Müasir dövrdə insanların əksəriyyəti oturaq həyat tərzi keçirir. Xüsusilə ofis işçiləri, tələbələr, evdən işləyənlər və hətta bəzi yaşlılar uzun müddət hərəkətsiz qalmaq vərdişini gündəlik həyat tərzinə çeviriblər. Lakin belə davranış sağlamlıq üçün ciddi təhlükə yaradır. Həmin hal onurğa və bel ağrıları, əzələ zəifliyi, qan dövranının zəifləməsi, piylənmə və maddələr mübadiləsinin pozulması kimi ciddi sağlamlıq problemlərinə aparıb çıxarır.
Bu kimi halların qarşısını almaq üçün ilk növbədə, uzun müddət oturmaq zərurəti olduqda hər 30-40 dəqiqədən bir fasilə vermək, ayağa qalxaraq sadə dartınma və hərəkət məşqləri etmək lazımdır. İş masasının və oturacağın düzgün seçilməsi, monitorun göz səviyyəsində yerləşdirilməsi belin və onurğanın qorunmasında mühüm rol oynayır. Eyni zamanda, gündəlik yüngül fiziki aktiv hərəkətlər, məsələn, gəzinti, pilates, üzgüçülük və ya evdə edilən sadə məşqlər əzələlərin güclənməsi və bel ağrılarının azalması baxımından olduqca faydalıdır. Bu, həmçinin stresi azaldır və ümumi sağlamlığı yaxşılaşdırır. İnsan bədəni üçün hərəkət çox vacibdir və hərəkətsizlik onu zəiflədir, bu səbəbdən aktiv qalmaq çox əhəmiyyətlidir. Fiziki aktivlik, düzgün oturuş və bədənə qarşı məsuliyyətli yanaşma sağlam gələcəyin açarıdır.
Oturaq işlə məşğul olanlar üçün "mikro-hərəkət vərdişləri" faydalıdır. Məsələn, telefon danışığını ayaq üstə aparmaq, e-maillərə cavab verərkən qısa gəzişmələr etmək və ya kompüter qarşısında bədənə istirahət verərək mövqe dəyişiklikləri aparmaq lazımdır. Sadə, lakin davamlı vərdişlər həm bel ağrılarının qarşısını alır, həm də ümumi həyat keyfiyyətini yüksəldir. Çoxları düşünür ki, oturmaq bədəni istirahət etdirir, amma əslində, uzun müddət oturmaq onurğa sütununa davamlı təzyiq göstərir. Gündə cəmi 20-30 dəqiqəlik yüngül hərəkət bədənə böyük fayda verir. Oturaq həyat tərzinin ən ciddi fəsadlarından biri əzələlərin zəifləməsi və qan dövranının ləngiməsidir. Bu da təkcə bel ağrısına deyil, həm də ümumi enerji səviyyəsinin düşməsinə, piylənməyə və ürək-damar xəstəliklərinə səbəb ola bilər. Fiziki fəaliyyət oturaq həyat tərzinin yaratdığı zərərləri minimuma endirmək üçün çox vacibdir.
Qeyd etmək vacibdir ki, oturaq həyat tərzinin fəsadları yalnız fiziki sağlamlıqla məhdudlaşmır, eyni zamanda, psixoloji vəziyyətə də mənfi təsir göstərə bilər. Araşdırmalar göstərir ki, uzun müddət hərəkətsiz qalmaq stres səviyyəsini artırır, yuxu rejimini pozur və depressiyaya meylin yüksəlməsinə səbəb olur. Ona görə də bədən və ruh sağlamlığı üçün aktiv həyat tərzi vacibdir.
Nəticə olaraq demək olar ki, oturaq həyat tərzi müasir dövrün qaçılmaz reallığı olsa da, onun yaratdığı təhlükələrə qarşı maariflənmək və sadə profilaktik tədbirlər görmək mümkündür.
Unutmayın ki, sağlamlıq uzunmüddətli yatırımdır. Kiçik və davamlı vərdişlər ağrısız, hərəkətli və enerjili həyat bəxş edir.
