"Vaşinqtonun yeni qərarı nəyə işarədir və bunun arxasında hansı dəyişikliklər dayanır?.."
ABŞ administrasiyası Ukraynaya göstərdiyi hərbi yardımda ciddi dəyişiklik edib - ən kritik silah sistemlərinin, o cümlədən hava hücumundan müdafiə raketlərinin tədarükü qeyri-müəyyən müddətə dayandırılıb. Bu addım həm Vaşinqtonun geosiyasi strategiyasında dəyişikliyə, həm də ABŞ-ın öz hərbi ehtiyatlarına dair artan narahatlığa işarə edir.
Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "The Wall Street Journal" nəşri yazıb.
Nəşr qeyd edir ki, məsələnin mərkəzində ABŞ Müdafiə Nazirliyinin - Pentaqonun son həftələr ərzində həyata keçirdiyi daxili audit və strateji silah ehtiyatlarının yenidən qiymətləndirilməsi dayanır.
Ağ Evin mətbuat katibi Anna Kelli bu qərarı "Amerikanın maraqlarını birinci yerə qoymaq zərurəti" ilə əsaslandıraraq bildirib ki, ABŞ artıq hərbi resurslarını daha təmkinli və məqsədyönlü şəkildə idarə etməlidir.
Dayandırılan silahlar: siyahı və önəmi
ABŞ-ın aparıcı media orqanlarının yaydığı məlumata görə, dayandırılan və artıq Polşaya çatdırılmış, lakin son anda geri qaytarılmış silah siyahısına aşağıdakılar daxildir:
- "Patriot" HHM sistemləri üçün raketlər
- 155 mm-lik parçalanan-fuqas mərmiləri
- 100 ədəd "Hellfire" raketi
- 250 ədəd GMLRS yüksək dəqiqlikli raket sistemi
- Onlarla "Stinger" və AIM raketləri
- Müxtəlif növ qumbaraatanlar və artilleriya sursatları.
Bu silahlar əvvəllər ABŞ Konqresi tərəfindən qəbul edilmiş yardım paketləri çərçivəsində Ukraynaya ayrılıb. Lakin indi bu yardım ya dayandırılıb, ya da yenidən ABŞ ordusunun ehtiyat anbarlarına qaytarılıb.
ABŞ-ın diqqəti Çinə və Yaxın Şərqə yönəlir
Donald Tramp administrasiyasının Ukraynaya yardım məsələsində əvvəlki səviyyədə fəal olmaması artıq açıq-aşkar görünür. Rəsmi şəxslər bildirir ki, ABŞ bu mərhələdə daha çox Çindən qaynaqlanan potensial təhlükələrə və Yaxın Şərqdə artan hərbi risklərə fokuslanmaq niyyətindədir.
Bu qərar eyni zamanda ABŞ-ın Yaxın Şərqdə husilərə qarşı əməliyyatlar, İranın İsrailə yönəlik hücumlarının qarşısının alınması və regionda sabitliyi təmin etmək məqsədi ilə istifadə etdiyi böyük silah ehtiyatlarının tükənməsiylə də bağlıdır. ABŞ-ın öz müdafiə qabiliyyəti və hazırlığı da gündəmdəki əsas məsələlərdən biridir.
Tənqidlər, dəstək və daxildəki fikir ayrılıqları
Qərar Vaşinqtonda ciddi siyasi mübahisələr doğurub. Xüsusilə Demokrat Partiyasının üzvləri və bir sıra hərbi analitiklər bu addımı Ukraynanın müdafiə gücünə ciddi zərbə kimi qiymətləndirir.
Senator Cin Şahin bildirib ki, bu qərar Ukraynanın hava hücumlarına qarşı müdafiəsini zəiflədir və mülki vətəndaşların həyatını təhlükəyə atır. Ukraynada sabiq ABŞ səfiri Uilyam Teylor da eyni narahatlığı dilə gətirərək bildirib ki, "Patriot" raketlərindən imtina insanların həyatına başa gələ bilər.
Digər tərəfdən, Tramp administrasiyasında çalışmış bəzi keçmiş rəsmilər, o cümlədən Pentaqonda vəzifə tutmuş Den Kolduell bu qərarı alqışlayır. Onların fikrincə, ABŞ artıq xarici münaqişələrdə deyil, öz hərbi hazırlığını ön planda tutmalıdır.
Yardım bərpa olunacaqmı?
Ağ Ev hələlik bu qərarın "müvəqqəti" olduğunu bildirir. Lakin müddətə dair konkret bir zaman açıqlanmayıb. Əgər Pentaqonun təhlili nəticəsində məlum olsa ki, mövcud ehtiyatlar kifayət deyil və ya başqa bölgələrdə daha prioritet ehtiyaclar var, yardımın bərpası ehtimalı son dərəcə zəif olacaq.
Ukrayna isə hazırda Rusiya ilə müharibənin ən sərt mərhələlərindən birini yaşayır və silah çatışmazlığı şəraitində hücumların qarşısını almağa çalışır. ABŞ-ın mövqeyindəki bu dəyişiklik Kiyevin vəziyyətini daha da ağırlaşdıra bilər.
Yeni geosiyasi mərhələnin astanasında
ABŞ-ın bu addımı yalnız bir silah yardımı məsələsi deyil, eyni zamanda Vaşinqtonun qlobal strategiyasında mühüm dönüş nöqtəsidir. Amerikanın "qlobal liderlik" prinsipi indi daha çox milli prioritetlər və daxili hərbi hazırlıqla əvəzlənir. Bu isə Qərbin Rusiyaya qarşı vahid cəbhə yaratmaq imkanını zəiflədir, Ukraynanı isə daha böyük təcrid riski ilə üz-üzə qoyur.
