Kəşf bizə nöropsikiyatrik pozğunluqları daha yaxşı başa düşməyə və nəhayət, görmənin necə işlədiyini anlamağa kömək edəcək.
İllüziya, gözümüzə gələn sensor siqnala uyğun gəlməyən bir obyekti görüb qavradığımız zamandır. Məsələn, məşhur Kanizsa meydanını götürək. Künclərdəki dörd "pacmans" sensor siqnal verir, lakin biz əslində mövcud olmayan ağ kvadrat görürük.
Allen İnstitutunun alimləri Kaliforniya Universitetinin həmkarları ilə birlikdə siçanların beynində kontur şəklində bu cür illüziyalara cavabdeh olan sinir dövrəsini tapıblar və onun necə işlədiyini göstəriblər.
Ucnoqta.az xəbər verir ki, araşdırmanın nəticələri Nature Neuroscience jurnalında dərc olunub.
Bu hüceyrələrə IC kodlayıcılar - illüziya konturlarının kodlayıcıları deyilir. Onlar beyni təkrarlanan nümunəni tamamlama prosesində əslində olmayan şeyləri "görməyə" məcbur edir.
Bu, ofisdəki iş proseslərinə bənzəyir: göstərişlər yuxarıdan gəlir və aşağı səviyyədəki ifaçı onları yerinə yetirir. Bu zaman “təlimat” əslində orada olmayan obyekti görmək və ya qavramaqdır.
Kəşf siçanlar üzərində aparılan təcrübələrdə edilib. Onlara neyronların elektrik aktivliyini müşahidə edən illüziyalar, o cümlədən yuxarıda qeyd olunan illüziyalar göstərilib. Sonra lazer şüaları iki fotonlu holoqrafik optogenetika metodundan istifadə edərək IC kodlayıcılara yönəldildi və hətta gözlər qarşısında illüziya olmadıqda belə beyin fəaliyyətinin eyni modellərini işə saldılar. Yəni, bu ixtisaslaşdırılmış neyronları stimullaşdırmaqla alimlər illüziyanın “beyin mənzərəsini” süni şəkildə canlandıra biliblər.
Bu nəticələr görmə sisteminin və qavrayışın işinə dair yeni anlayışlar təmin edir və onun uğursuz olduğu xəstəliklərin öyrənilməsi üçün vacibdir.
Təcrübələrin uğuru əsasən yüksək texnologiyalı elmi avadanlıqlar sayəsində mümkün olmuşdur.
Kəşf qavrayış haqqında fikirləri dəyişir. Müasir elm inanmağa meyllidir ki, bizim görmə qabiliyyətimiz sadəcə olaraq xarici dünyanı lentə alan kameraya bənzəyir, daha çox keçmiş təcrübəyə əsaslanan hesablamalara və şərhlərə əsaslanan səhnəni göstərən kompüter monitoruna bənzəyir. Bu o deməkdir ki, bizim dərk etdiyimiz şey müəyyən dərəcədə şərhə və hətta manipulyasiyaya məruz qalır.
