardan tÉ™dricÉ™n maddÉ™ çəkib aldığı nadir “qara dul” cütlüklÉ™rini xatırladır. Amma bu izah da inandırıcı deyil.


“Bu planet adi ÅŸÉ™kildÉ™ formalaşıb? Xeyr, çünki tÉ™rkibi tamamilÉ™ fÉ™rqlidir. BÉ™s o, adi “qara dul” sistemlÉ™rindÉ™ olduÄŸu kimi, ulduzun xarici qabığının soyulması nÉ™ticÉ™sindÉ™ yaranıb? YÉ™qin ki, yox, çünki nüvÉ™ fizikası saf karbon yaratmır”, - Çan vurÄŸulayıb.

Stenford UniversitetindÉ™n Rocer Romani isÉ™ burada qeyri-adi bir prosesin baÅŸ verÉ™ bilÉ™cÉ™yini irÉ™li sürür: “Saf karbon kristalları sÉ™thÉ™ qalxır vÉ™ heliumla qarışır. Amma sonra oksigen vÉ™ azotun nüfuz etmÉ™sinin qarşısını alan hansısa mexanizm iÅŸÉ™ düşmÉ™lidir”.

Hələlik planet kosmik sirr olaraq qalır. (mənbə: teleqraf.az)

Bizim.Media