BAKI,TurkicWorld
Rusiya, Taliban hakimiyyətini rəsmi olaraq tanıyan ilk ölkə olaraq diqqət çəkən mühüm bir addım atıb.
TurkicWorld xəbər verir ki, bu qərar, Talibanın təxminən dörd il əvvəl Kabilə girərək hakimiyyəti ələ keçirməsinin ardından mühüm bir dönüm nöqtəsi olaraq qiymətləndirilir. Lakin bu tanıma qərarı, Əfqan müxalifətindən və insan hüquqları müdafiəçilərindən sərt reaksiyalar alıb.
Əfqanıstan Xarici İşlər Naziri Əmir Xan Muttaki, Rusiyanın bu addımının, digər ölkələrin də oxşar şəkildə Talibanı tanımasına öncülük etməsini ümid etdiklərini bildirib. Lakin, Talibanın qadınlar və qız uşaqlarına qarşı sərt məhdudiyyətləri və şəriətə əsaslanan idarəetmə yanaşması, hələ də bir çox ölkənin Talibanı tanımamasının səbəbi olaraq qalır.
Taliban hakimiyyəti, qadın hüquqlarına Əfqan mədəniyyəti və İslam hüququnun öz təfsirləri çərçivəsində hörmət göstərdiklərini iddia etsə də, 2021-ci ildən bu yana 12 yaşdan yuxarı qızların təhsil alması qadağan edilib. Qadınların çoxu işdən çıxarılıb, tək başına səyahət etmələri və açıq havada yüksək səslə danışmaları məhdudlaşdırılıb.
Muttaki, cümə axşamı günü verilən tanıma qərarını "müsbət əlaqələrin, qarşılıqlı hörmətin və konstruktiv əməkdaşlığın yeni bir mərhələsi" olaraq qiymətləndirib və Moskvanın addımını "cəsur" olaraq dəyərləndirib.
Rusiya Xarici İşlər Nazirliyi isə Əfqanıstanla enerji, nəqliyyat, kənd təsərrüfatı və infrastruktur sahələrində iqtisadi əməkdaşlıq potensialından bəhs edib və terrorizm və narkotik qaçaqçılığı ilə mübarizədə Kabilə yardım etməyə davam edəcəklərini bildirdi.
Rusiya, 2021-ci ildə Talibanın Əfqanıstanın böyük bir hissəsini ələ keçirdiyi zaman səfirliyini bağlamayan nadir ölkələrdən biri olub. 2022-ci ildə Talibanla ilk beynəlxalq iqtisadi müqaviləni imzalayaraq, neft, qaz və buğda tədarükü barədə razılığa gəlib.
Aprel ayında Taliban, Rusiyanın terror təşkilatları siyahısından çıxarılıb. Keçən ilin iyul ayında Vladimir Putin, Talibanı "terrorla mübarizədə bir müttəfiq" olaraq qiymətləndirib. Taliban nümayəndələri, 2018-ci ildə Moskvaya səfər etmişdilər.
2021-ci ildə BMT Təhlükəsizlik Şurası, Talibanın hakimiyyəti ələ keçirməsindən sonra Əfqanıstana ağır sanksiyalar tətbiq edib və təxminən 9 milyard dollar dəyərində sərvəti dondurub.
