Əlcəzair parlamenti 1830-cu ildən 1962-ci ilə qədər ölkənin Fransa müstəmləkəçiliyini cinayət kimi tanıyan qanun layihəsinin lehinə yekdilliklə səs verdi. Qanunda Fransanın "Əlcəzairdəki müstəmləkə keçmişi və onun yaratdığı faciələrə görə hüquqi məsuliyyət daşıdığı" bildirilir.
Qanunda nüvə sınaqları, məhkəmədənkənar edamlar, "fiziki və psixoloji işgəncələr" və "resursların sistematik talan edilməsi" daxil olmaqla "Fransız müstəmləkəçiliyi cinayətləri" sadalanır. Sənəddə həmçinin "Fransız müstəmləkəçiliyinin vurduğu maddi və mənəvi zərər üçün tam və ədalətli kompensasiyanın Əlcəzair dövlətinin və xalqının ayrılmaz hüququ olduğu" bildirilir.
Ekspertlər qeyd edirlər ki, yeni qanun əsasən simvolik olsa da, siyasi təsir də göstərə bilər. Böyük Britaniyanın Ekseter Universitetinin müstəmləkə tarixi tədqiqatçısı Hüsnü Kituninin sözlərinə görə, "hüquqi cəhətdən bu qanunun beynəlxalq qüvvəsi yoxdur və buna görə də Fransanı heç nəyə məcbur etmir", lakin "böyük siyasi və simvolik əhəmiyyətə malikdir: bu, Fransa ilə münasibətlərdə yaddaş baxımından bir fasiləni göstərir".
Qanunun qəbulundan sonra Fransa Xarici İşlər Nazirliyi "digər ölkələrdə baş verən siyasi müzakirələr" barədə şərh vermədiyini bildirdi. Fransa ilə Əlcəzair arasındakı münasibətlər son illərdə böhran içindədir. Fransa prezidenti Emmanuel Makron əvvəllər Əlcəzairin müstəmləkələşdirilməsinin "insanlığa qarşı cinayət" olduğunu bildirsə də, Əlcəzairin dəfələrlə tələb etdiyi kimi, buna görə üzr istəməyib.
Əziz Mustafa
