Avropa İttifaqının son sanksiyalar paketi çətin ki, Rusiyanın Ukraynaya qarşı müharibəsinə ciddi ziyan vursun. Bu baxımdan ABŞ prezidenti Donald Trampın əlavə sanksiyalar tətbiq etməsi Kremlə qarşı bir neçə iqtisadi təzyiq rıçaqlarından biri olaraq qalır.
HİT.az-ın məlumatına görə, "Reuters"in köşə yazarı Ron Busso yazır ki, Çin, Hindistan və Türkiyədəki neft emalı zavodları daha ucuz başa gəldiyi üçün Rusiya xammalının idxalını artırıb və bu, sanksiyaların effektivliyini azaldır.
Keçən il Avropanın dizel və təyyarə yanacağı idxalının 16%-ni təşkil edən yeni qadağadan ən çox Hindistan əziyyət çəkəcək. 2024-cü ildə Rusiya nefti də Hindistanın idxalının 38%-ni təşkil edib.
Yeni qadağa xalis neft ixracatçıları olan ölkələrə şamil edilmir, yəni yeni məhdudiyyətdən ən böyük faydalananların Səudiyyə Ərəbistanı, BƏƏ və Küveyt kimi böyük neft emalı zavodları olan Körfəz istehsalçıları olacaq ki, onlar Hindistan neftayırma zavodlarında çatışmazlığı ödəyə və Avropaya daha çox yanacaq ixrac edə biləcəklər.
Rusiya məhdudiyyətlərdən yan keçməyin yollarını tapdı, o cümlədən tankerlərin böyük “kölgə donanması”, sığorta və ödəniş sxemləri ona nefti limit qiymətindən yuxarı ixrac etməyə imkan verir. Ümumilikdə 447 tanker ilkin qiymət həddindən yayındığına görə sanksiyaya məruz qalıb.
Moskva yəqin ki, kölgə donanmasını genişləndirməklə və ya dənizdə gəmidən gəmiyə daşınma yolu ilə neftin mənşəyini ört-basdır etməklə, yeni sanksiyaların təsirlərini yumşaltmağın bir yolunu tapacaq.
Üstəlik, Hindistan və Çin, çox güman ki, öz daxili bazarlarından faydalanmaq üçün Rusiya neftini endirimlə almağa davam edəcək, eyni zamanda, Aİ üçün nəzərdə tutulan yanacaq ixracı başqa bazarlara yönləndiriləcək.
Beləliklə, kağız üzərində yeni qiymət həddi Rusiyanın neft gəlirlərini azalda bilsə belə, reallıqda Aİ-nin yeni tədbirləri çətin ki, Moskvanı maliyyədən məhrum etsin. Rusiyanın maliyyə vəziyyətinə zərbə vurmağın yollarından biri Trampın “ikinci dərəcəli sanksiyalar” tətbiq etməsi ola bilər ki, Kreml 50 gün ərzində Ukrayna ilə sülh razılaşması əldə etməsə, Moskvadan neft alan ölkələrə 100% rüsum tətbiq olunacaq.
Samir
