ain.az bildirir, Azertag portalına istinadən.
Baki, 26 sentyabr, AZƏRTAC
Sentyabrın 26-da AMEA-nın prezidenti, Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun direktoru akademik İsa Həbibbəyli Qırğızıstan MEA-nın Çingiz Aytmatov adına Ədəbiyyat İnstitutunun direktoru akademik Abdıldajan Akmataliyevlə görüşüb.
AMEA-dan AZƏRTAC-a bildirilib ki, görüş zamanı AMEA-nın Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu və Qırğızıstan MEA-nın Çingiz Aytmatov adına Ədəbiyyat İnstitutunun birgə layihəsi olan “Çingiz Aytmatov Ensiklopediyası”nın “Çingiz Aytmatov və Azərbaycan” cildi ilə bağlı müzakirələr aparılıb.
Akademik İsa Həbibbəyli bildirib ki, Çingiz Aytmatovun şəxsiyyəti, yaradıcılığı hər zaman ölkəmizdə diqqət mərkəzində olub və Azərbaycan dünyada Aytmatovşünaslığın əsas mərkəzlərindən biri kimi qəbul edilir. O, qonağa Ədəbiyyat İnstitutunun apardığı bir sıra beynəlxalq layihələr - “Nizami Gəncəvi və Şota Rustaveli, “Şəki və Qavrilov lətifələri” və digərləri barədə məlumat verib və bunların sırasında qırğız xalqının böyük oğlu Çingiz Aytmatovun Azərbaycan-qırğız ədəbi-mədəni əlaqələrinin inkişafına verdiyi layiqli töhfələr nəzərə alınaraq hazırlanan “Çingiz Aytmatov və Azərbaycan” nəşrinin xüsusi əhəmiyyət kəsb etdiyini bildirib.
Akademik İsa Həbibbəyli cari il Qırğızıstana səfəri çərçivəsində ensiklopediyanın “Çingiz Aytmatov və Azərbaycan” cildinin sözlüyü ilə bağlı bir sıra mühüm müzakirələrin aparıldığını, bu gün isə akademik Abdıldajan Akmataliyevin ölkəmizdə olmasından irəli gələrək növbəti müzakirələrin keçiriləcəyini söyləyib. AMEA rəhbəri cilddə yer alacaq oçerklərin sözlüyünün və müəlliflərinin müəyyənləşdirildiyini, işi sürətləndirmək məqsədilə əlavə müəlliflərin də cəlb olunacağını diqqətə çatdırıb. Nəşrin çapının 2026-cı il üçün nəzərdə tutulduğunu deyən akademik İsa Həbibbəyli AMEA-nın bu addımının Türk dünyasının akademiyalarına ilham verəcəyini, ensiklopediyanın Türkiyə, Qazaxıstan, Özbəkistan cildlərinin hazırlanması üçün geniş yol açacağını söyləyib.
Bu günlərdə özünün də iştirakı ilə UNESCO səviyyəsində Çingiz Aytmatova həsr olunmuş tədbirin keçirildiyini bildirən AMEA rəhbəri həmin yığıncaqda qəbul edilmiş qərarla 2028-ci ildə ədibin 100 illik yubileyinin beynəlxalq miqyasda qeyd olunacağını diqqətə çatdırıb. Bildirib ki, bundan irəli gələrək “Çingiz Aytmatov və Azərbaycan” cildinin beynəlxalq dillərə tərcüməsi də olduqca vacib məsələlərdəndir.
Akademik İsa Həbibbəyli Çingiz Aytmatovun məktublarının tədqiqata cəlb olunmadığını, Ədəbiyyat İnstitutunda tezliklə “Çingiz Aytmatov və məktubları” layihəsinin icrasına başlanılacağını söyləyib.
Sonra AMEA-nın Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun direktor müavini filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Mehman Həsənli çıxışında qeyd edib ki, ensiklopediyanın cildinin hazırlanması ilə bağlı materiallar toplanılıb, sözlük hazırlanıb, Azərbaycandan olan müəlliflər müəyyən olunub, bir çox qurumlarla əlaqələr qurulub.
İnstitutun gənc tədqiqatçılarından Orxan İsayev, Nəzrin Əliyeva, Pərvanə Kərimova və başqaları müəlliflər sırasındadır. Həmçinin Mirzə Fətəli Axundzadə adına Milli Kitabxana, Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondundan materialların əldə edildiyini, nəzərdə tutulan yüz on məqalənin əksəriyyətinin ilkin variantının yazıldığını deyib.
Akademik Abdıldacan Akmataliyev çıxışında bildirib ki, Azərbaycan Çingiz Aytmatovla bağlı görülən işlərin öncüllərindəndir. O, ədibin 100 illiyinə hazırlıqla bağlı “Çingiz Aytmatov və Azərbaycan” cildinin hazırlanması ilə yanaşı, digər işlərin də görüldüyünü diqqətə çatdırıb. Yeni nəşrdə Çingiz Aytmatovun əsərlərindəki “Manas”, “Koroğlu” və “Dədə Qorqud” dastanları ilə bağlı nüansların da işlənilməsinin zəruriliyini söyləyib. Bundan əlavə, Azərbaycanda Çingiz Aytmatova həsr olunmuş elmi əsər və monoqrafiyaların da oçerklərinin hazırlanmasını təklif edib.
“Ədəbiyyat qəzetinin”şöbə müdiri Əməkdar jurnalist Adil Cəmil Qırğızıstan və qırğız ədəbiyyatı ilə bağlılığının 20 ildən çox olduğunu bildirib. Akademik İsa Həbibbəylinin rəhbərliyi ilə Naxçıvan Dövlət Universitetində “Manas” eposu və türk dastançılıq ənənəsi” mövzusunda dissertasiya müdafiə etdiyini, qırğız ədəbiyyatı ilə bağlı bir sıra əsərlər yazdığını söyləyib. 1995-ci ildə Ulu Öndər Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə “Manas” dastanının 1000 illik yubileyində iştirak edərkən Bişkekdə Çingiz Aymatovla görüşdüyünü qeyd edib. Ədibin oğlu Əsgər Aytmatovla şəxsi əlaqlərindən danışan natiq onun vasitəsilə ensiklopediyanın cildi üçün materiallar toplayacağını da diqqətə çatdırıb.
Sonda yeni təkliflərin “Çingiz Aytmatov və Azərbaycan” cildində yer alması ilə bağlı razılıq əldə olunub, hazırlıq işlərinin 2026-cı ilin martında yekunlaşması qərara alınıb.
Sonrakı hadisələr barədə daha çox məlumat almaq üçün ain.az saytını izləyin.
