limlər Argentinada güclü çənələri və iri dişləri ilə bölgədəki dinozavrları dəhşətə gətirən timsahların qohumu olan “hiperət yeyən” növ aşkar ediblər. Yeni növ, Tehuelce dilində Kosten kimi tanınan Pataqoniya küləyi və Misirin timsah başlı tanrısı Souçosun şərəfinə Kostensuchus atrox adlandırılıb.
Hafta.az-ın yazdığına görə, növ, təxminən 70 milyon il əvvəl - Təbaşir dövrünün sonuna aid zəngin bir çöküntü sahəsi olan Argentinanın Chorrillo Formasiyasından yaxşı qorunmuş bir fosil sayəsində kəşf edilib.
"Burada, peirosaurid timsah forması qrupunun üzvü Kostensuchus atrox-un müəyyən edilməsi ilə Chorrillo Formasiyasından olan fosilləşmiş onurğalıların müxtəlifliyini genişləndiririk" deyə elm adamları “PLoS One” jurnalında dərc olunan yeni araşdırmada yazır.
Yeni araşdırmaya görə, bu dövrdə Pataqoniyanın cənub bölgəsi dinozavr, tısbağa, qurbağa və müxtəlif məməlilər kimi canlıların məskəni olan şirin su daşqınlarının əhatə etdiyi isti, mövsümi rütubətli bölgə idi.
Timsahların qohumu olan məxluqun fosili, kəllə sümüyü, təfərrüatlı çənə və bir çox bədən sümükləri də daxil olmaqla, əsasən bütöv tapılıb. Fosilləşmiş sümüklər göstərir ki, yırtıcısı təxminən 3,5 metr uzunluğunda olub, bu nəticəyə çıxarılan sümükləri kaymanların və alliqatorların tam skeletləri ilə müqayisə etməklə nail olunub.
Tədqiqatçılar bu növün təxminən 250 kiloqram ağırlığında olduğunu və geniş, güclü çənəsi və böyük dişləri ilə hətta orta ölçülü dinozavrları da yeməyə qadir olduğunu söyləyirlər.
Alimlər deyirlər ki, K. atrox bu fosil sahəsindən məlum olan ikinci ən böyük yırtıcıdır və ehtimal ki, bölgənin ən yaxşı yırtıcılarından biridir.
Bu növ dinozavr deyil, müasir timsah və alliqatorlarla əlaqəli peirosaurid crocodyliforms adlı nəsli kəsilmiş sürünənlər qrupuna aiddir. Alimlər yazır: “Yeni nümunənin tamlığı ilk dəfə olaraq iri, enli burunlu peirosauridin anatomiyasını və bədən quruluşunu ortaya qoyur”.
Onun böyük bədəni, burnunun forması, iti dişləri və müxtəlif uyğunlaşmaları yırtıcı həyat tərzindən xəbər verir.
Tədqiqatçılar yazır: "Geniş burunlu peirosauridlər, böyük bədən ölçüləri və müxtəlif uyğunlaşmaları ilə yırtıcı həyat tərzinə işarə edən zirvə yırtıcıları idi".
Elm adamları hesab edirlər ki, timsah qohumunun dişlərinin kəsici kənarları ona “böyük ov”un ətini deşməyə və kəsməyə imkan verirdi. “Bu xüsusiyyətlər, Kostensuchusdakı dişlərin sayının azlığı ilə yanaşı, hiperkarnivor üçün adaptiv xüsusiyyətlər hesab olunur”.
