"Arxeoloqlar qədim Baya şəhərində qalıqları üzə çıxarıb..."
Arxeoloqlar Neapol körfəzində su altında qalmış qədim Baya şəhərində 2 min ildən də artıq yaşı olan hamam kompleksini aşkar edib.
Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "Daily Mail" nəşri yazıb.
Onların fikrincə, bu hamamlar bir zamanlar məşhur Roma hüquqşünası və dövlət xadimi Mark Tullius Siseronun villasına məxsus olub.
Möhtəşəm mozaikalar və inkişaf etmiş isitmə sistemi
Dalış zamanı arxeoloqlar üç metr dərinlikdə incə mozaika tapıblar. Tədqiqatçılar hesab edir ki, mozaikalar Siseronun villasındakı termaları bəzəyib. Mozaikalı döşəmə o dövrdə inkişaf etmiş Roma isitmə sistemi üzərində yerləşib və otağı sauna və ya laconicum funksiyasına çevirib. Arxeoloqların bildirdiyinə görə, isti havanı bütün hamama bərabər paylayan boru və sütun şəbəkəsi 2 min ildən sonra belə yaxşı qorunub.
"Roma Monte-Karlosu": Baya şəhərinin şanlı tarixi
Baya şəhəri eramızdan əvvəl II əsrdə qurulub və Roma elitası üçün məşhur istirahət mərkəzi olub. Şair Liviy yerli mineral suların müalicəvi xüsusiyyətlərini tərifləyib. Eramızdan əvvəl I əsrdə Baya "Roma Monte-Karlosu" adını alaraq zövq və əyləncə mərkəzinə çevrilib.
Yuli Sezar, Oktavian Avqust, Neron və Romanın digər tanınmış simaları burada zənginliklərini nümayiş etdirir, əylənir və lüks məclislər keçirirdi. Şəhər o qədər məşhur olub ki, şair Sekst Propers onu "lüks girdabı" və "bədbəxtliyin limanı" adlandırıb.
Baya su altında necə qalıb?
Şəhər vulkanik fəaliyyət nəticəsində, bradisizm hadisəsi zamanı, torpağın qalxıb enməsi ilə su altında qalıb. IV əsrə qədər şəhərin böyük bir hissəsi 4-6 metr dərinlikdə olub və bu gün ölkənin ən yaxşı qorunmuş arxeoloji parklarından birinə çevrilib.
1940-cı illərdə tapılan qalıqlar tədricən araşdırılıb. 2023-cü ildə dalğıclar sağlam mozaik döşəmə və kiçik kərpic sütunları ilə dəstəklənmiş hamam kompleksini üzə çıxarıblar. Kompleks Roma elitasına xidmət edən otaqlar, hovuzlar və xidməti dəhlizlərin bir hissəsini təşkil edir. Tədqiqatçılar hesab edir ki, bu qalıqlar Siseronun villasına aid ola bilər.
Mark Tullius Siseron kimdir?
Siseron eramızdan əvvəl 106-cı ildə anadan olub. O, Roma Respublikasının son dövründə məşhur dövlət xadimi, filosof və natiq olub. Həyatı boyu vətəndaş müharibəsi zamanı yoxa çıxan respublika dəyərlərini qorumağa çalışıb.
Yuli Sezar öldürüldükdən sonra Siseron Oktavianı öz mövqeyini qorumaq üçün istifadə etməyə çalışsa da, Oktavian imperator olduqdan sonra onun ölümünü əmr edib. 43-cü il dekabrın 7-də Siseron öldürülüb və başı ilə əlləri Roma Forumunda nümayiş etdirilib.
Arxeoloji əhəmiyyəti və gələcək tədqiqatlar
Müasir mənbələr Siseronun Bayada bir villaya sahib olduğunu göstərir, lakin dəqiq yeri uzun illər itmişdi. Arxeoloqlar bu tapıntını "cəlbedici" adlandırır, amma dəqiq təsdiq üçün əlavə araşdırmaların lazım olduğunu bildirirlər. "Bu kəşf yalnız Roma elitasının gündəlik həyatını işıqlandırmır, həm də həmin dövrün sosial və mədəni strukturu haqqında anlayışımızı genişləndirir", - tədqiqat qrupu üzvlərindən biri qeyd edib.
