"Sadəcə, hərbi büdcə bunun üçün yetərli deyil..."
ABŞ tarixdə görünməmiş hərbi potensiala sahib olsa da, bu güc getdikcə daha az siyasi nəticə verir.
Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə Böyük Britaniyanın "UnHerd" nəşri yazıb.
Nəşr qeyd edir ki, 1988-ci ildə Semuel Hantinqton "Amerika əbədi hegemon deyil" deyərkən uzaqgörənlik göstərib. Bugünkü reallıq onu təsdiqləyir: ABŞ-ın hərbi xərcləri dünyanın qalan yeddi ən böyük ordusunu birlikdə geridə qoyur, amma siyasi arenada zəiflik artıq hiss olunur.
Əfqanıstan və İraqdakı nəticəsiz müharibələr, Ukrayna və İrana dair qeyri-müəyyən strategiya ABŞ-ın artıq öz gücünü məqsədli şəkildə istifadə edə bilmədiyini göstərir. Bu vəziyyət təkcə xarici deyil, əsasən daxili zəiflikdən qaynaqlanır. Biz artıq hərbi texnikaya malikik, amma siyasi iradə və strateji yön yoxdur. Superdövlət olmaq sadəcə silahlarla deyil, məqsədlə ölçülür. O məqsəd isə getdikcə daha az görünür.
Amerika Fransanın 1930-cu illərdəki yolunu təkrarlayır
Amerika bu gün bizə 1930-cu illərin parçalanmış, çaşqın Fransasını xatırladır. O vaxt Fransa ən güclü Avropa dövləti sayılırdı, amma cəmi on il ərzində daxili gərginlik, siyasi rüşvətxorluq və lider böhranı nəticəsində tam çökmüşdü. ABŞ-ın bu gün yaşadığı siyasi qütbləşmə də eyni təhlükəni doğurur.
Trampın simasında biz sadəcə qeyri-adi bir siyasətçi yox, dövlət institutlarını öz ambisiyalarına tabe edən bir avtoritar obraz görürük. "Pluto-populizm" deyilən bir anlayış var: az sayda superzəngin elita öz iqtisadi maraqlarını xalqın adından danışaraq qoruyur. Trampın uğuru da bu strategiyadan qaynaqlanır. Bu, Amerikanın demokratik sisteminə edilən ən təhlükəli hücumdur.
ABŞ öz müttəfiqlərini itirir
Son illərdə ABŞ-ın xarici siyasətində ardıcıl olaraq müttəfiqlərlə körpülər yandırılıb: Kanada ilə münasibətlərin soyuması, Avropada narazılıq, Asiyada etimad böhranı və Afrikada nüfuz itkisi. Bunlar hamısı Tramp dövrünün impulsiv və məqsədsiz siyasətinin nəticəsidir. Hətta NATO-da belə, ABŞ-ın mövqeyi şübhə altındadır.
Bununla yanaşı, Tramp ABŞ-ın "yumşaq güc"ünün, yəni elmi, təhsil, mədəni nüfuzununun da altını oyur. Məşhur universitetlər, elm adamları, Nobel laureatları bu ölkədən uzaqlaşmağa başlayıb. Bu gedişat davam etsə, ABŞ nəinki liderlik gücünü, həm də öz mənəvi nüfuzunu birdəfəlik itirəcək.
