Məşhur Məmmədov
Milli Məclisin deputatı

Ölkəmiz energetika sahəsində daha bir əlamətdar gün yaşadı. Prezident İlham Əliyevin iştirakı ilə “8 Noyabr” Elektrik Stansiyasının açılışı ölkəmiz adına çox gözəl hadisədir. Ümumilikdə ölkəmizin enerji potensialını böyük dərəcədə gücləndirəcək bu stansiyanın yaradılması və qısa müddət ərzində bütün işlərin başa çatması ölkəmizin gücünü, potensialını, energetiklərimizin təcrübəsini, peşəkarlığını bir daha göstərir.

Prezident İlham Əliyevin Mingəçevirdə “8 Noyabr” Elektrik Stansiyasının açılış mərasimindəki çıxışı Azərbaycanın enerji sahəsində tarixi dönüş nöqtəsinin nümayişidir. Həm simvolik, həm də strateji baxımdan mühüm əhəmiyyətə malik olan bu infrastruktur layihəsi ölkəmizin enerji müstəqilliyi, iqtisadi sabitliyi və regional güc mövqeyini daha da möhkəmləndirir.

Prezident İlham Əliyev vurğulayıb ki, bu gün dünyada enerji təhlükəsizliyi məsələsi milli təhlükəsizliklə eyniləşdirilir. Müasir geosiyasi reallıqlar göstərir ki, enerji resurslarının etibarlı, dayanıqlı və fasiləsiz təchizatı təkcə iqtisadi inkişaf üçün deyil, eyni zamanda ölkələrin suverenliyi, daxili sabitliyi və strateji müstəqilliyi üçün həyati əhəmiyyət kəsb edir. Enerji böhranları və geosiyasi risklərin artdığı bir dövrdə, enerji sahəsində özünü təmin edə bilən və ixrac imkanlarına sahib olan dövlətlər beynəlxalq münasibətlər sistemində daha üstün mövqe tutur.

Azərbaycanın bu sahədə apardığı məqsədyönlü siyasət, həyata keçirdiyi irimiqyaslı enerji layihələri və regional əməkdaşlıq təşəbbüsləri ölkəmizi mühüm enerji oyunçusuna çevirib. Azərbaycanın təşəbbüsü ilə reallaşan “Cənub Qaz Dəhlizi” kimi layihələr təkcə iqtisadi fayda gətirmir, eyni zamanda Avropa üçün alternativ enerji marşrutu kimi strateji əhəmiyyət daşıyır. Bu isə Azərbaycanı enerji təhlükəsizliyinin təmin olunmasında mühüm tərəfdaşa çevirir.

Bütün bunlar onu göstərir ki, enerji təhlükəsizliyi artıq yalnız texniki və ya iqtisadi məsələ deyil, bu, dövlətlərin milli maraqlarının və təhlükəsizliyinin qorunması məsələsidir. Azərbaycan da bu strateji yanaşmanı rəhbər tutaraq, həm daxili tələbatın ödənilməsini, həm də beynəlxalq bazarlara enerji resurslarının etibarlı şəkildə çatdırılmasını təmin edir. Bu isə ölkəmizin qlobal siyasətdəki çəkisini və etibarlılığını daha da artırır.

Qlobal risklər fonunda Azərbaycan öz dayanıqlı enerji infrastrukturu ilə təkcə daxili tələbatını deyil, həm də Avropanın enerji təhlükəsizliyini təmin edən əsas aktorlardan birinə çevrilmişdir. “8 Noyabr” Elektrik Stansiyası bu strategiyanın ən yeni və müasir həlqəsidir.

“8 Noyabr” stansiyasının 1880 meqavat gücü ilə fəaliyyətə başlaması Mingəçeviri təkcə Azərbaycanın deyil, bütövlükdə Cənubi Qafqazın enerji mərkəzinə çevirir. Hazırda ölkəmizdə istehsal olunan elektrik enerjisinin 40 faizindən çoxu məhz Mingəçevirdə istehsal olunur. Prezident İlham Əliyev öz çıxışında bu tarixi missiyanı Ulu Öndər Heydər Əliyevin 1970-ci illərdə əsasını qoyduğu enerji siyasətinin davamı kimi təqdim etdi. Bu, həm də milli inkişafın ardıcıllığını və dövlətçilik strategiyasının uzunmüddətli düşünülmüşlüyünü göstərir.

