Ayna portalından əldə olunan məlumata əsasən, ain.az xəbər verir.
Müharibə müharibədir, amma... - Daxili siyasi müharibə cədvəl üzrə gedir
İsrail və İran arasında mümkün müharibə ilə bağlı xəbərlər yenidən diqqət mərkəzindədir: raket təlimləri, qoşun hərəkətləri, sərt siyasi bəyanatlar və kəşfiyyat sızmaları yaxınlaşan eskalasiya atmosferi yaradır. İsrail hərbi hazırlığını artırır, İran raket qabiliyyətlərini bərpa etdiyini nümayiş etdirir və diplomatik yol faktiki olaraq dondurulub. Lakin real təhdidlər fonunda başqa bir məsələ getdikcə daha çox populyarlıq qazanır: potensial münaqişənin hökumətə təzyiq göstərmək və onu nüfuzdan salmaq üçün bir vasitə kimi istifadə edildiyi daxili siyasi müharibə. Formal olaraq söhbət "yüksək hazırlıqdan" gedir, amma əslində biz idarə olunan gərginliyin klassik nümunəsinə şahid oluruq - real hərbi risklər media konstruksiyalarına, siyasi maraqlara və sui-qəsd nəzəriyyələrinə qarşı qoyulduqda.
Təlimlər və siqnallar: "planlaşdırılmış" artıq "təhlükəsiz" demək deyil
7 oktyabr hadisələrindən sonra İsrailin strateji mədəniyyəti kökündən dəyişib. Potensial düşmənin hər hansı bir fəaliyyəti artıq adi hal kimi qəbul edilmir. Məhz bu kontekstdə İsrail və Amerika mənbələri jurnalist Barak Ravidə bildiriblər ki, Qüds Donald Tramp administrasiyasını İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun (SEPAH) raket təlimlərinin qabaqlayıcı zərbə üçün örtük ola biləcəyi barədə xəbərdar edib.
Formal olaraq, kəşfiyyat yalnız raket bölmələrinin hərəkətlərini və yerləşdirilməsini qeyd edir. Lakin HƏMAS hücumundan əvvəl strateji korluğun travması analitik fərziyyələri dəyişdirib: "ehtimal 50%-dən aşağı" artıq "məqbul risk"ə bərabər deyil. İsrail məntiqi ən pis ssenarini fərz edir - məhz ona görə ki, HƏMAS-ın oxşar "təlimləri" əvvəllər real hücuma hazırlıq kimi qəbul edilmirdi.
Son aylarda İsrail Müdafiə Qüvvələri şimal sektorunda - Qaliley və Qolan təpələrində təlimlərini kəskin şəkildə gücləndirib. Onlar çoxcəbhəli müharibə ssenarilərini tətbiq edirlər: kütləvi raket zərbələri, mülki infrastrukturun pozulması və hava qüvvələrinin, quru qüvvələrinin və çoxmərtəbəli hava hücumundan müdafiə sistemlərinin qarşılıqlı təsiri. Formal olaraq planlaşdırılan təlim olsa da, əslində bu, xarici strateji oyunçunun iştirak etdiyi yüksək intensivlikli münaqişəyə hazırlığın nümayişidir.
Eyni zamanda, SEPAH raket təlimləri keçirir və arsenallarının bərpası və genişləndirilməsi barədə ictimaiyyətə açıqlamalar verir. İsrail və Qərb kəşfiyyatı təkcə bölmələrin fəaliyyətini deyil, həm də istehsal gücünün bərpa tempini qeydə alır. Bu, xüsusilə narahatedicidir: İran zərəri tez bir zamanda aradan qaldırmaq qabiliyyətini nümayiş etdirir.
Danışıqlar dayandıqca hərbi gərginlik artır. ABŞ birbaşa dialoqa hazır olduğunu bəyan etsə də, İran Amerikanın şərtlərini, xüsusən də sıfır səviyyəli uran zənginləşdirmə tələbini açıq şəkildə rədd edir. İranın BMT-dəki səfiri Vaşinqtonun "İranla bu cür tonda danışmaq hüququna malik olmadığını" bildirir və bununla da mübahisəni texniki məsələdən siyasi və ideoloji məsələyə yönəldir.
Eyni zamanda, ABŞ-İsrail koordinasiyası güclənir. Baş Qərargah rəisi Eyal Zamir və Mərkəzi Komandanlıq komandanı Bred Kuper arasında əlaqələr, hərbi nümayəndə heyətlərinin səfərləri və raketdən müdafiə məsələlərinə diqqət yetirilməsi rəsmi müharibə elan edilmədən vəziyyətin kəskin şəkildə pisləşməsinə hazırlıqların aparıldığını göstərir.
