Azpost saytından verilən məlumata əsasən, ain.az məlumatı açıqlayır.
Azərbaycanda bir çox banklar müştərilərə “əmanət təminatlı kredit” adlı xüsusi məhsul təklif edir. AzPost mövzunu oxucular üçün aydınlaşdırır.
Əsas məntiq necədir?
Müştəri bankda müəyyən məbləğdə depozit (əmanət) yerləşdirir. Bank həmin əmanəti girov götürərək müştəriyə depozitin müəyyən faizində (adətən 80–90%-i) kredit verir. Kreditin müddəti isə depozit müqaviləsinin müddətindən uzun ola bilməz.
Məsələn:
Siz 100 min AZN əmanəti 12% illik gəlirlə bankda yerləşdirirsiniz.
Bank sizə həmin məbləğin 90%-i həcmində, yəni 90 min AZN kredit verir.
Kreditin faiz dərəcəsi bankın təklifi üzrə depozit faizindən +5% olur. Yəni kredit faizi: 12% + 5% = 17%.
Burada qarışıqlıq haradadır?
Çox adam düşünür ki, kreditin 12%-i depozit gəliri ilə avtomatik bağlanır, yalnız əlavə 5%-i ödəməlidir. Əslində isə bu, birbaşa belə işləmir:
Kredit üzrə aylıq ödəniş tam olaraq 17% faizlə hesablanır.
Siz eyni vaxtda əmanət üzrə bankdan 12% gəlir qazanırsınız.
Nəticədə, real yükünüz (xalis faiz xərci) təxminən 5% təşkil edir.
Sadə dillə desək: siz əvvəlcə krediti tam 17%-lə ödəyirsiniz, bank isə paralel olaraq əmanətiniz üçün 12% gəlir hesablayır və həmin gəlir sizə geri ödənilir.
Hüquqi əsas
Azərbaycan qanunvericiliyinə görə (Mülki Məcəllə və “Banklar haqqında” Qanun), bank əmanəti girov kimi götürə və onun əsasında kredit verə bilər. Burada müştərinin əmanəti bankın təminatı rolunu oynayır. Bu, həm müştəri, həm də bank üçün daha az riskli mexanizm sayılır.
Praktiki nəticə
Əgər əmanət faizi yüksəkdirsə, müştərinin real yükü azalır.
Əmanət gəliri kreditin faiz yükünü kompensasiya edir.
Amma kredit ödənişləri ilə əmanət gəliri avtomatik qarşılaşdırılmır, sadəcə paralel gedir.
Vacib nüanslar
Əmanətinizi vaxtından əvvəl çıxarsanız, kredit müqaviləsi də pozula bilər.
Bank depozit faizini ödənişdən gecikmiş kredit borclarını bağlamaq üçün istifadə edə bilər.
Kredit götürərkən bütün hesablamaları əvvəlcədən dəqiqləşdirmək vacibdir – çünki bəzi banklar əlavə komissiyalar da tətbiq edə bilər.
Yəni, əmanət təminatlı kredit sizə sərfəli ola bilər, amma əsas məqam ondan ibarətdir ki, siz krediti tam faizlə ödəyirsiniz, əmanət isə həmin faizlərin bir hissəsini kompensasiya edir.
AzPost.az
Paylaş
Ən son xəbərləri və yenilikləri almaq üçün ain.az saytını izləyin.
