Televizor qarşısında qidalanmaq bir çox insana rahatlıq və istirahət kimi görünsə də, əslində həm fiziki, həm də psixoloji sağlamlıq üçün ciddi risklər yarada bilər. Aparılan araşdırmalar göstərir ki, diqqətin yayındığı mühitdə qida qəbul etmək insanın həm qida miqdarını, həm də qida seçimini nəzarətsiz buraxır. Bu da zamanla çəki artımına, həzm problemlərinə və davranış dəyişikliklərinə səbəb ola bilər.
Missiya.Az televizor qarşısında qidalanmağın zərərlərini araşdırıb.
Əsas problemlərdən biri şüursuz qidalanmadır. Televizor qarşısında beyin diqqətini ekrandakı görüntüyə yönəldir və insan nə qədər yediyini hiss etmir. Nəticədə, normaldan 20–30% daha çox qida qəbul oluna bilir. Bu artıq enerji yığımı piylənmə riskini artırır. Xüsusilə qəlyanaltılar, şirin və duzlu məhsullar televizor izləyərkən daha çox seçildiyi üçün nəticə daha ağır ola bilər.
Digər tərəfdən, televizor qarşısında qidalanmaq həzm sisteminə neqativ təsir göstərir. Oturuş pozğunluğu, tələsik çeynəmə və diqqətsiz qida qəbulu mədədə şişkinlik, qaz, turşu artımı və həzmsizlik yarada bilər. Bundan əlavə, yeməyin dadına diqqət ayrılmadığı üçün beyin doyma siqnalı gecikdirilir və insan özünü doymuş hiss etmək üçün daha çox yemək məcburiyyətində qalır.
Psixoloji tərəfdə bu vərdiş uzun müddət davam etdikdə emosional yemək davranışını gücləndirir. Yəni insan televizor izləyərkən rahatladığı üçün beyin yeməyi xoş emosiyalarla əlaqələndirir. Bu da stress, darıxma və ya gərginlik zamanı avtomatik olaraq yeməyə yönəlməyə səbəb olur.
Ailə içi münasibətlərə də təsir edən bu davranış, xüsusilə uşaqlarda düzgün qidalanma vərdişlərinin formalaşmasını ləngidir. Uşaqlar televizor qarşısında yeməyə öyrəşdikdə həm qida rasionuna nəzarət azalır, həm də gələcəkdə qidalanma pozuntularına zəmin yarana bilir.
Nəticə olaraq, televizor qarşısında yemək yemək zərərsiz bir vərdiş kimi görünsə də, həm fiziki sağlamlığa, həm psixoloji vəziyyətə, həm də davranış modellərinə mənfi təsir göstərir. Sağlam bir qidalanma üçün yemək zamanı diqqəti yalnız yeməyə yönəltmək, qidanın dadını hiss edərək, yavaş və nəzarətli şəkildə yemək ən düzgün yanaşmadır.
İlahə Qənbərli
Missiya.Az