Media və ictimai rəy: müharibə elan etmədən müharibəyə hazırlıq
İsrail mediası yeni bir qarşıdurma mərhələsinin gözləntisi atmosferini fəal şəkildə yaradır. İranın raket potensialının, buraxılış meydançalarının, hava hücumundan müdafiə qurğularının və nüvə infrastrukturunun bərpası ilə bağlı xəbərlər ictimaiyyət arasında qaçılmazlıq hissi yaradır. Eyni zamanda, onlar İsrailin İranın strateji potensialını tamamilə məhv etmədiyini və "ikinci addım" üçün bir pəncərə qoymadığını vurğulayırlar.
Baş nazir Benyamin Netanyahu açıqlamalarından hələ də əsəbiləşməyib: İranın istənilən hərəkəti "çox sərt cavab" ilə qarşılanacaq. Bu arada, beynəlxalq səhnədə ABŞ və İran BMT Təhlükəsizlik Şurasında ittihamlar mübadiləsi aparır və Tehranın qəbuledilməz hesab etdiyi uranın sıfır səviyyədə zənginləşdirilməsi tələbi səbəbindən danışıqlar yolu faktiki olaraq dondurulub.
Qeyd etmək vacibdir ki, həyəcan siqnallarının çoxluğuna baxmayaraq, çəkindirici tədbirlər qüvvədə qalır. İran başa düşür ki, yeni müharibə rejimə, xüsusən də daxili problemləri nəzərə alınmaqla, faydalarına nisbətən daha çox zərər verə bilər. ABŞ və Avropa açıq eskalasiyada maraqlı deyillər. Qarşılıqlı çəkindirmə və genişmiqyaslı cavab təhdidi vacib olaraq qalır.
Müharibə müharibədir - Siyasət cədvəl üzrə gedir
Hərbçilər İranla hipotetik toqquşmaya hazırlaşarkən, İsraildə fərqli bir müharibə - öz hökuməti ilə müharibə gedir. Müxalifət, bəzi media orqanları və fəallar Baş Qərargahın raket zərbələrinə qarşı ssenarilər hazırladığı kimi eyni həvəslə hərəkət edirlər. Yalnız alətlər fərqlidir: bəziləri təlimlərdən, hesablamalardan və hava hücumundan müdafiə sistemlərindən istifadə edir, digərləri isə başlıqlara, eyhamlara və sui-qəsd nəzəriyyələrinə əsaslanır.
Beləliklə, yeni bir universal hekayə ortaya çıxır: guya İran ətrafındakı bütün gərginlik ölkəni qorumaq üçün deyil, 2026-cı ilin payızında keçiriləcək seçkiləri ləğv etmək üçün lazımdır. Məntiq sadədir və buna görə də rahatdır: böyük bir müharibə olarsa, seçkilər olmayacaq. Seçkilərin təxminən bir il sonra olması heç kimin vecinə deyil. Bu miqyaslı, xüsusən də doqquz-on iki ay davam edən bir müharibənin seçki tarixini deyil, dövlətin mövcudluğunu şübhə altına alacağı heç kimin vecinə deyil. Lakin informasiya müharibəsində detallar dağıdıcı olarsa, onlar sadəcə nəzərdən qaçırılır.
Keçmiş Baş nazirin sözçüsü Nir Hefetzin seçkilərin ləğv edilməsi ehtimalı ilə bağlı açıqlamaları bu hekayəyə dərhal uyğun gəlir. Efirə atılan bir ifadə "sübut"a, daha sonra isə hökumətə qarşı arqumentə çevrilir. Bunun sadəcə bir təklif olması vacib deyil. Əsas olan onun işləməsidir.
Məhz buna görə də "seçkilərin müharibə yolu ilə ləğv edilməsi" tezisi mövcud hökumətin əleyhdarları üçün bu qədər əlverişlidir - heç bir təsdiq tələb etmir və hakimiyyətin fərdiləşdirilməsinin ümumi hekayəsinə uyğun gəlir.
Nəticə
İsrail həqiqətən də, yüksək hərbi hazırlıq vəziyyətindədir və bu hazırlığın real əsasları var: İranın raket potensialının bərpası, danışıqlar prosesinin olmaması və strateji sürpriz təcrübəsi. Eyni zamanda, hərbi siqnalların siyasi şərhlər və sui-qəsd nəzəriyyələri ilə iç-içə olduğu kütləvi informasiya eskalasiyasının şahidi oluruq.
Bu gün İsraildə iki paralel hazırlıq gedir. Biri İranla müharibəyə hazırlaşır - əslində hesablamalar, təlimlər və müttəfiqlərin əlaqələndirilməsi ilə. Digəri isə hökumətlə müharibəyə hazırlaşır - saxtakarlıqlar, nəzəriyyələr və sonsuz səs-küylə.
Müharibə müharibədir. Amma daxili siyasi müharibəmiz, həmişə olduğu kimi, cədvəl üzrə gedir. Düzünü desək, biz buna öyrəşmişik.
Mənbə: İnformasiya Müharibəsi Tədqiqatları İnstitutu (İsrail)
Tərcümə AYNA.AZ-a məxsusdur.
Hadisənin gedişatını izləmək üçün ain.az saytında ən son yeniliklərə baxın.
