Kulis.az Kamil Əlisoyun yazısını təqdim edir.
Əlindətelefon varsa, video və şəkil çəkə bilirsənsə, deməli, sən hər şeyi qeydə, yazıya ala, paylaşa bilərsən...
Bu hal cəmiyyətdə artıq norma halını almağa başlayıb və “istəyən şəxs sosial şəbəkələrdə istədiyi kimi davrana bilər” fikri bir növ insanların beyninə yeriməyə başlayıb. Lakin buna bir “yox” deyilməlidir.
Texnologiya həyatımızın artıq ayrılmaz parçasıdır, ona çatmaq da olduqca rahatdır və sözsüz ki, hər bir insan üçün bu və ya digər şəkildə vacibdir. Amma bu o demək deyil ki, biz onu istədiyimiz kimi istifadə edə bilərik
Ölmək ölməkdir, xırıldamaq nədir?
Cəmiyyət son on ildə etdiyi inkişafı, bəlkə də, son bir əsrdə etməyib. Bu sürətli inkişaf və ona ayaq uydurmaq da bəzən çətin olur. Məsələn, sürətlə dəyişən şəhərlər, insanlar, qaydalar, mənəviyyat, etik və estetik normalar, düşüncə tərzi və sair. Amma ölüb gedəndən sonra, bunların heç birinin əhəmiyyətinin qalmadığını görürük. Sıra bizə çatanda bunun əhəmiyyətini daha yaxşı başa düşəcəyik.
Bunlarla bərabər, bütün bu dəyişikliklərlə, əqli, zehni, etik-estetik və ya istənilən hər hansı cəhətdən günümüz reallıqlarıyla ayaqlaşa bilməyən insanlar da var ki, yara olub xalqın ürəyinə dərd olur. Xüsusən də, bunlar içərisində dünyanı ancaq “ağ-qara” görənlər tamamilə faciədir.
Necə deyərlər: "Eşşəyə minmək bir ayıb, düşmək də ikinci".
Bayaq feysbukda Qiymət Məhərrəmli adlı bir xanımın paylaşımını gördüm. Xanım Elmlər Akademiyasının əməkdaşı, Yazıçılar və Jurnalistlər Birliyinin üzvüdür. Xanım metroda qarşısında əyləşən bir qızın şəklini gizlincə çəkib və öz feysbuk hesabında paylaşıb ki, bu nə geyimdir, biabırçılıqdır...
Xeyli adam bu paylaşımın düzgün olmadığını, qeyri-etik olduğunu, kiminsə şəklini gizlincə çəkib paylaşmağın tərbiyəsizlik olduğunu yazdı. Çox keçməmiş xanım paylaşdığı şəkli sildi. Düşündüm ki, nə gözəl, səhvini anladı yəqin... Amma daha sonra xanımın yeni paylaşımı qarşıma çıxdı. Belə yazmışdı:
"Əziz Facebook dostlarım, bu gün paylaşdığım statusu çoxsaylı dostlarımızın xahişinə görə sildim. Ona görə yox ki, kimsə həqiqəti görüb bəyan etdiyimə görə məni məhkəməyə verə, şikayət edə bilər. Mən də bundan ehtiyatlanıb çəkinə bilərəm. Məhz ona görə ki, görünən budur: çoxluq üçün cəmiyyətdəki bugünkü acınacaqlı durum xoşdur və özünütənqidə açıq deyilik. Necə istəyirsiniz düşünün, necə arzulayırsınız, o cür nümayiş olunun. Onsuz da səhərdən axşama kimi TV-lərimiz və sosial şəbəkələrimiz bu cür abırsızlıqların təbliği ilə məşğuldur..."
Yəni Qiymət xanım səhv etdiyini düşündüyünə görə yox, çoxsaylı xahişlərə, həmçinin cəmiyyətin özünütənqidə açıq olmamasına görə sildiyini deyir. Təəssüf... Görəsən, Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliyinin üzvü, şair və jurnalist Qiymət xanım cəmiyyətin hələ özünütənqidə açıq olmadığınıbilmirmi? Təzad içində təzad.
"Başqasının geyiminə baxma, öz gözünə pərdə as"... Nizami gəncəvi əsrlər öncə belə yazmışdı
Müasir cəmiyyətdə ən çox qalmaqala səbəb olan trendlərdən biri də məhz geyimdir. Bu məsələ xüsusən də, iki generasiyanı - yaşlı və gənc nəsli çox vaxt üz-üzə qoyur. Kimsə gündəmə düşmək, baxış toplamaq, qısa olsa da, məşhurlaşmaq istəyəndə bu gücdən istifadə edə bilir.Hərhalda Qiymət xanım da ya ani əsəbiləşib, ya da nənələrimiz eləyən kimi - nəvələrini başına, böyrünə isə mütəkkə yığacağı vaxtda belə ağır, mənəvi yükün altına girib. Məsələ, kimin necə geyindiyi yox, sənin onu nə qədər gördüyündür. Əgər öz gözünü bu şeylərə bağlamısansa, o səni, onsuz da, narahat etməyəcək.
Ruhlardır, yəqin ki bizdən danışır..
Geyim əxlaq ölçüsüdürmü? Bu, həmişə müzakirə olunacaq. Amma arxayın ola bilərik ki, ruhlar o biri tərəfdən durub geyim barədə danışmır. “Adamı geyiminə görə qəbul edib, danışığına görə yola salarlar” deyiblər. Görünür, bu fikirlə paylaşım sahibi bir o qədər də razılaşa bilməyib. Baxmayaraq ki, əksərən, bunu elə yaşlı nəslin özü tez-tez misal olaraq istifadə edir.
Cəmiyyət olaraq, çoxsaylı dərdlərimiz var və əminliklə deyə bilərəm ki, geyimin necə olması məsələsi bir nömrəli problem deyil. Elmi, ictimai-siyasi, sosial o qədər problemlər var ki, bu mövzunun gündəmdə olması cəmiyyətin özünə də maraqlı deyil. Çünki geyimi hər “düzgün” olan adam da əxlaq mücəssəməsi sayılmır.
Hərhalda ölkədən kənara çıxmış, həmçinin ölkə kənarındakı dəyərlərdən xəbərdar olan biri kimi deyə bilərəm ki, inkişaf etmiş cəmiyyətlərdə artıq belə mövzulardan danışılmır, danışanda da məsğərəyə qoyarlar adamı.
Bizim də bu kimi inkişafa ehtiyacımız var və artıq bu, gənc nəsil sayəsində yavaş-yavaş öz sözünü deyir. Elə buna görədir ki, paylaşım sahibi də “bu xahişləri nəzərə aldığı”nı deyib.
Cəmiyyətimiz özünətənqidə açıq olmasa da, reallıq dəyişməzdir. Bizim sanballı tənqidə də, tənqidçilərə də heç olmadığı qədər ehtiyacımız var. Xüsusilə də, bu hallara qarşı silah kimi.
Tənqidə açıq olmadığımızı bildirən Qiymət xanım, maraqlıdır, görəsən, özü bu yazıya nə reaksiya verəcək?!..
