ABŞ-ın Alyaska ştatının paytaxtı Juno güclü daşqın təhlükəsi ilə üzləşib. Mendenhall buzlağının yanından su hövzədən partlayır...
Poliqon Apnews-a istinadən xəbər verir ki, səlahiyyətlilər suyun artıq bənddən keçdiyini və daşqın zonasında olan Juno şəhərinin bəzi sakinlərinin artıq təxliyə edildiyini təsdiqləyiblər.
Junaudan təxminən 19 kilometr aralıda yerləşən buzlağın turistlərin sevimli məkanı olduğu bildirilir. Şəhərin özündə 30 mindən çox insan yaşayır. Onun kənarında evlər buzlağın ətəyindəki Mendenhall gölünün yaxınlığında yerləşir. Üstəlik, bir çox bina hövzədən suyun yönəldildiyi Mendenhall çayına baxır.
Milli Meteoroloji Xidmət daşqının tezliklə baş verəcəyini bildirib. Meteoroloq Nikol Ferrin mətbuat konfransında deyib: "Bu, əlimizdə olan bütün məlumatlara əsaslanaraq yeni rekord olacaq".
Nəşrin yazdığına görə, Alyaskanın bu hissəsində daşqınlar 10 ildən artıqdır ki, illik problemə çevrilib, son illər evləri yuyub, yüzlərlə binanı su basıb. Bu il səlahiyyətlilər daşqın zonasında bir neçə yüz evi geniş miqyaslı dağıntılardan qorumaq ümidi ilə müvəqqəti maneələr quraşdırdılar.
Daşqın səbəbi qlobal istiləşmənin Mendenhall yaxınlığındakı kiçik bir buzlağın geri çəkilməsinə səbəb olması, hər yaz və yay yağış və ərimiş su ilə dolu bir hövzə yaratmasıdır. Su təzyiqi kifayət qədər güclü olduqda, Mendenhall buzlaqının yaratdığı buz bəndinin altında və ya ətrafında partlayır, sonra Mendenhall gölünə, daha sonra Mendenhall çayına axır.
Qırılmadan əvvəl hövzədə suyun səviyyəsi xüsusilə günəşli və ya yağışlı günlərdə gündə 4 fut (1,22 metr) qədər yüksələrək sürətlə yüksəldi.
2023 və 2024-cü illərdə Juni rekord qıran daşqınlarla üzləşib: keçən ilin avqustunda çayın səviyyəsi əvvəlki rekorddan 1 fut (30 santimetr) yüksək olan 16 fut (4,9 metr) çatıb. Daşqın daha da Mendenhall vadisinə yayılıb. Bu il onun 16 fut (4,96-5,12 metr) hündürlüyünə çatacağı gözlənilir.
Alyaska Cənub-Şərqi Universiteti və İqlim Dəyişikliklərinə Uyğunlaşma Mərkəzinin məlumatına görə, böyük bir pozuntu 57 milyard litrə qədər su buraxa bilər. Bu da demək olar ki, 23.000 Olimpiya hovuzuna bərabərdir. Keçən ilki daşqın zamanı Mendenhall çayının axın sürəti Niaqara şəlaləsinin təxminən yarısı qədər idi. 300-ə yaxın evə ziyan dəyib.
KİV-in məlumatına görə, bu il fəlakət bölgəsində təxminən 4 kilometr uzunluğunda müvəqqəti bənd quraşdırılıb. Fövqəladə hallar xidmətinin rəhbəri Rayan O'Şonessinin sözlərinə görə, "Hesco" maneələri (nəhəng qum torbaları) su 5,5 metrə qalxdıqda 460-dan çox obyekti qorumalıdır.
Alimlərin proqnozlarına görə, irəliləyişlər 25-60 il ərzində baş verəcək - Mendenhall buzlaqı hövzəni bağlayan buz bəndi kimi fəaliyyət göstərdiyi müddətcə.
Poliqon.info
