Uzun müddət yatmış hesab edilən, daha sonra oyanan İranın cənub-şərqindəki Taftan vulkanı alimlərin narahatlığını davam etdirir...
Poliqon xəbər verir ki, yeni peyk məlumatları onun zirvəsi altında təzyiqin artdığını göstərir.
Earth.com-un göstərdiyi kimi, bu, yeraltı sistemin yenidən fəallaşdığının əlamətidir. 2023-cü ilin iyulundan 2024-cü ilin mayınadək vulkan ərazisində səth təxminən doqquz santimetr qalxmışdır və proses dayanmayıb.
İspan Milli Tədqiqat Şurasından (IPNA) tədqiqatçılar yer səthinin ən kiçik dəyişikliklərini qeyd etmək üçün Sentinel-1 peyklərindən və InSAR texnologiyasından istifadə ediblər. Təhlil göstərib ki, təzyiq mənbəyi 490 ilə 630 metr dərinlikdə, vulkanın hidrotermal sistemində qazların toplandığı yerdə yerləşir. Bu, yeni maqma gəlişinin əlamətləri olmadan belə, daxili fəallığa işarədir.
Mütəxəssislər qeyd edirlər ki, əsas təhlükə hazırda lava axınları deyil, deyilən freatik partlayışlardır. Onların səbəbi yeraltı isti mayelərin ani buxarlanması nəticəsində yaranan buxardır. Belə partlayışlar qəfil ola bilər və vulkanın ətraf ərazilərinə ziyan vura bilər. Xüsusilə, vulkandan 50 kilometr məsafədə Xaş şəhəri yerləşir. Bəzən sakinlər hətta havada kükürd qoxusunu belə hiss edirlər.
Alimlər vurğulayırlar ki, Taftanda yerüstü müşahidə cihazları yoxdur, buna görə də kosmik radar onun vəziyyətinə nəzarət etmək üçün yeganə vasitə olaraq qalır. Onlar İran hakimiyyətini əsas monitorinq şəbəkəsi qurmağa çağırırlar. Heç olmasa, təzyiq dəyişikliklərini dəqiq izləmək və mümkün fəlakətlərin qarşısını almaq üçün seismometrlər, GPS qəbulediciləri və qaz sensorları quraşdırılmalıdır.
Araşdırmanın rəhbari Pablo J. Qonsales bildirib: "Təzyiq çıxış yolu tapmalıdır - sülh yolu ilə ya da zorakılıqla. Bizim vəzifəmiz indi vahimə yaymaq deyil, vulkanın diqqət tələb etdiyini başa düşməkdir".
Alimlər Taftan vulkanındakı ən kiçik dalğalanmaları vaxtında aşkar etmək üçün müşahidələri orbitdən davam etdirəcəklər.
Poliqon.info