Stansiyaya “8 Noyabr” adının verilməsi təsadüfi deyil. Bu, Azərbaycanın şanlı Zəfər tarixinin – 2020-ci ildə baş vermiş İkinci Qarabağ müharibəsinin simvoludur. Prezidentin şəxsi seçimi ilə verilmiş bu ad enerji infrastrukturunu təkcə iqtisadi resurs deyil, milli rəmzə çevirir. Bu, həm də gələcək nəsillərə ötürüləcək ideoloji və tarixi mesajdır: Azərbaycan xalqı Zəfər ruhu ilə qurur, inkişaf etdirir və möhkəmlənir.

Ənənəvi enerji sektorunda 1880 meqavat gücündə stansiyanın iki il ərzində istifadəyə verilməsi Prezidentin qeyd etdiyi kimi, qlobal miqyasda rekord göstəricidir. Bu uğurun arxasında Azərbaycanın inkişaf etmiş kadr potensialı, yerli mütəxəssislərin peşəkarlığı və əlbəttə, ölkənin doğru idarəetmə modeli dayanır. Müqayisə üçün, sovet dövründə 300 meqavatlıq bir blokun tikintisi yeddi ilə başa gəlirdisə, müasir müstəqil Azərbaycan eyni resursla altı dəfə güclü sistem qurmağa qadirdir.

İtaliya və Çin şirkətlərinin bu layihəyə qatılması Azərbaycanın uğurlu xarici iqtisadi siyasətinin göstəricisidir. Strateji tərəfdaşlıq haqqında imzalanmış sənədlər nəticəsində bu ölkələrlə enerji, ticarət və texnoloji əməkdaşlıq yeni mərhələyə qədəm qoymuşdur. Qısa ifadə etsək, “8 Noyabr” Stansiyası həm də beynəlxalq tərəfdaşlığın və qarşılıqlı etimadın bariz nümunəsidir.

Azərbaycanın 2030-cu ilə qədər 6500 meqavat yaşıl enerji istehsalı planı, mövcud 9000 meqavatlıq generasiya gücü fonunda strateji sıçrayışdır. “8 Noyabr” layihəsi sayəsində ölkə daxili təbii qaz sərfiyyatını azaltmaqla, ixrac potensialını gücləndirir, eyni zamanda ekoloji baxımdan daha dayanıqlı sistemə keçidə şərait yaradır. Bu yanaşma Azərbaycanın ekoloji məsuliyyət daşıyan enerji ölkəsi kimi imicini də möhkəmləndirir.

Prezident İlham Əliyev çıxışında xüsusi olaraq vurğuladı ki, İkinci Qarabağ müharibəsi dövründə Mingəçevir düşmənin birbaşa hədəfinə çevrilmişdi. Bu, enerji infrastrukturunun strateji hədəf olmasının acı sübutudur. Lakin müharibədən beş il sonra həmin ərazidə Zəfər ruhlu nəhəng stansiyanın açılması dövlətin möhkəm iradəsini və dirçəliş gücünü göstərir.

Əminik ki, “8 Noyabr” Elektrik Stansiyası Azərbaycanın yalnız enerji sektorunda deyil, bütövlükdə milli dövlət quruculuğunda, geosiyasi strategiyasında, iqtisadi inkişaf modelində və ideoloji vəhdətində yeni zirvə olacaq. Prezident İlham Əliyevin liderliyi ilə Azərbaycanın müstəqillik tarixi yeni, daha möhtəşəm səhifələrlə zənginləşir. Bu səhifələrin hər biri – enerji, təhlükəsizlik, diplomatiya və tarix arasında qurulmuş dərin və güclü körpülər üzərində yüksəlir.