Gununsesi saytından alınan məlumata görə, ain.az bildirir.
“Tehran Universitetinin professoru, arxeoloq Həsən Fazelinin həm tarixi, həm də arxeoloji biliklərinin natamam olduğu görünür. Əgər onun Xəzər dənizi ilə bağlı təsəvvürləri, elmi və akademik bilgiləri yetərli olsaydı, anlayardı ki, həm “Xəzər”, həm də “Kaspi” eyni mənşəli sözlərdir və hər ikisi türk dilinə aiddir”.
Bunun Gununsesi.info-ya açıqlamasında Azərbaycan-İran parlamentlərarası İşçi Qrupunun üzvü, deputat Hikmət Babaoğlu bildirib:
““Kaspi” sözünün kökündəki “kas” komponenti “Kafkaz” (Qafqaz) sözünün də əsasını təşkil edir. “Kas” – uca, yüksək, böyük və geniş mənalarını daşıyır. “Kafkaz” isə “baş” (qaf/qafa) və “kas” (uca, yüksək) sözlərinin birləşməsindən yaranıb. Maraqlıdır ki, xalq arasında uca boylu quşlar da “qas” adlandırılır – məsələn, qaz quşu, boyunun uzunluğuna görə bu cür adlanır. Yəni bu adlar təsadüfi deyil, qədim türk dili sisteminə əsaslanır.
Professor Fazeli, görünür, türk dilini bilmədiyi üçün bu bağlantıları görə bilmir. Halbuki türk dilini bilsəydi, anlayardı ki, bu sözlərin hər biri türkcədir.
“Kas” sözünə “bəy” əlavə edilməklə “Kaspi” (və ya Kasbəy) forması yaranmışdır. Bu da məhz türk dilinin məhsuludur. “Xəzər” sözü də əslində “Kasər” formasının fonetik dəyişmiş halıdır. Burada da eyni “kas/qas” kökünə “ər” (yəni igid, döyüşçü) əlavəsi edilib. Yəni bu ad da savaşçı tayfanın adından yaranıb və bu gün biz onu “Xəzər” kimi tələffüz edirik.
Bu mənada, mən hesab edirəm ki, savadsızlıq və məlumatsızlıq insanı yanlış düşüncələrə sövq edir. Əminəm ki, professor Fazeli bu sözlərin mənşəyini, etimologiyasını araşdırsa, öz mövqeyini dəyişəcək və nə qədər yanıldığını anlayacaq”.
BUNA DA BAX
İranlı professordan Xəzərlə bağlı təxribatçı çıxış
Deputat əlavə edib ki, əgər hər hansı bir ad dəyişdirilməlidirsə, bunun “fars” sözü və “Fars körfəzi” ilə bağlı olması daha məqsədəuyğundur:
“Tarixi mənbələrə əsasən, bu ərazi əvvəllər “Kəngər körfəzi” adlanırdı. “Kəng” və “ər” sözlərinin birləşməsindən yaranan bu ad, sonralar farslar tərəfindən dəyişdirilərək “Fars körfəzi” formasında təqdim olunub. Halbuki Azərbaycanda bu gün də “Kəngərli” adlı kəndlər və tayfalar mövcuddur.
Professor Fazeli bu məsələləri dərindən öyrənsə, yəqin ki, gələcəkdə “Fars körfəzi”nin əsl adı ilə – yəni “Kəngər körfəzi” kimi adlandırılması ilə bağlı təşəbbüs irəli sürər.
Sadəcə, bütün bunlar üçün onun bir qədər savadlanmasına ehtiyac var. Azərbaycanda bu sahədə kifayət qədər nüfuzlu və savadlı alimlər var. Buyursun, gəlsin, bu mövzularda akademik müzakirələr aparaq, biz yalnız məmnun olarıq”.
Şəbnəm Rəhimova
Gununsesi.info
Daha ətraflı məlumat və yeniliklər üçün ain.az saytını izləyin.
