Hər biri təxminən 2 milyon barel xam neft daşıya bilən iki supertanker ABŞ-ın İrana hava zərbələrinin Fars körfəzinə daxilolma və xaricə daşıma riskini artırmasından sonra onlardan biri kanala qayıtmazdan əvvəl Hörmüz boğazında dönüş edib.
“Bloomberg”in tərtib etdiyi gəmi izləmə məlumatlarına görə, Honkonq mənşəli “Coswisdom Lake” və ABŞ-a məxsus “South Loyalty” tankerləri Hörmüz boğazına daxil olub və bazar günü hər ikisi kursu qəfil dəyişib. Əvvəlcə birinci, daha sonra ikinci gəmi burada dönüş edib və indi Hörmüz boğazından geri qayıdır. Sonuncu, bazar ertəsi verdiyi siqnallara görə, Körfəzdən kənarda qalır.
İyunun 13-də İsrailin hava hücumlarından sonra Fars körfəzindəki gəmilərin elektronikası və siqnalları getdikcə tıxanır.
Hətta elektron problemlərə və gəmilərin İran sahilindən uzaqlaşma cəhdlərinə baxmayaraq, ABŞ-ın hücumlarından sonra neft və qaz tankerləri boğazdan keçməyə davam edir. Dönən tankerlər marşrutun dəyişdirilməsinin ilk əlamətləridir.
Gəmi sahibləri və ticarətçilər Yaxın Şərqdə eskalasiyanın neftin hərəkətinə və axınına təsir edəcəyinə dair hər hansı əlaməti diqqətlə izləyirlər.
Yunanıstanın Gəmiçilik Nazirliyi bazar günü bildiriş yayaraq ölkənin gəmi sahiblərinə Hörmüz boğazından keçmək variantına yenidən baxmağı və vəziyyət sakitləşənə qədər təhlükəsiz limanlara sığınmağı tövsiyə edib.
“Bloomberg”in analitikləri deyirlər ki, Hörmüz boğazının bağlanması ilə bağlı görünməmiş tədbir neft və iqtisadi böhrana gətirib çıxaracaq, onun nəticələrini proqnozlaşdırmaq çətin olacaq. İstehlakçılar yanacaq doldurmaq üçün yanacaqdoldurma məntəqəsinə getdikləri anda böhranın təsirini hiss edəcəklər.
Ən ekstremal ssenari Fars körfəzini Oman körfəzi və Hind okeanı ilə birləşdirən və qlobal neft ticarətinin 20 faizini, dənizlə yükdaşımaların 35 faizini idarə edən dar keçid yolu olan Hörmüz kanalının bağlanması nəticəsində yaranacaq vəziyyət ola bilər. Bu görünməmiş tədbir Avropanın etalonu olan “Brent” markalı neftin qiymətini inflyasiyaya demək olar ki, dərhal təsir etməklə 130 dollardan yuxarı qaldıracaq.
