Ürək dayanması zamanı beyin fəaliyyəti üçün vacib olan bütün orqanlar ciddi təhlükə altındadır. Lakin bu anda beyində baş verən proseslər elmi dünya üçün əsasən sirr olaraq qalıb.
Ucnoqta.az xəbər verir ki, Nyu-York Universitetinin Qrossman Tibb Məktəbinin tədqiqatçıları bu yaxınlarda bu sualı araşdırıblar. “ScienceAlert”ə görə, onların tapıntıları onilliklərdir saxladığımız dözümlülük maneələrini aradan qaldırır.
Məlum oldu ki, insan beyni inadkar və təlim keçmiş bir döyüşçüdür və varlığının hər dəqiqəsi üçün sona qədər mübarizə aparır.
Həkimlər uzun müddətdir ki, ürəyin oksigenlə təminatını dayandırmasından təxminən 10 dəqiqə sonra beynin dönməz zədələnməyə başladığına inanırlar. Lakin yeni bir araşdırma bu kritik anlarda nələrin baş verdiyini daha dərindən anlamağa imkan verir.
Tədqiqat qrupu ABŞ və Böyük Britaniyada ürək-ağciyər reanimasiyası (ÜARE) keçirən xəstələrin təcrübələrini araşdırıb. Bunlar ürəkləri bu və ya digər səbəbdən döyünməyi dayanan və yenidən başlatmaq üçün təcili tibbi yardıma ehtiyacı olan insanlardır.
Tədqiqatçılar beyin fəaliyyətini ölçən bir cihaz olan elektroensefaloqrafiyadan (EEG) istifadə edərək Ürək-Ağciyər Reanimasiyası (ÜAK) zamanı beyində oksigen səviyyəsini izlədilər. Bu, həyat və ölümün astanasında olan bir insanın beynində nələrin baş verdiyini anlamağa imkan verdi.
Tədqiqatda iştirak edən 567 xəstədən 213-nün ürəyi yenidən işə salınıb. Onlardan yalnız 53-ü xəstəxanadan çıxmaq üçün kifayət qədər sağlam qaldı və yalnız 28-i müsahibə verə bildi.
Heç kim konkret görüntüləri və ya səsləri xatırlaya bilməsə də, bəzi xəstələr ÜAK zamanı baş verən real hadisələri, məsələn, sinə sıxılması hissini və ya yaxınlıqdakı tibb işçilərinin səslərini xatırlayırlar.
EEG məlumatları həqiqətən inqilabi xarakter daşıyır. Ürəkləri düzgün işləməsə də, sağ qalan xəstələrin 40%-i ÜAK-dan bir saat sonra belə normal və ya demək olar ki, normal beyin fəaliyyəti nümayiş etdirdi. Bu, beyin ürək dayanmasından sonra əvvəllər düşünüldüyündən daha uzun müddət müəyyən bir rejimdə fəaliyyət göstərə biləcəyini göstərir.
Bu tapıntılar beynin oksigen olmadığı təqdirdə necə fəaliyyət göstərdiyinə dair mövcud anlayışımızı şübhə altına alır. Onlar beynin dayanıqlığını və ekstremal şəraitdə fəaliyyətini davam etdirmək qabiliyyətini göstərir. Bundan əlavə, beynin Ürək-Ağciyər Reanimasiyası (ÜAK) zamanı məlumatları emal etməyə davam edə biləcəyini anlamaq, xüsusən də potensial dayanma hallarında sinir sisteminin fəaliyyətinə işıq sala bilər.
