Azpost saytından alınan məlumata görə, ain.az bildirir.
Azərbaycanda evinizi banka girov qoyub (ipoteka qoyaraq) kredit götürmək həm qanunla tənzimlənir, həm də bankların daxili qaydaları və dövlət proqramlarının tələblərinə tabedir.
AzPost bu prosesin hüquqi bazası, əsas şərtləri və praktiki addımları aydın və sadə şəkildə izah edir:
1. Hüquqi baza — ipoteka və girovun mahiyyəti
İpoteka (daşınmaz əmlakın girov qoyulması) barədə əsas norma «İpoteka haqqında» Qanun və Azərbaycan Respublikasının Mülki Məcəlləsində müəyyən olunub. Mülki Məcəllə girov və ipoteka hüququnun əsas prinsiplərini, hüquqların məhdudlaşması və həyata keçirilməsi qaydalarını göstərir; ipoteka predmetinin satışı, kreditin ödənilməməsi halında hüquqların reallaşdırılması da qanun çərçivəsində tənzimlənir.
2. Həmin halda evi banka girov qoyub kredit götürə bilərsiniz
Kredit müqaviləsi və ipoteka müqaviləsi bankla (kreditorla) hüquqi razılaşma əsasında bağlandıqda.
Ev üzərində mülkiyyət hüququ tam və dövlət reyestrində qeydiyyatda olduqda (yəni sənədlərdə problemlər olmamalıdır).
Kredit götürən şəxsin ödəmə qabiliyyəti, gəlir göstəriciləri və kredit tarixçəsi bankın tələblərinə uyğun gəldikdə. Banklar müraciətçinin gəlirini, iş stajını və qalan öhdəliklərini yoxlayır.
3. Bankların tələb etdiyi əsas sənədlər və şərtlər
Adətən tələb olunanlar: şəxsiyyəti təsdiq edən sənəd, daşınmaz əmlaka aid çıxarış (reyestr çıxarışı), gəliri təsdiq edən sənədlər, qeyri-işlənmiş girov sənədləri və bəzən ilkin ödəniş (down payment). Hər bankın minimal yaş həddi, kredit müddəti və ilkin ödəniş faizi fərqli ola bilər — buna görə konkret bankın şərtlərini öyrənmək vacibdir.
4. Dövlət dəstəyi və ipoteka fondu
Azərbaycanda ipoteka kreditlərinin verilməsi və müəyyən güzəştli proqramların tətbiqi ilə bağlı Mortage and Credit Guarantee (İpoteka və Kredit Zəmanət) Fondunun qaydaları mövcuddur. Əgər siz güzəştli (subsidiya olunan) ipoteka şərtləri axtarırsınızsa, bu fondun meyarlarına uyğunluq vacibdir və fond vasitəsilə kreditin şərtləri dəyişə bilər.
5. Risklər və nə vaxt ehtiyatlı olmaq lazımdır
Kreditin vaxtında ödənilməməsi ipoteka predmetinin (evin) məhkəmə yolu ilə satışına səbəb ola bilər; Mülki Məcəllə və ipoteka qanunları bu proseduru tənzimləyir.
Evin dəyəri kredit məbləğini örtməyə kifayət etməyə bilər — banklar adətən qiymətləndirmə aparır və kredit həcmi əmlakın bazar qiymətinin müəyyən faizi ilə məhdudlaşdırılır.
6. Praktiki addımlar — necə başlamalı
1. Daşınmazınızın reyestr sənədlərini və çıxarışını hazırlayın.
2. Bankların ipoteka şərtlərini müqayisə edin (faiz, müddət, ilkin ödəniş, sığorta tələbləri).
3. Kredit müraciətini e-gov və ya bankın öz portalları vasitəsilə təqdim edin; bəzən elektron imza tələb olunur.
4. Bank tərəfindən qiymətləndirmə və hüquqi yoxlama (due diligence) aparılacaq; razılıq olduqda ipoteka müqaviləsi notarius vasitəsilə rəsmiləşdirilir.
Nəticə belədir: Evi banka girov qoyub kredit götürmək Azərbaycan qanunlarına görə mümkündür, lakin bunu etməzdən əvvəl ipoteka qanunvericiliyini, bankın konkret tələblərini və mümkün riskləri diqqətlə öyrənmək vacibdir. Dövlətin ipoteka fondu vasitəsilə təklif etdiyi proqramlar da əlavə imkanlar yarada bilər.
AzPost.az
Paylaş
Hadisənin gedişatını izləmək üçün ain.az saytında ən son yeniliklərə baxın.
