2021-ci ildə İsveçrə F/A-18C/D-ni əvəz etmək üçün F-35-i seçib. Artıq 2022-ci ildə ölkə 6,25 milyard franka (o zaman bu, 6,55 milyard dollar idi) 36 təyyarə sifariş etmişdi, lakin indi İsveçrə belə bir alışa görə tələyə düşüb...
Poliqon xəbər verir ki, bu barədə Defence Express məlumat yayıb.
Ekspertlərin fikrincə, müqavilədə sabit qiymət nəzərdə tutulmayıb, ona görə də onun dəyəri hazırda 7,3 milyard İsveçrə frankına (9,1 milyard dollar) qədər artıb. Bundan əlavə, İsveçrə hazırda ABŞ prezidenti Donald Trampın tətbiq etdiyi ixraca 39% əlavə rüsum tətbiq edir.
Analitiklər izah ediblər ki, əsas problem mövcud 30 ədəd F/A-18C/D-nin hazırkı xidmət müddəti 2030-cu ildə başa çatır, ona görə də F-35-dən imtina, alternativlə bağlı razılaşmanın bağlanması və onun gözləməsi ölkənin döyüş təyyarələrisiz qalmasına gətirib çıxara bilər. Buna görə ekspertlər hesab edirlər ki, mövcud qırıcıların istifadə müddətinin uzadılmasına sərmayə qoymaq lazımdır:
"Hökumətin köhnə qırıcıların xidmət müddətinin 2035-2037-ci ilə qədər uzadılması ilə bağlı qiymətləndirməsi 0,8-1 milyard frank olaraq qiymətləndirilir ki, bu da təqribən 1-1,24 milyard dollar təşkil edir. Yəni bir F/A-18 təyyarəsinin xidmət müddətini daha 5-7 il uzatmaq üçün xərci təxminən 33-41 milyon dollar təşkil edəcək".
Analitiklər əlavə ediblər ki, bu, F-35-in üç il əvvəl alınması qərarının tələsinin yalnız birinci səviyyəsidir. Əgər İsveçrə həqiqətən də Avropa alternativinin xeyrinə bu təyyarələrdən imtina etmək qərarına gəlsə, onda onun yalnız üç təyyarəsi - Rafale, Eurofighter və Gripen seçimi olacaq. Eyni zamanda, bu, İsveçrənin düşdüyü tələnin ikinci səviyyəsini açır:
"Üç il əvvəl isveçrəlilər hərtərəfli alışda 6,55 milyard dollara 36 F-35 alacaqlarını və ya hər beşinci nəsil qırıcı üçün 182 milyon dollar alacaqlarını gözləyirdilər. Ancaq Serbiya ilə müqaviləni götürsək, Rafale-nin ən son məlum olan qiyməti hər təyyarə üçün 225 milyon avrodur. Yəni indi Dassaultly qırıcısının üç il əvvəlki qiymətindən əhəmiyyətli dərəcədə baha deyil. Onun üzərindəki etiket faktiki olaraq 253 milyon dollarlıq F-35-in İsveçrənin hazırkı qiymətinə bənzəyir - təxminən 220 milyon avro, həmçinin hazırkı istehsal tempi ilə 9 il uzanan bu təyyarələr üçün mövcud növbəni də nəzərə almaq lazımdır".
Başqa bir seçim, ehtimal ki, ən ucuz Qərb 4+ nəsil qırıcısı olan Gripen təyyarəsini almaqdır. Onun qiyməti, Tailand ilə müqavilə əsasında, hazırda silahsız 138,25 milyon dollardır:
"Amma "F-35 tələsi" işləməkdə davam edir, çünki Gripen General Electric-dən Amerikanın F414-GE-39E mühərrikində uçur və bir sıra digər Amerika komponentlərinə malikdir. Yəni, İsveç Gripeninin alınması üçün ABŞ-dan icazə tələb olunur... İsveçrə F-35 ilə bağlı razılaşmanı pozaraq münasibətləri korlayacaq. Bundan əlavə, Rafa sadəcə olaraq maraqlı olacaq. “Eurofighter”in hazırkı ixrac qiyməti məlum deyil, çünki o, çox uzun müddətdir ki, satılmayıb, lakin çətin ki, qiymət vəziyyəti kritik dərəcədə fərqli olacaq və buna görə də F-35-i sadəcə olaraq almaq və ondan imtina etmək qərarı İsveçrə üçün o qədər də asan deyil".
Poliqon.info
