Böyük müharibənin fitili və yaxud İsrailin “sürpriz” gecə ZƏRBƏLƏRİ – Səxavət Məmməd yazır

Ä°srailin Ä°rana zərbələr endirəcəyi gözlənilən idi. Hətta ABŞ ilə danışıqlar getdiyi bir zamanda belə yazılarımda qeyd edirdim ki, Ä°srail Ä°ranı vurmaq fikrindən daşınmayıb, sadəcə olaraq hazırlıq prosesi gedir və hazırlıq prosesi bitən kimi zərbələr endiriləcək.

ABŞ prezidenti Donald Tramp da bir neçə gündür ki, sərsəm bəyanatlar verməkdə idi. Tramp gah deyirdi ki, məsələni danışıqlar yolu ilə həll etmək lazımdır, gah da deyirdi, Ä°ranın nüvə silahı əldə etməsinə nəyin bahasına olursa olsun, icazə verməyəcək.

Bakı vaxtı ilə gecə saatlarından başlayaraq Ä°srail Ä°rana raket zərbələri endirməyə başladı. Dağıntılar, dəyən ziyan böyükdür. Ancaq ilk ağla gələn niyə bu qədər dağıntının olması, yaxud Ä°ranın hava hücumundan müdafiə sistemlərinin niyə işləməməsi olur.

Düzdür, ilkin olaraq dəqiq rəy vermək çətin olsa da, qeyd etmək lazımdır ki, Ä°srail bu əməliyyata çox ciddi şəkildə hazırlaşıb. Ä°srail ordusu öncə Ä°ranın radarlarını sıradan çıxarıb, ardınca hava hücumundan müdafiə sistemlərini. Bundan sonra isə dəqiq hədəflərə zərbələr endiriblər. Ä°srail ilk dəfə Ä°rana zərbələr endirərkən Ä°ran Ä°srailə sürpriz etmişdi. Belə ki, Ä°srail Ä°ranın bilinən hava hücumundan müdafiə sistemlərini sıradan çıxarıb, ikinci dalğa hücum təşkil edərkən, Ä°ran gizli olan hava hücumundan müdafiə sistemlərini işə salmışdı.

Ona görə də Ä°srailin Ä°rana bundan öncə iki hücumu o qədər də effektiv olmamışdı. Görünür, Ä°srail tərəfi bu hücumda o sürprizi də göz önünə alıb və Ä°ranın hava hücumundan müdafiə sistemlərinin ikinci layını da sıradan çıxarıb. Ä°srail nəinki Ä°ranın nüvə obyektlərinə, hətta Baş Qərargah rəisinin, ordu komandanlarının, nüvə alimlərinin evinə zərbələr endirib. Bunu Ä°srail kəşfiyyatının güclü işləməsi kimi qeyd etməliyik. Eyni zamanda Ä°ran xüsusi xidmət orqanlarının zəifliyini gözardı edə bilmərik.

Ä°rana hücumdan bir gün əvvəl Ä°srail mediasında diqqətçəkən bir məqalə yayıldı: məqalədə deyilirdi ki, Ä°srailin Baş Qərargah rəisi “hökumət qarşısında Ä°rana hücumu ABŞ ilə koordinasiya edilmək lazımdır” tələbi qoyub. Ä°srail mətbuatı bildirirdi ki, Ä°srail müdafiə naziri Benyamin Netanyahuya açıq şəkildə Ä°ranla təkbaşına hərbi münaqişəyə girə bilməyəcəklərini, Vaşinqtona koordinasiya edilmədən əməliyyata başlamağın doğru olmayacağını deyib.

Maraqlıdır ki, Ä°srailin hücumu başlayar-başlamaz ABŞ tərəfi bir neçə dəfə müxtəlif rəsmilərin dili ilə “Ä°srailin hücumunda əllərinin olmadığını” bəyan etdi. Hətta xahiş edərcəsinə, Ä°ranın ABŞ maraqlarına və ordusunun şəxsi heyətinə zərər verməməyə çağırdı.

Ä°ran Ä°srailin hücumlarında ABŞ-nin əlinin olmadığına inanmır və günahkar kimi Vaşinqtonu görür. Maraqlı bir məqam isə hava döyüşləri bitməmiş ABŞ tərəfi bazar günü nəzərdə tutulan ABŞ Ä°ran nümayəndlərinin görüşünə hazır olduqlarını bəyan etməsidir.

Şübhəsiz ki, Ä°srailin Ä°rana endirdiyi bu zərbələr Ä°rana ağır zərər verdi. Ancaq Ä°ranın cavabının da ağır olacağı gözləniləndir. Düzdür, Azərbaycanda bəzilərinə bunu inandırmaq çətindir, ancaq Ä°srail Baş naziri Netanyahunun əməliyyat uğurlu keçdi deməsindən sonra israilliləri evdən bir müddət çölə çıxmamağa çağırması onu deməyə əsas verir ki, Ä°randan ağır cavab gözləyirlər.

Ä°ranın Ä°srailə ağır cavab zərbəsi endirmək imkanı var? Bəli, çünki bir hücumla Ä°ranın hücum potensialını sıfıra endirmək mümkün deyil. Düşünürəm ki, Ä°ran Ä°srailə həm raketlərlə, həm də ən müxtəlif üsullarla cavab verəcək. Düzdür, bu müharibənin uzunmüddətli müharibəyə çevrilmə şansı yoxdur. Çünki quru əməliyyatlarının keçirilməsi üçün tərəflər bir-birindən çox uzaqdır. Ancaq havadan və raket zərbələri ilə tərəflər bir-birinə ağır zərər verə bilər.

Prosesləri izləyən hər kəs bilir ki, Yaxın Şərqdə baş verən proseslərin hamısı Ä°srailin təkidi ilə ABŞ-ni prosesə qoşmaqla baş verir. Tramp Ä°ranla toqquşmadan qaçsa da, Netanyahu istəyinə nail oldu. Ä°srail Ä°ranın nüvə silahı əldə etməsindən çox narahatdır. Əslində, təkcə Ä°srail yox, elə Avropa ölkələri, ABŞ də…

Şimali Koreyada nüvə silahı təhlükəli sayılmır, Ä°sraildə, Rusiyada, Fransada və digərlərində təhlükəli sayılmır, ancaq Ä°randa təhlükəli olur? Bu təhlükədən daha çox maraqlarla bağlıdır. Onlar Ä°ranın əlində çəkindirici gücün olmasını istəmirlər. Haqlıdırlar, haqsızdırlar – bunu demək çətindir. Ancaq reallıq odur ki, hələ ki nüvə silahına sahib olan ən təhlükəli ölkə dünyaya ədalət gətirmək istəyini daim dilə gətirən ABŞ-dir. Çünki digər nüvə silahı olan ölkələrdən fərqli olaraq ABŞ-nin istifadə təcrübəsi var.

Ä°ran, əgər təkcə Ä°srailə yox, ABŞ-nin hərbi bazalarına zərbələr endirməyə qərar versə, dünyadakı müharibə kampaniyasına daha çox ölkə qoşulacaq.