“Abi” sözünü eşidən azərbaycanlılar, başa düşmək lazımdır, bu söz bizim dilə keçəcək. Çünki bunun üçün 5 səbəb və ehtiyac var.
Ölkə.Az xəbər verir ki, bu sözləri ingilis dili müəllimi Zəfər Əskərli sosial şəbəkələrdə çıxışında deyib. O, “abi” sözünün dilimizə keçməsi üçün 5 əsas səbəbi aşağıdakı kimi sadalayıb:
“Ən birinci səbəb odur ki, onsuz da bu söz bizim dildə var. Yəni Türk dilindəki “abi” sözünün yazılışına baxsanız, görərsiniz ki, “ağabey” yazılır. Azərbaycan dilində də bu söz var. Azərbaycan dilində ad kimi istifadə edilir, amma Türkiyə türkcəsində xitab kimi, müraciət kimi istifadə olunur.
Sadəcə Türkiyə türkcəsində “ağabey” sözünün tələffüzü bir az dəyişib və günümüzdəki “abi” sözünə çevrilib, amma yazılışı olduğu kimi də qalır.
İkinci səbəb odur ki, bizim dildə bu xitaba ehtiyac var. Axı sən 5-6 yaş böyük birinə “əmi”, “baba”, “dayı” deyə bilməzsən. Ona ehtiramını göstərməlisən və sənin “abi” xitabına ehtiyacın var. Yəni bu söz bizim dildə bir boşluğu doldurur.
Üçüncü səbəb isə tamamilə dilçiliklə bağlıdır. “Ağabey” və “ağabəy” koqnat sözlərdir, yəni eyni kökdən gəlir və eyni mənaları ifadə edir. “Ağabəy” sözü “böyük bəy”, “böyük qardaş” anlamını verir.
Dördüncü səbəb - Burada danışılan dil ilə cənubi Azərbaycanda, Türkiyədə danışılan dil eynidir. Ruslar bizim, farslar da Cənubi Azərbaycandakı soydaşlarımızın bir-birinə interqasiyasına əsrlərdir mane olur. Amma indi sərhədlər açılıb, internet, televiziya var. Bu 3 dilin bir-birinə inteqrasiyası davam edəcək. Yəni o vaxt siyasi səbəblərdən dillərin ictimai-mədəni bütövlüyü pozulmuşdusa, indi o bərpa olunacaq və bu borc alma prosesi sürətlənəcək. Getdikcə daha aydın olacaq. Yəni bu 3 coğrafiyada danışılan dil bir-birinə daha çox oxşamağa başlayacaq.
5-ci və ən əsas məsələ bir azərbaycanlının “abi” deməsindən yox, “propka” “kuxna”, “mama”, “papa” deməyindən qorxun. Çünki bu sözlər ruscadır və onların Azərbaycan dilində real qarşılığı var, onlara ehtiyac yoxdur. Amma “abi” sözü Azərbaycan dilində bir ehtiyacı qarşılayır”.
Billurə
